Özel/Gökçe ADAR ÇUBUKÇIOĞLU - İzmir'in Konak ilçesinde 99 yıllık tarihi Büyük Kardiçalı Hanı, 2019 yılında çıkan yangında zarar görmüştü. Yangında sanat atölyesine ait eşyaların yanı sıra, Devlet Tiyatrosu Opera ve Balesi Çalışanları Yardımlaşma Vakfı’na (TOBAV) ait piyanolar, dans ve bale salonu ile sanat eğitiminde kullanılan malzemeler de zarar görmüştü. O dönemde, han içerisinde hasar tespit çalışmaları yapılmış, yangın sebebinin han tesisatının çok eski olmasından kaynaklı olabileceği kaydedilmişti. Yangın sonrası, 2020 yılında gerçekleşen İzmir Depremi hanı daha da yıpratmıştı. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği İzmir İl Müdürlüğü ekipleri, hasar tespit çalışması sonucu binaya 'orta hasarlı' raporu vermişti. Hanın zemin katında ve yanında bulunan kıraathane ve dükkanların açık kalabileceği ifade edilmişti.

İKİ YIL SÜRECEK
İzmir Depremi'nden sonra hanın varisleri restorasyon kararı almış ancak tüm dünyada etkili olan pandemi dönemi restorasyon sürecini uzatmıştı. İddiaya göre, 20 Ekim 2022 günü han içerisinde toplanan 20 varis, restorasyon maliyetinde anlaşamayınca süreç tıkandı. 20 Ekim günü yapılan toplantıda, restorasyonu yapacak olan firmanın varislere toplam 25 milyon TL fiyat vermesi toplantıda fikir ayrılıklarına neden oldu. Bir grup varis, çalışmaların hemen başlaması gerektiğini savunurken, kalanlar ise sunulan teklifi 'çok fazla' buldu. Firma ekipleri, gerginleşen toplantıyı yarıda keserek, 2 ay sonraya erteledi. 20 Aralık 2022 günü yeniden toplanacak olan varisler, hanın kaderini belirleyecek. Eğer varisler kendi aralarında anlaşabilirse, hanın 2 yıllık yenilenme süreci başlayacak. Restorasyon sürecinde, hanın tarihi dokusu (dış cephesi) bozulmadan zemini ve duvarları değişecek. Konak Belediyesi ise süreçle ilgili, “Han, özel şahıslara aittir. Yenilenme süreci, varisler tarafından karşılanacaktır. Konak Belediyesi'nin özel şahıslara ait olan yapılarda restorasyon sürecini üstlenme gibi bir yetkisi yoktur” açıklamasını yaptı.

19 yıldır bakan yok
Tarihi hanın en son 2003 yılında yani 19 yıl önce tadilat gördüğü biliniyor. Özellikle birahanelerle dolan zemin katta su baskınlarının yarattığı tahribat ve ayrıca tabelaların yarattığı görüntü kirliliği 2003'te yapılan bir düzenleme ve yenileme çalışmasıyla giderilmeye çalışılmıştı. Dönemin han yöneticisi ve mülk sahiplerinden Abdurrahman Malhut'un giriştiği bu yenileme çabaları sonuç vermiş ve eskiden tekstil atölyeleri ile dolu olan han, 2003 yılından sonra sanat merkezi durumuna dönüşmüştü.

Malzemeleri yurtdışından getirtildi
İzmir’in ilk Türk tütün tüccarlarından birisi olan İbrahim Bey, daha önce otel olan bu binayı kısa sürede tarım ürünleri ticarethanesine dönüştürmüştür. Ağırlıklı olarak tütünle uğraşan İbrahim Bey incir ve üzüm alım satımı da yapmıştır. Bu binanın yetmemesi üzerine İbrahim Bey 2. Kordon ve Mimar Kemalettin Caddesi'nin kesiştiği köşeye Büyük Kardiçalı Hanı'nı inşa ettirmeye başlamıştır. Yapı Türkiye’deki ilk betonarme olarak inşa edilen binalardan biridir. Binanın kerestesi İtalya’dan, demiri Almanya’dan, çimentosu Romanya’dan getirtilmiştir. Yapının ikinci katında, sivri kemerli pencereler kullanılmıştır. Yapının köşesindeki kubbelerin altında çini panolar bulunur.