Türkiye'nin gıda arz güvenliği ve tarımsal üretimi, endişe verici bir erozyonla karşı karşıya. Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Niğde Milletvekili ve Tarım, Orman ve Köyişleri Komisyonu Üyesi Ömer Fethi Gürer, son 22 yıllık döneme ilişkin yaptığı açıklamada, Türkiye'nin tarım arazilerinde yaşanan devasa kaybı çarpıcı rakamlarla gözler önüne serdi. Gürer, AK Parti iktidarları döneminde Türkiye'nin toplam 2,5 milyon hektar tarım arazisini kaybettiğini, bu rakamın yaklaşık 5 İstanbul ilinin yüzölçümüne veya 2,5 Kıbrıs Adası'nın büyüklüğüne denk geldiğini belirtti. "Her saat yaklaşık 18,5 futbol sahası büyüklüğünde tarım arazisi yok oluyor," diyen Gürer, bu durumun ülkenin gıda egemenliği için ciddi bir tehdit oluşturduğunu vurguladı.
Resmi verilerle kayıp tescillendi
Ömer Fethi Gürer, açıklamalarını resmi verilere dayandırarak, tarımsal üretimin can damarı olan ekilebilir alanlar ve sebze bahçelerindeki küçülmenin boyutlarını ortaya koydu. Gürer'in paylaştığı bilgilere göre, 2002 yılında 26 milyon 579 bin hektar olan Türkiye'nin toplam tarım alanı, 2024 yılı sonu itibarıyla 24 milyon 24 bin hektara geriledi. Bu, son 22 yılda toplam 2 milyon 555 bin hektarlık bir kayıp ve oransal olarak yüzde 6,2'lik bir azalma anlamına geliyor. Bu devasa kaybı daha somut bir şekilde ifade eden Gürer, "İstanbul’un yaklaşık 4,8 katı (İstanbul: 5.461 km²) büyüklüğünde toprağımızı tarım dışı amaçlarla kaybettik," dedi.
Kaybın en endişe verici olduğu alanlardan biri ise, doğrudan üretim yapılan ve ülkenin tahıl ambarı olarak kabul edilen ekilen tarım alanları oldu. 2002 yılında 17 milyon 935 bin hektar olan ekilen tarım alanı, 2024 yılı sonunda 16 milyon 822 bin hektara indi. Bu da 1 milyon 113 bin hektarlık bir azalmaya, yani yüzde 6,2'lik bir kayba işaret ediyor. Gürer, bu durumu, "Yani çiftçinin doğrudan üretim yaptığı tarlaların önemli bir bölümü ya ekim dışı bırakıldı ya da imara açılarak, sanayi tesisi kurularak veya madencilik faaliyetleri gibi farklı amaçlarla kullanılarak yok edildi," sözleriyle açıkladı.
'Her 5 sebze bahçesinden 1'i kayboldu'
CHP'li Gürer'in dikkat çektiği bir diğer kritik nokta ise, taze meyve ve sebze üretiminin yapıldığı, sofralarımızın en temel gıdalarının yetiştirildiği sebze bahçelerinde yaşanan dramatik düşüş oldu. Gürer, "2002’de 930 bin hektar olan sebze bahçeleri, 2024 yılı sonunda 741 bin hektara geriledi," dedi. Bu rakamlar, 189 bin hektarlık bir kayıp ve oransal olarak yüzde 20,3'lük şok edici bir düşüş anlamına geliyor. Gürer, bu tabloyu, "Yani her 5 sebze bahçesinden 1’i kayboldu," diyerek özetledi.
Sebze bahçelerindeki bu azalma, hem taze gıdaya erişimi zorlaştırıyor hem de artan gıda enflasyonunun temel nedenlerinden birini oluşturuyor. Üretim alanlarının daralması, arzın azalmasına ve dolayısıyla fiyatların yükselmesine neden oluyor. Bu durum, özellikle dar gelirli vatandaşların sağlıklı ve dengeli beslenmesinin önünde büyük bir engel teşkil ediyor.