İngiliz haber ajansı Reuters, Suriye’nin eski Devlet Başkanı Beşar Esad’ın 24 yıllık iktidarının sona erdiği süreci ve son saatlerini ayrıntılarıyla aktardı. Esad, ülkede yaşanan cihatçı saldırılar sonrası Rusya ve İran’dan beklediği desteği bulamayınca, Şam’dan ayrılarak önce Lazkiye’deki Rus hava üssüne, ardından Moskova’ya sığınmak zorunda kaldı.
İktidarın Çöküş Süreci
El Kaide’nin Suriye kolu El Nusra’dan kopan HTŞ (Heyet Tahrir eş-Şam) liderliğindeki cihatçı gruplar, 28 Kasım’da Halep’e saldırarak yıldırım harekatı başlattı. Hızla güneye ilerleyen bu gruplar, 8 Aralık’ta Şam’a kadar ulaşarak hükümet güçlerini çökertecek bir darbe vurdu.
Reuters’a konuşan diplomatlar, Esad’ın Moskova’ya yaptığı ziyaretlerde Kremlin’in askeri müdahale taleplerine soğuk yaklaştığını belirtti. Benzer şekilde, İran da bir müdahale durumunda İsrail’in olası bir saldırısından çekinerek Suriye’ye güç göndermeyi reddetti.
Şam’dan Gizli Kaçış
Cihatçıların başkente saldırısı sonrası, Esad 8 Aralık sabahı Şam’dan ayrıldı. Diplomatlara göre, radar altından uçan bir Rus uçağı ile Lazkiye’deki Hmeymim hava üssüne geçti. Buradan ise ailesinin bulunduğu Moskova’ya uçtu. Esad’ın eşi Esma ve üç çocuğu olaylar başlamadan önce Moskova’ya gönderilmişti.
Rusya’nın Rolü
Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, Esad’ın güvenli çıkışını sağlamak için Türkiye ve Katar ile diplomatik görüşmeler yürüttü. İddialara göre, HTŞ ile bağlantıları üzerinden bu ülkeler devreye girdi. Moskova, Esad’ın bulunduğu uçağın güvenliği için komşu ülkelerle koordinasyon sağladı.
Esad’ın Son Sözü: ‘Yarın’
Esad’ın son başbakanı Muhammed Celali, Esad ile ayrılmadan önce yaptığı telefon görüşmesini anlattı. Celali, Lazkiye’ye büyük bir göç yaşandığını ve halkta panik olduğunu ifade ettiğini söyledi. Esad ise “Yarın göreceğiz” yanıtını verdi. Bu, Esad’ın ülkedeki son sözleri oldu.
Beşar Esad’ın iktidardan uzaklaşmasıyla Suriye’de yeni bir dönem başladı. Ülke, cihatçı grupların kontrolü ve bölgesel aktörlerin müdahalesiyle büyük bir kaosa sürüklenmiş durumda. Moskova’da sığınma hakkı tanınan Esad’ın geleceği belirsizliğini korurken, bölgedeki güç dengeleri yeniden şekilleniyor.
