Gökçe ADAR ÇUBUKÇUOĞLU-ÖZEL Türkiye Sakatlar Derneği İzmir Şube Başkanı psikolog İlknur Peder, Türkiye’de en son engellilere yönelik resmi veri çalışmasının 20 yıl önce yapıldığını dile getirdi. Engellilere yönelik sayıların ‘rivayet’ olarak algılandığını dile getiren Peder, “Türkiye’de, çok ciddi bir engelli nüfusu var. Tam resmi rakam bilinmiyor. Ülkede, 11-12 milyon olduğuna dair rivayetler var. En son etkin bir araştırma 20 yıl önce yapıldı. Ne yazık ki, 20 yıldır kapsamlı bir çalışma yok. Engelli nüfusun kaçı kadın, kaçı erkek bunlar bilinmiyor. 20 yıldır engelliler adeta hayalet casper gibi. Bizi görmezden geliyorlar” diye konuştu.
‘2 GÜNDÜR VERİYE ULAŞAMADIM’
Peder, şöyle konuştu: “Yaklaşık 2 gündür İzmir’deki engelli verilerine ulaşmak için çalışıyorum. Net bir rakama ulaşamadığımı belirtmek istiyorum. Yeterince çalışma yok, kurumlar arasında bu konuda işbirliği yok. Bu engelli vatandaşların, aileleri de var. Engelli kavramı sadece o bireyi etkilemiyor. O bireylerin, ailesini ve yakın çevresini de etkiliyor. Tahmin edilen veya resmi olmayan verilere bakıldığı zaman dahi, engeli olan çok ciddi bir nüfus var.”
‘BİR GECEDE ENGELLİ OLDULAR’
Türkiye’de yaşanan Kahramanmaraş merkezli depremlerde bir gün içerisinde çok sayıda vatandaşın ‘engelli’ olduğunu ifade eden Peder, bu vatandaşlara yönelik çalışmalar yapılması gerektiğini dile getirdi. Peder, “İnsanlar bir gece içerisinde engelli oldu. Psikolojileri alt üst olmuş durumda. Bu konu çok basit bir konu değil. Engelliğe dair hiç bir fikirleri yokken bir gecede bunu yaşamak çok zor. Tekerlekli sandalyeyi nasıl kullanacak?, dengeli nasıl yürüyecek?, uzuvlarını kaybedince nasıl yaşayacak? gibi soruların cevapları yok” ifadelerini kullandı.
‘GÖRMEZDEN GELMEYİN’
Peder, “Bana sosyal medya üzerinden ulaşan çok kişi var. Protez takılması ciddi maliyet. Pek çok engelli vatandaşın da bunu karşılayacak maddi gücü yok. Bu maliyetleri azaltacak çalışmalara ve işbirliklerine mutlaka ihtiyaç var. Türkiye Sakatlar Derneği olarak geçtiğimiz ocak ayında basın açıklaması yapmıştık. Sosyal güvenlik kurumunun protez ve medikal cihazlara verdiği destek oranı çok çok düşük kaldı. Doların fırlaması ile birlikte artık hiç bir şekilde bu oran fayda etmiyor. Bu insanların desteğe ihtiyacı var, görmezden gelinmesine değil” diye konuştu.
YÜZDE 9’U ENGELLİ
OECD-AB ve Türkiye verilerine göre, dünya nüfusunun yaklaşık yüzde 15’i engelli bireylerden oluşuyor. Yani dünyada 1 milyar engelli var. Bu nedenle, dünyadaki “en büyük azınlık” olarak nitelendiriliyorlar. Türkiye’de ise Ulusal Engelli Veri Tabanı’na göre engelli birey sayısı 1.559.222. (Ancak resmi olmayan rakamlara göre yüzde 13 düzeyinde, 9 milyon olduğu söyleniyor) Bunların yüzde 27’si 0-21 yaş, yüzde 36’sı 22-49 yaş, yüzde 7’siyse 50-64 yaş arasında. aşla birlikte engellilik oranı artıyor.
