lışveriş sırasında kasalarda telefon numarası istenmesi uygulaması, vatandaşlar arasında yaygınlaşırken, Kişisel Verileri Koruma Kurumu (KVKK) Başkanı Faruk Bilir, bu duruma ilişkin önemli uyarılarda bulundu. KVKK Başkanı Bilir, alışveriş yaparken telefon numarası istenmesinin "alışverişin olmazsa olmazı" gibi algılandığını ifade ederek, bu algının yanlış olduğunu ve vatandaşların veri izinleri konusunda daha bilinçli olması gerektiğini vurguladı. Bilir'in uyarıları, alışverişlerde telefon numarası paylaşımının tüketici hakları ve kişisel veri güvenliği açısından önemli sorunlara yol açabileceğine işaret ediyor.
Vatandaşların açık rızası şart
KVKK Başkanı Faruk Bilir, TBMM Yapay Zeka Araştırma Komisyonu'nda kişisel veri ihlallerine ilişkin bilgi verirken, alışveriş sırasında telefon numarası istenmesi konusuna da değindi. Bilir, Kişisel Verilerin Korunması Kanunu'nda kişisel verilerin hangi şartlarda işlenebileceğinin hüküm altına alındığını hatırlatarak, alışveriş sırasında telefon numarası istenmesinin vatandaşın açık rızasına bağlı olduğunu vurguladı. Mağazaların, telefon numarası istemeden önce vatandaşları bilgilendirmesi ve açık rızalarını alması gerektiğini belirten Bilir, bu konuda tüketicilerin haklarını bilmesi ve bilinçli hareket etmesi gerektiğini söyledi.
Telefon numarası neden isteniyor? bilgilendirme zorunluluğu
KVKK Başkanı Bilir, telefon numarası istenmesinin nedeninin vatandaşa açıkça belirtilmesi gerektiğinin altını çizerek, mağazaların "Telefon numaranızı reklam, geri bildirimler için" veya "Eğer ürün kargo yoluyla teslim edilecekse 'İletişim için istiyoruz'" şeklinde bilgilendirme yapması gerektiğini ifade etti. Bilir, bu bilgilendirmenin yapılması durumunda bile, vatandaşın telefon numarasını vermek zorunda olmadığını ve açık rızasının aranması gerektiğini vurguladı. Mağazaların vatandaşı yanıltıcı bilgilerle telefon numarası almasının ve açık rıza almadan veri işlemesinin kanuna aykırı olduğunu belirten Bilir, bu konuda tüketicilerin daha uyanık olması çağrısında bulundu.
"Açık rıza isteme usulünü kabul etmiyoruz"
KVKK Başkanı Bilir, bazı mağazaların "açık rıza" istemeden telefon numarası toplama yöntemlerini de eleştirerek, "Aslında açık rıza istiyorlar ama biz bu açık rıza isteme usulünü kabul etmiyoruz" dedi. Bilir, mağazaların telefon numarası isteme gerekçesini net bir şekilde belirtmesi ve vatandaşın rıza verip vermeme özgürlüğüne saygı duyması gerektiğini vurguladı. Bilir'in bu ifadeleri, KVKK'nın kişisel verilerin korunması konusundaki titizliğini ve tüketici haklarını savunma kararlılığını ortaya koyuyor. KVKK Başkanı, vatandaşların kişisel verilerini koruma konusunda daha bilinçli olması ve haklarını aramaktan çekinmemesi gerektiğini sözlerine ekledi.
Parmak izi, retina ve avuç içi verisi almak ölçüsüz
Faruk Bilir, kişisel veri işlemenin kanunda belirtilen sekiz şarta bağlı olduğunu ve bu şartlardan birine dayanılmadığında veri işlemenin hukuka aykırı olacağını belirtti. Bilir, Kişisel Verileri Koruma Kurulu'nun yerleşik bir içtihadının bulunduğunu aktararak, bu içtihada göre spor merkezlerinde vatandaşların parmak izi, retina, göz ya da avuç içi verilerinin alınmasının "ölçüsüz" bulunduğunu kaydetti. Bilir'in bu uyarısı, sadece telefon numarası değil, biyometrik veriler gibi daha hassas kişisel verilerin de keyfi bir şekilde toplanmasının ve işlenmesinin kanunen yasak olduğunu vurguluyor. KVKK Başkanı'nın bu açıklamaları, tüketicilerin kişisel veri güvenliği konusunda daha fazla bilgi sahibi olması ve haklarını koruması için önemli bir kaynak niteliği taşıyor. Vatandaşların, alışveriş ve diğer hizmet alım süreçlerinde kişisel verilerini paylaşırken dikkatli olması ve şüpheli durumlarda KVKK'ya başvurması öneriliyor.
