Yunan mitolojisinin bereket tanrıçasına adanmış tapınak bulundu
Manisa’nın Yunusemre ilçesi Yuntdağı bölgesinde yer alan Aigai Antik Kenti’ndeki kazılarda yeni bir tarihî keşif yapıldı. Geçmişi M.Ö. 8’inci yüzyıla kadar uzanan antik kentte, toprak ve bereket tanrıçası Demeter’e adanmış tapınak gün yüzüne çıkarılmaya başlandı. Aiol halkı tarafından Batı Anadolu’da kurulan 12 kentten biri olan Aigai, sahip olduğu buluntularla bölgenin en önemli pagan inanç merkezlerinden biri olarak kabul ediliyor.
Kazılara Celal Bayar Üniversitesi ekibi öncülük ediyor
Kazı çalışmaları, Manisa Celal Bayar Üniversitesi Arkeoloji Bölümü Başkanı Prof. Dr. Yusuf Sezgin başkanlığındaki ekip tarafından yürütülüyor. Bugüne dek antik kentte farklı dönemlere ait birçok kalıntı gün yüzüne çıkarılmış, özellikle Athena ve Apollon tapınakları arkeoloji dünyasında büyük ses getirmişti. Bu sezon ise araştırmalar, tiyatronun yaklaşık 30 metre batısında yer alan kayalık bir alanın kıyısında yoğunlaştırıldı. Burada ortaya çıkarılan yeni tapınağın Helenistik Dönem’e tarihlendiği belirtiliyor.
İki odalı gizemli yapı
Prof. Dr. Sezgin, söz konusu yapının iki küçük odadan oluştuğunu ve 1886’da bölgeye gelen Alman araştırmacılar tarafından bulunan yazıtla Demeter’e adandığının anlaşıldığını kaydetti. Tapınağın 1960’lı yıllarda kaçak kazılarla zarar gördüğünü belirten Sezgin, buna rağmen yapılan çalışmalarda oldukça önemli buluntulara ulaşıldığını söyledi.
Binlerce yıllık adak kapları ortaya çıktı
Kazı ekibi, tapınakta bugüne kadar yaklaşık bin adet minyatür hydria (su kabı) ortaya çıkardı. Bu küçük kapların, tanrıçaya sunulan adaklar olduğu belirlendi. Prof. Dr. Sezgin, buluntuların önemine şu sözlerle dikkat çekti:
“Su, antik dünyada bolluğun ve bereketin sembolüydü. Aigai gibi tarım arazisi kısıtlı bölgelerde yaşayan halk için çok daha değerliydi. Minyatür kapların içine büyük ihtimalle doğal kaynaklardan alınan sular doldurularak Demeter’e adak olarak bırakılıyordu. Bu ritüeller, hem tarımsal üretimin devamı hem de topluluğun inanç dünyası için büyük anlam taşıyordu.”
Kaçak kazıların gölgesinde korunan miras
1960’lı yıllarda defineciler tarafından tahrip edilen tapınakta, çok sayıda kült eşyasının kaybolduğu tahmin ediliyor. Ancak arkeologların yürüttüğü çalışmalarla hâlâ önemli veriler elde edilmeye devam ediliyor. Kazı alanında bulunan adak eşyaları, Aigai halkının Demeter’e verdiği önemi net bir şekilde ortaya koyuyor.
Aigai’nin inanç tarihine yeni bir halka
Ortaya çıkarılan bulgular, Aigai’nin pagan inanç sisteminde sahip olduğu merkezi rolü bir kez daha gözler önüne seriyor. Daha önceki yıllarda gün yüzüne çıkarılan Athena ve Apollon tapınaklarının ardından, Demeter tapınağı da kentin kutsal yapılar zincirine eklenmiş oldu. Uzmanlar, kazıların tamamlanmasıyla birlikte Aigai’nin antik çağdaki dini kimliğinin çok daha kapsamlı biçimde anlaşılacağını belirtiyor.