Letonya Parlamentosu, “Kadınlara Yönelik Şiddet ve Aile İçi Şiddetin Önlenmesi ve Bunlarla Mücadeleye İlişkin Avrupa Konseyi Sözleşmesi” olarak bilinen İstanbul Sözleşmesi’nden çekilme yasasını onayladı.
Kamu yayıncısı LSM’nin aktardığına göre, 13 saatten fazla süren tartışmaların ardından yapılan oylamada 100 milletvekilinden 56’sı “evet”, 32’si “hayır” ve 2’si çekimser oy kullandı.
Sözleşmeden çekilme kararı, Cumhurbaşkanı Edgars Rinkevics’in 10 gün içinde yasayı onaylamasıyla yürürlüğe girecek. Eğer onay verilmezse yasa parlamentoya geri gönderilebilecek, ancak parlamento aynı şekilde tekrar kabul ederse Cumhurbaşkanı ikinci kez itiraz edemeyecek.
Cumhurbaşkanı kararı değerlendirmeye aldı
Cumhurbaşkanı Rinkevics, sosyal medya platformu X üzerinden yaptığı açıklamada, kararı ideolojik gerekçelerle değil, “devlet çıkarları ve hukuki sorumluluklar açısından” değerlendireceğini söyledi.
Bazı siyasi partiler, çekilme yasasını Anayasa Mahkemesi’ne taşıma hazırlığında. Ülkede ayrıca karara karşı referandum çağrıları da yapılırken, yasal koşullar nedeniyle bunun gerçekleşme olasılığı düşük görülüyor.
Parlamento önünde kitlesel protestolar
Oylama süreci boyunca Letonya Parlamentosu önünde binlerce kişi, kararın geri çekilmesi için kitlesel protesto gösterileri düzenledi.
Kadın örgütleri, İstanbul Sözleşmesi’nin “kadınların yaşam hakkı ve güvenliği açısından hayati öneme sahip” olduğunu savunarak, hükümete uluslararası yükümlülüklerine bağlı kalma çağrısı yaptı.
Yasayı gündeme getiren sağcı muhalefet partisi Latvia First (Letonya İlk Sırada), sözleşmenin “ülkenin geleneksel aile yapısına zarar verdiğini” öne sürdü. Karar, hükümet koalisyonundaki üç partiden birinin desteğiyle kabul edildi
2011’de İstanbul’da imzalanan ve kadınlara yönelik şiddetle mücadelede Avrupa Konseyi’nin en kapsamlı uluslararası metni kabul edilen sözleşmeden Türkiye 2021’de çekilen ilk ülke olmuştu.
Eğer Letonya Cumhurbaşkanı yasayı onaylarsa, Avrupa Birliği içinde sözleşmeden çekilen ilk ülke olarak tarihe geçecek.