Kamu Denetçiliği Kurumu (KDK), Kurban Bayramı tatilinin hafta sonuna denk gelen günlerinin yıllık izin hesabına eklenmesine itiraz eden bir kamu çalışanını haklı bularak dikkat çeken bir tavsiye kararı yayımladı. Karar, kamuda uzun süredir tartışma yaratan “genel tatil ile yıllık iznin çakışması” konusuna yeni bir çerçeve çizdi.
Isparta’da görev yapan bir kamu çalışanı, Kurban Bayramı tatilinin 6–9 Haziran tarihlerini yıllık izniyle birleştirerek kullanmıştı. Ancak bayramın cumartesi ve pazara denk gelen iki gününün, yıllık izin süresine eklendiğini fark edince kurumuna başvurarak bu iki günün geri verilmesini talep etti. Kurumun olumsuz yanıtı üzerine çalışan, dosyayı KDK’ye taşıdı.
Bakanlıktan gelen yanıt süreci değiştirdi
Başvuruyu incelemeye alan KDK, konuyla ilgili görüş almak üzere Gençlik ve Spor Bakanlığına yazı gönderdi. Bakanlık ise yanıtında, Cumhurbaşkanlığı Personel ve Prensipler Genel Müdürlüğünün 1 Şubat 2023 tarihli görüşüne atıf yaptı.
Bu görüş yazısında, yıllık izin içinde kalan cumartesi ve pazar günlerinin yıllık izinden sayılacağı; buna karşılık ulusal bayram, genel tatil ve idari izin günlerinin yıllık izne dahil edilmeyeceği belirtiliyordu. Bakanlık, bu gerekçeyle Kurban Bayramı’nın hafta sonuna denk gelen günlerinin yıllık izin süresine eklenmesinin doğru olduğunu savundu.
Ancak KDK, yapılan değerlendirmede bu uygulamanın çalışan lehine olmadığına hükmetti ve çalışanı haklı buldu.
Kurum, hazırladığı kapsamlı kararda, dinlenme hakkının anayasal güvence altında olduğuna dikkat çekti.
Kararda şu değerlendirmeler öne çıktı:
“Genel tatil niteliği taşıyan bayram günlerinin, haftanın hangi gününe denk geldiğine bakılmaksızın yıllık izin süresinden düşülmemesi gerekir. Tatil olan bir gün için yıllık izin kullanılmasının istenmesi, çalışanın aleyhine bir sonuç doğurur.”
KDK, yalnızca Gençlik ve Spor Bakanlığına değil, uygulama birliğinin sağlanması için Cumhurbaşkanlığı Genel Sekreterliğine de tavsiye kararı gönderdi. Cumhurbaşkanlığı da bu tavsiyenin ilgili çalışmalarda değerlendirileceğini bildirdi.
Dinlenme hakkının daraltılmasına karşı sert uyarı
KDK’nin kararında, yıllık izin kavramının anlamı geniş biçimde ele alındı. Çalışanların yıl boyunca biriken iş yükü karşılığında kullandığı bu hakkın, hafta sonları ve genel tatillerle birlikte bir bütün olduğu vurgulandı.
“Yıllık izin, çalışanın dinlenmesi için tanınan bir süredir. Bayram günleri ise kanunen ‘çalışılmayan gün’ statüsündedir. Bu nedenle genel tatil olan bir günün yıllık izin olarak sayılması, çalışanın hem dinlenme hakkını hem de izin hakkını daraltacaktır.” ifadelerine yer verildi.
KDK, 2429 sayılı Kanun’un genel tatil günlerini açıkça tanımladığını, bu nedenle Kurban Bayramı’nın cumartesi ve pazara denk gelen günlerinin yıllık izinden düşülmemesi gerektiğini belirtti.
Kararın, kamu çalışanlarının izin haklarında önemli bir emsal oluşturması bekleniyor. Birçok kurumun farklı uygulama yürüttüğü bu konuda, KDK’nin “uygulama birliği” çağrısı kamuda yeni bir düzenlemeyi zorunlu hale getirebilir.