Kalp krizi, dünya genelinde ani ölümlerin en yaygın nedenlerinden biri olmaya devam ederken, pek çok vakanın aslında önceden "geliyorum" dediği ortaya çıkıyor. Genellikle göğüste baskı ve sol kola yayılan ağrı gibi klasik belirtilerle özdeşleşen kalp krizi, aslında çok daha önce, vücutta farklı ve daha hafif semptomlarla kendini belli edebiliyor. Çoğu zaman stres, yorgunluk veya basit mide rahatsızlıkları gibi nedenlere bağlanan bu öncül belirtileri tanımak, ölümcül bir olay yaşanmadan önce önlem alma fırsatı sunabilir. Yapılan araştırmalar ve kalp krizi geçiren hastaların hikayeleri, özellikle son bir ay içinde ortaya çıkan bazı değişikliklerin ciddiye alınması gerektiğini gösteriyor.
Aşırı ve açıklanamayan yorgunluk
Kalp krizinden haftalar önce görülebilen en yaygın ve en sinsi belirtilerden biri, olağandışı ve açıklanamayan aşırı yorgunluktur. Bu, sıradan bir günün ardından hissedilen bitkinlikten farklıdır. Kişi, daha önce kolaylıkla yaptığı günlük aktiviteleri (alışveriş, merdiven çıkma, ev işleri) yaparken bile kendini tükenmiş hissedebilir. Bu durumun altında yatan neden, kalbin damarlardaki daralma nedeniyle vücuda yeterli kanı pompalamak için çok daha fazla çalışmak zorunda kalması ve bunun da vücudun genel enerji seviyesini düşürmesidir. Özellikle kadınlarda daha sık görülen bu belirti, depresyon veya başka bir kronik hastalık yoksa yaklaşan bir kalp krizinin ilk işaret fişeği olabilir.
Uyku bozuklukları ve nefes darlığı
Vücudun alarm sisteminin bir diğer önemli parçası da solunum ve uyku düzenindeki değişikliklerdir.
-
Uykusuzluk (İnsomnia): Son dönemde artan, uykuya dalmada veya uykuyu sürdürmede zorluk yaşama, sabahları yorgun uyanma gibi sorunlar kalp krizi riskinin habercisi olabilir. Genellikle anksiyete ve endişe hissiyle birlikte seyreden bu durum, özellikle kadınlarda daha sık rastlanan bir öncül belirtidir.
-
Nefes Darlığı: Derin bir nefes almakta zorlanma, yeterli hava alamama hissi de kritik bir işarettir. Bu durum, istirahat halindeyken veya çok hafif bir eforla bile ortaya çıkabilir. Kalp kasına yeterli kan gitmediğinde akciğerlere de yeterli oksijen ulaşamaz, bu da nefes darlığına yol açar. Bazen kişiyi gece uykudan uyandıracak kadar şiddetli olabilir.
Sindirim sistemi sorunları
Kalp krizi öncesi görülen ve en sık başka hastalıklarla karıştırılan belirtiler sindirim sisteminde ortaya çıkar. Mide bulantısı, şişkinlik, hazımsızlık, mide ekşimesi veya karın üst bölgesinde hissedilen ağrı, yaklaşan bir kalp krizinin habercisi olabilir. Bu belirtiler hem kadınlarda hem de erkeklerde eşit oranda görülür. Genellikle reflü, gastrit veya mide ülseri gibi rahatsızlıklarla karıştırılır. Kalp krizi öncesi görülen karın ağrısının özelliği, kısa süreliğine hafifleyip sonra tekrar başlaması yani ataklar halinde gelmesidir.
Çarpıntı, terleme ve diğer sinyaller
Vücudun verdiği diğer ince sinyaller de büyük bir olayın yaklaştığına işaret edebilir.
-
Aşırı Terleme: Efor sarf etmediğiniz halde veya serin bir ortamda bile aniden soğuk ter basması, kalp krizinin erken uyarılarından biridir. Bu belirti, menopoz dönemindeki kadınlarda sıcak basmalarıyla karıştırılabileceği için özellikle dikkatli olunması gerekir.
-
Düzensiz Kalp Atışı (Aritmi): Beklenmedik bir anda başlayan ve 1-2 dakika süren çarpıntı veya kalp atışlarındaki düzensizlik, kalp krizinden aylar önce bile başlayabilen bir belirtidir. Bu durum özellikle baş dönmesi ve aşırı yorgunluk hissi ile birlikte seyrediyorsa ciddiye alınmalıdır.
-
Saç Dökülmesi: Özellikle 50 yaş üstü erkeklerde görülen ani ve yoğun saç dökülmesi, vücuttaki stres hormonu olan kortizol seviyesinin artmasına bağlı olabilir ve kalp rahatsızlığı riskinin sinsi bir işareti olarak kabul edilir.
Klasik belirtiler göz ardı edilmemeli
Yukarıda sayılan erken belirtiler genellikle yaklaşan krizin habercisi olsa da, herkesin bildiği klasik ve şiddetli belirtiler başladığında vakit kaybetmeden acil tıbbi yardım almak hayati önem taşır. Bu belirtiler şunlardır:
-
Göğüs Ağrısı: Göğsün ortasında başlayan, baskı, sıkışma, ağırlık veya yanma hissi şeklindeki ağrı en önemli belirtidir. Bu ağrı dinlenmekle geçmez ve 15-20 dakikadan uzun sürebilir.
-
Yayılan Ağrı: Göğüsteki ağrının sol kola, boyuna, çeneye, omuzlara veya sırta yayılması tipik bir bulgudur.
-
Diğer Belirtiler: Yukarıdaki belirtilere ek olarak şiddetli baş dönmesi, bulantı, kusma ve baygınlık hissi de kriz anında görülebilir.
Unutulmamalıdır ki, kalp krizi her zaman ani gelişmez. Vücudunuzun haftalar öncesinden verdiği bu küçük ama önemli sinyalleri dinlemek ve zamanında bir uzmana danışmak, hayat kurtarabilir.