Yüksek vergi oranları ve ucuz içki üretimi nedeniyle, ülkemizde sahte içki üretimi hızla artıyor. Bu durum, hem sağlık hem de güvenlik açısından ciddi tehditler oluşturuyor. Özellikle yılbaşı döneminde artan içki tüketimiyle birlikte, sahte içki zehirlenmeleri sonucu can kaybı ve kalıcı organ hasarları gibi ağır sonuçlar ortaya çıkabiliyor. Bu tehlikeler karşısında uzmanlar, vatandaşları uyararak hızlı ve doğru müdahale yöntemlerine dikkat çekiyor.
Metil alkolün tehlikesi
İç Hastalıkları Uzmanı Dr. Yavuz Öztürker, alkollü içkilerde etil alkol yerine çoğunlukla daha ucuz ve sağlığa son derece zarar veren metil alkol kullanıldığını belirtti. Metil alkol, sahte içkilerin üretiminde sıkça tercih edilen bir bileşendir, ancak vücutta metil alkol birikmesi ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir. Dr. Öztürker, etil alkol ve metil alkol zehirlenmesinin farklı etkiler yarattığını vurguladı.
Etil ve metil alkol arasındaki fark
Etil alkol, genellikle alkol tüketimi amacıyla kullanılan ve vücutta sindirilen alkoldür. Ancak metil alkol (ya da metanol), zehirli bir madde olup, vücutta ciddi organ hasarlarına neden olabilir. Dr. Öztürker, metil alkol zehirlenmesinin karaciğer, böbrek ve göz gibi hayati organlarda kalıcı hasara yol açabileceğini belirtti. Metil alkol zehirlenmesinin şiddeti, alınan miktara ve vücudun bu maddeyi metabolize etme hızına göre değişiklik gösterebiliyor.
Zehirlenme belirtileri
Etil alkol ve metil alkol zehirlenmelerinin belirtileri başlangıçta birbirine benzese de, ilerleyen aşamalarda büyük farklar ortaya çıkmaktadır.
- Etil alkol zehirlenmesinde baş dönmesi, konuşma bozukluğu, bilinç bulanıklığı, koordinasyon kaybı gibi belirtiler ortaya çıkar. Daha ileri vakalarda ise solunum yetmezliği ve bilinç kaybı görülebilir.
- Metil alkol zehirlenmesinde ise, başlangıçta bulantı, kusma, baş dönmesi ve karın ağrısı gibi belirtiler belirir. Ancak daha ileri safhalarda, hastalar çift görme, görme kaybı ve nöbetler gibi daha ciddi belirtilerle karşılaşabilir. Bu durumda hızlı müdahale edilmediği takdirde, ölüm riski artar.
İlk müdahale nasıl yapılmalı?
Etil alkol ve metil alkol zehirlenmelerinde ilk müdahale oldukça kritik bir rol oynar. Uzmanlar, şunlara dikkat edilmesi gerektiğini belirtiyor:
- Acil servis çağırın: Bilinci kapalı ya da yarı bilinçli durumda olan bir kişi için, ilk olarak 112 acil servis aranmalıdır.
- Nefes ve nabız kontrolü: Kişinin nefes alıp almadığı ve nabzı kontrol edilmelidir.
- Temel yaşam desteği: Eğer kişi nefes almıyorsa, suni teneffüs ve kalp masajı uygulanmalıdır.
- Yan yatırma: Kişinin kusma riski varsa, yan yatırılması ve başının aşağıya doğru eğilmesi sağlanmalıdır.
- Sıcak tutma: Müdahale sırasında kişi, vücut ısısının düşmemesi için sıcak tutulmalıdır.
İlk 24 saat hayati önem taşıyor
Prof. Dr. Alper Şener, metil alkol zehirlenmesinin ardından ilk 6 saatin çok önemli olduğunu belirtti. Bu süre içinde müdahale edilmezse, kalıcı görme kaybı ve organ yetmezlikleri gibi sonuçlar kaçınılmaz olabiliyor. 24 saatlik süreyi aşan vakalarda, can kayıpları yaşanabiliyor. Şener, metil alkolün 30 mililitresinin bile ölümcül sonuçlar doğurabileceğini vurguladı.
Sahte içki nasıl ayırt edilir?
Sahte içkilerle ilgili en büyük sorunlardan biri de, gerçek alkol ile sahte alkol arasındaki farkların gözle görülür şekilde ayırt edilememesidir. Prof. Dr. Şener, sahte içkilerin tadı ve kokusunun gerçeğinden farksız olduğunu, ancak kimyasal testler ile ayırt edilebileceğini belirtti. Ancak bu yöntemlerin kesin sonuçlar vermediği ve tehlikeli olabileceği unutulmamalıdır. Sahte içki tükettikten sonra, sağlık sorunları yaşayan kişilerin derhal bir sağlık kuruluşuna başvurması gerektiği belirtiliyor.
