Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, finansal teknolojideki hızlı değişim ve dönüşüm, yeni finansal enstrümanlar ve ponzi sistemi gibi hususların finansal bilginin önemini artırdığını vurguladı. Şimşek, "Finansal okuryazarlık düzeyinin gelişmesi, finansal sahtekarlıklara olan zafiyeti azaltıyor, doğru yatırım kararlarının alınabilmesinin önünü açıyor" dedi.
Türkiye'de Finansal Okuryazarlık Seviyesi
Şimşek, Türkiye'de finansal okuryazarlık seviyesinin artırılması gerektiğini belirterek, "Mesleki ve teknik liselerde finansal okuryazarlık seçmeli ders olarak okutulmaktadır. Ayrıca bazı ön lisans ve lisans programlarında sınırlı düzeyde finansal okuryazarlık dersi veriliyor. İlköğretimde finansal okuryazarlık eğitimi kapsamında eğitmen açığı bulunuyor" diye konuştu.
Düşük Finansal Okuryazarlığın Riskleri
Şimşek, düşük finansal okuryazarlık seviyesinin yatırımcılar için risk oluşturduğunu belirterek, "Son yıllarda özellikle finansal okuryazarlık düzeyi düşük bireysel yatırımcıların foreks, kripto varlıklar ve borsa alanlarında yüksek kar beklentisiyle hareket ettiği ve yüksek risk aldığı gözleniyor. Tüyo ve duyum adı altında yanıltıcı ve yanlış yönlendirmelere karşı savunmasız kalan söz konusu yatırımcıların zarara uğradığı görülüyor" dedi.
Finansal Okuryazarlığı Artırmak İçin Yeni Projeler
Şimşek, finansal okuryazarlığı artırmak için yeni projelerin müjdesini verdi. Bu projeler şunlar:
- Finansal Okuryazarlık Portalı: Bankacılık, bütçe, kredi ve yatırım ana başlıklarında toplumun her kesimine hitap edecek içerikler sunacak.
- Sermaye Piyasaları ve Finans Mesleki Teknik Anadolu Lisesi: Sermaye piyasası ve finans alanında 4 yıl eğitim verecek ve özel program ve proje uygulamalarıyla destekli olacak.
- Finans Akademisi: Finansal piyasalarda çalışmak isteyenler ile halihazırda sektörde çalışanlara eğitim vermek için kurulacak.
- Ev Hanımlarına Yönelik Finansal Okuryazarlık Eğitimi: Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı ile işbirliği içerisinde 800 bine yakın girişimci kadın ve ev hanımına yönelik eğitim verilecek.
Finansal okuryazarlık neden önemli?
Finansal okuryazarlık, bireylerin ve kurumların finansal konularda bilinçli ve doğru kararlar almasını sağlayan bir yetkinliktir. Finansal okuryazarlık, paranın nasıl kazanıldığı, harcandığı, biriktirildiği, yatırıldığı ve korunduğu konularında bilgi ve beceri sahibi olmayı ifade eder. Finansal okuryazarlık, hem kişisel hem de toplumsal refahı artıran bir faktördür. Finansal okuryazarlık düzeyi yüksek olan bireyler, gelirlerini daha verimli kullanabilir, tasarruf edebilir, yatırım yapabilir, borçlanma ve risk yönetimi konularında daha akıllıca davranabilirler. Finansal okuryazarlık düzeyi yüksek olan toplumlar ise, ekonomik büyüme, istikrar, rekabet ve kalkınma açısından daha avantajlıdır.
Finansal Okuryazarlık Dünyada ve Türkiye’de Nasıl?
Finansal okuryazarlık, dünyada giderek önem kazanan bir konudur. Birleşmiş Milletler, finansal okuryazarlığı sürdürülebilir kalkınma hedefleri arasına almıştır. Dünya Bankası, finansal okuryazarlığı, finansal kapsayıcılığın ve finansal istikrarın ön şartı olarak görmektedir. Uluslararası Para Fonu (IMF), finansal okuryazarlığı, küresel finansal krizlerin önlenmesinde ve ekonomik toparlanmanın sağlanmasında kritik bir rol oynadığını belirtmektedir. OECD, finansal okuryazarlık konusunda uluslararası standartlar geliştirmekte ve üye ülkelerin durumunu ölçmektedir.
Türkiye’de ise, finansal okuryazarlık seviyesi henüz istenilen düzeyde değildir. OECD’nin 2018 yılında yayınladığı Finansal Okuryazarlık Ölçümü Raporu’na göre, Türkiye 30 ülke arasında 26. sırada yer almaktadır. Türkiye’de finansal okuryazarlık seviyesi, ortalama 12.7 puan iken, OECD ortalaması 13.7 puandır. Türkiye’de finansal okuryazarlık seviyesi, kadınlar, gençler, düşük gelirli ve eğitimli gruplar arasında daha düşüktür.
Finansal Okuryazarlık Nasıl Artırılabilir?
Finansal okuryazarlık, öğrenilebilir ve geliştirilebilir bir yetkinliktir. Finansal okuryazarlığı artırmak için, bireysel, kurumsal ve toplumsal düzeyde çeşitli adımlar atılabilir. Finansal okuryazarlığı artırmak için şunlar yapılabilir:
- Finansal okuryazarlık eğitimine erken yaşlarda başlanmalıdır. Okul öncesi, ilköğretim, ortaöğretim ve yükseköğretim düzeylerinde finansal okuryazarlık dersleri verilmelidir. Finansal okuryazarlık eğitimi, öğrencilerin matematik, ekonomi, sosyal bilgiler gibi derslerle ilişkilendirilmelidir.
- Finansal okuryazarlık eğitimi, hayat boyu devam etmelidir. Yetişkinler için, iş yerlerinde, kamu kurumlarında, sivil toplum örgütlerinde, medyada, internet ortamında finansal okuryazarlık eğitimi fırsatları sunulmalıdır. Finansal okuryazarlık eğitimi, bireylerin ihtiyaç ve beklentilerine uygun olarak tasarlanmalıdır.
- Finansal okuryazarlık eğitimi, uygulamalı ve etkileşimli olmalıdır. Finansal okuryazarlık eğitimi, sadece teorik bilgi vermekle kalmamalı, bireylerin finansal karar alma, planlama, bütçeleme, tasarruf, yatırım, borçlanma, risk yönetimi gibi becerilerini geliştirmelidir. Finansal okuryazarlık eğitimi, bireylerin finansal hedeflerine ulaşmalarına yardımcı olmalıdır.
- Finansal okuryazarlık eğitimi, güvenilir ve kaliteli kaynaklardan alınmalıdır. Finansal okuryazarlık eğitimi, yetkin, deneyimli ve tarafsız eğitmenler tarafından verilmelidir. Finansal okuryazarlık eğitimi, güncel, doğru ve anlaşılır bilgiler içermelidir. Finansal okuryazarlık eğitimi, yasal ve etik kurallara uygun olmalıdır.
