Japonya, ülke genelinde büyük ilgi gören pandalarla vedalaşmaya hazırlanıyor. Başkent Tokyo’da bulunan ikiz pandaların Çin’e iade edilmesiyle birlikte, Japonya yaklaşık 50 yıl sonra ilk kez pandasız bir döneme girecek. Karar, yalnızca hayvanseverleri değil, Japonya-Çin ilişkilerini yakından takip eden çevreleri de yakından ilgilendiriyor.
Tokyo’daki ikiz pandalar ocak sonunda veda ediyor
Kyodo ajansının aktardığı bilgilere göre, Tokyo yönetimi Ueno Hayvanat Bahçesi’nde 2021 yılında dünyaya gelen Xiao Xiao ve kız kardeşi Lei Lei’nin, iki ülke arasında yapılan ödünç verme anlaşması kapsamında ocak ayı sonuna kadar Çin’e dönmesi gerektiğini açıkladı. Yetkililer, halkın pandaları görebileceği son günün 25 Ocak olacağını duyurdu.
Ueno Hayvanat Bahçesi’nde doğdukları günden bu yana yoğun ilgi gören ikizler, özellikle pandemi sonrası dönemde Japonya’da adeta bir sembole dönüşmüştü. Ziyaretçilerin uzun kuyruklar oluşturduğu pandalar, çocuklardan yetişkinlere kadar geniş bir kesimin ilgisini çekmişti.
“Pandalar iki ülke arasında köprü oldu”
Konuya ilişkin değerlendirmede bulunan Kabine Baş Sekreteri Kihara Minoru, Japonya’nın pandasız kalacak olmasına dair temennilerini dile getirdi. Kihara, “Pandalar aracılığıyla sürdürülen temasların devam etmesini umuyoruz” diyerek, bu tür hayvan değişimlerinin iki ülke halkları arasında olumlu bir kamuoyu algısı oluşturduğunu vurguladı.
Yetkililer, pandaların uzun yıllardır Japonya ile Çin arasında dostluğun simgesi olarak görüldüğünü, kültürel ve diplomatik ilişkilerde yumuşatıcı bir rol üstlendiğini ifade ediyor. Ancak mevcut koşullar altında yeni bir panda kiralanmasına ilişkin beklentiler belirsizliğini koruyor.
Mülkiyet Çin’e ait, dönüş zorunlu
Tokyo’daki ikiz pandalar, Çin’den üreme araştırmaları kapsamında ödünç getirilen ebeveynlerden dünyaya geldiği için hukuki olarak Çin’in mülkiyetinde bulunuyor. Bu nedenle anlaşma gereği, belirlenen süre sonunda Çin’e iade edilmeleri zorunlu tutuluyor.
Japonya’da daha önce de benzer süreçler yaşanmış olsa da, bu kez ülkede aktif olarak başka panda bulunmaması dikkat çekiyor. Uzmanlar, bu durumun Japonya’da pandalara olan ilgiyi daha da artırabileceğini, veda sürecinin sembolik bir önem taşıdığını belirtiyor.
Yeni panda ihtimali siyasi gerilime takıldı
Japonya ile Çin arasında yeni bir panda kiralama ihtimali ise şu aşamada belirsiz. Bu durumun temel nedenlerinden biri, iki ülke arasında son dönemde yaşanan siyasi gerilim olarak gösteriliyor. Özellikle Japonya Başbakanı Takaiçi Sanae’nin Tayvan’a ilişkin açıklamaları, Pekin yönetiminin tepkisini çekmişti.
Takaiçi, 7 Kasım’da Japon Parlamentosu Diet’te yaptığı konuşmada, Tayvan Boğazı’na yönelik bir müdahaleyi Japonya’nın varlığını tehdit eden bir durum olarak değerlendirebileceğini ve askeri güç kullanma ihtimalini dile getirmişti. Bu açıklama, Tayvan’ı topraklarının parçası olarak gören Çin tarafından sert şekilde eleştirilmişti.
Stratejik belirsizlikten açık mesajlara
Takaiçi’nin sözleri, Japonya’nın uzun süredir benimsediği “stratejik belirsizlik” politikasından farklı bir çizgi olarak yorumlandı. Gelen tepkiler üzerine Japon Başbakan, açıklamalarının varsayımsal olduğunu ve gelecekte bu tür yorumlardan kaçınacağını söylese de ifadelerini geri almayı reddetti.
Bu gelişmelerin ardından Çin yönetimi, Japonya’nın Pekin Büyükelçisi’ni Dışişleri Bakanlığı’na çağırarak protesto notası verdi. Çin ayrıca, Japonya’ya yönelik seyahat ve eğitim uyarıları yayımlayarak diplomatik tansiyonu daha da yükseltti.