Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), iç piyasadaki ekonomik aktivitenin nabzını tutan Ağustos 2025 dönemine ait Ticaret Satış Hacim Endeksi verilerini kamuoyuyla paylaştı. Açıklanan rakamlar, Türkiye ekonomisinin bir yandan güçlü tüketici talebiyle büyümeye devam ettiğini, diğer yandan ise iş dünyasının geleceğe yönelik beklentilerinde bir yavaşlama sinyali verdiğini ortaya koyan karmaşık bir tablo çizdi. Yıllık bazda genel ticaret satış hacmi yüzde 6,9'luk bir artışla yüzleri güldürse de, endeksin alt kalemleri incelendiğinde, perakende ve toptan ticaret arasında belirgin bir ayrışma yaşandığı gözlendi.
Perakende sektörü ekonominin lokomotifi olmaya devam ediyor
Ağustos ayı verilerinin en parlak yıldızı, kuşkusuz perakende satış hacmi oldu. Bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 12,2 gibi etkileyici bir oranda artış kaydeden perakende sektörü, güçlü iç talebin ve tüketici harcamalarının ekonomiyi sırtlamaya devam ettiğini gösterdi. Perakende satışlar, bir önceki aya göre de yüzde 0,9'luk bir artış sergileyerek yukarı yönlü ivmesini korudu. Bu durum, yüksek enflasyon ortamına rağmen tüketicilerin harcama eğilimini sürdürdüğünü ve çarkların dönmeye devam ettiğini gösteriyor. Alt kalemlere bakıldığında ise gıda, içecek ve tütün satışlarının yanı sıra, tekstil, giyim, ayakkabı, elektrikli ev eşyaları ve mobilya gibi gıda dışı ürünlerdeki hareketlilik de dikkat çekti. Özellikle posta veya internet üzerinden yapılan satışlardaki istikrarlı artış, dijitalleşen tüketim alışkanlıklarının kalıcı hale geldiğini bir kez daha teyit etti. Bu güçlü performans, perakende sektörünün ekonomik büyümenin en önemli itici güçlerinden biri olmaya devam ettiğinin altını çiziyor.
Otomotiv satışları hız kesmiyor
Ticaretin bir diğer güçlü kalesi ise otomotiv sektörü oldu. Motorlu kara taşıtlarının ve motosikletlerin toptan ve perakende ticareti ile onarımlarını kapsayan satış hacmi, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 12,8'lik rekor bir artış kaydetti. Sektör, aylık bazda da yüzde 2,0'lık bir büyüme göstererek genel ticaret hacmindeki aylık düşüşe rağmen pozitif ayrışmayı başardı. Bu durum, sıfır ve ikinci el araç piyasasındaki hareketliliğin sürdüğünü, tüketicilerin dayanıklı tüketim mallarına olan ilgisinin devam ettiğini ve markaların düzenlediği kampanyaların karşılık bulduğunu gösteriyor. Otomotiv sektöründeki bu canlılık, hem üreticiler hem de yan sanayi için olumlu bir sinyal olarak değerlendiriliyor.
Toptan ticarette alarm zilleri: aylık bazda sert düşüş
Madalyonun diğer yüzünde ise ekonominin geleceğine dair endişeleri artıran veriler yer alıyor. Firmalar arası ticareti ve üretim çarklarının öncü göstergelerinden biri olan toptan ticaret satış hacmi, Ağustos ayında bir önceki aya göre yüzde 3,1 gibi sert bir düşüş yaşadı. Her ne kadar toptan ticarette yıllık bazda yüzde 3,4'lük sınırlı bir artış kaydedilmiş olsa da, aylık bazdaki bu keskin daralma, iş dünyasının önümüzdeki döneme ilişkin beklentilerinde bir karamsarlığa işaret ediyor olabilir. Ekonomistler, toptan ticaretteki bu yavaşlamayı, firmaların stoklarını eritme çabası, artan maliyetler nedeniyle yeni siparişleri ertelemesi veya genel bir talep yavaşlaması beklentisi olarak yorumluyor. Bu veri, genel ticaret satış hacminin de aylık bazda yüzde 1,4 oranında gerilemesinin ana nedeni oldu.
Ekonomide karmaşık sinyaller dönemi
TÜİK'in açıkladığı Ağustos ayı verileri, Türkiye ekonomisinin iki farklı hızda ilerlediğini ortaya koyuyor. Bir yanda güçlü tüketici harcamalarıyla büyüyen perakende ve otomotiv sektörleri, diğer yanda ise yavaşlama sinyalleri veren toptan ticaret. Bu tablo, vatandaşların harcamaya devam ettiğini ancak şirketlerin geleceğe daha temkinli baktığını gösteriyor. Ekonomistler, bu ayrışmanın önümüzdeki aylarda hangi yöne evrileceğini yakından takip edecek. Tüketici harcamaları da yavaşlamaya başlarsa ekonomide genel bir soğuma görülebileceği, ancak toptan ticaretin yeniden toparlanması durumunda büyümenin dengeli bir şekilde sürebileceği belirtiliyor. Piyasaların gözü, ekonominin gidişatına dair daha net bir resim sunacak olan bir sonraki veri bülteninin yayımlanacağı 11 Kasım 2025 tarihinde olacak.