Türkiye’de asgari ücretle çalışan milyonlarca yurttaş için ev sahibi olmak, her geçen yıl biraz daha uzak bir hayale dönüşüyor. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Konut Fiyat Endeksi verileri temel alınarak yapılan güncel hesaplamalar, ücret artışlarının konut fiyatları karşısında yetersiz kaldığını net biçimde ortaya koyuyor. Hesaplamalara göre, Türkiye ortalamasında 90 metrekarelik bir konuta ulaşabilmek için bir asgari ücretlinin yaklaşık 29 yıl çalışması gerekiyor. Büyükşehirlerde tablo daha da ağırlaşıyor. İstanbul’da bu süre 46 yıla, İzmir’de 32 yıla, Ankara’da ise 26 yıla kadar uzuyor.
Bu veriler, 2026 yılı için yeni asgari ücret tartışmalarının sürdüğü bir dönemde kamuoyunda yankı uyandırdı. Çalışma, bir işçinin maaşının en fazla yüzde 50’sini konut kredisi taksitine ayırabildiği ve faiz oranının sıfır kabul edildiği son derece iyimser bir varsayım üzerinden yapıldı. Buna rağmen ortaya çıkan tablo, konuta erişimin asgari ücretli açısından fiilen imkânsıza yaklaştığını gösteriyor.
Ücret artışı var ama konuta erişim yok
Son yıllardaki ücret ve fiyat artışları karşılaştırıldığında, makasın konut lehine açıldığı görülüyor. Asgari ücret, 2010 yılından bu yana 577 liradan 22 bin 104 liraya çıkarak yaklaşık 38 kat arttı. Aynı dönemde Türkiye genelinde konutların metrekare fiyatı ise 1.024 liradan 42 bin 548 liraya yükseldi ve artış oranı 41 katı aştı. Büyükşehirlerde bu artış çok daha çarpıcı boyutlara ulaştı. İstanbul’da metrekare fiyatları 43 kat, İzmir’de 46 kat, Ankara’da ise 40 kat yükseldi.
Bugünkü asgari ücret düzeyinde, bankacılık sisteminin kabul ettiği kriterlere göre bir çalışanın aylık ödeyebileceği en yüksek kredi taksiti 11 bin 52 lira ile sınırlı. Bu koşullarda 90 metrekarelik bir konut için gereken çalışma süresi Türkiye ortalamasında 346 ay, İstanbul’da 559 ay, İzmir’de 383 ay, Ankara’da ise 314 ay olarak hesaplanıyor. Yıllara vurulduğunda bu süreler, özellikle büyükşehirlerde bir çalışma hayatının neredeyse tamamına denk geliyor.
Zam senaryosu bile tabloyu değiştirmiyor
2026 yılı için asgari ücretin yüzde 25 artışla 27 bin 500 liraya yükselmesi halinde dahi tablo köklü biçimde değişmiyor. Bu senaryoda, bir asgari ücretlinin Türkiye ortalamasında 90 metrekarelik bir konut alabilmesi için yaklaşık 23 yıl çalışması gerekiyor. İstanbul’da bu süre 37,5 yıl, İzmir’de 25,7 yıl, Ankara’da ise 21 yıl olarak hesaplanıyor. Artış, süreleri kısaltıyor ancak konuta erişimi hâlâ ulaşılabilir kılmıyor.
Benzer bir durum otomobil sahipliği için de geçerli. Fiyatı 2 milyon 172 bin lira olan yerli elektrikli otomobilin standart versiyonu için bir asgari ücretlinin yaklaşık 16 yıl çalışması gerekiyor. Bu veriler, yalnızca konutun değil, temel tüketim kalemlerinin dahi geniş kesimler için erişilemez hale geldiğini ortaya koyuyor.
Ortaya çıkan tablo, asgari ücret tartışmalarının yalnızca artış oranlarıyla sınırlı kalmaması gerektiğini gösteriyor. Barınma başta olmak üzere yaşam maliyetleri, sosyal politikalar ve gelir dağılımı başlıkları, ücret politikalarının ayrılmaz bir parçası haline gelmiş durumda. Aksi halde, milyonlarca çalışan için “bir anahtar” giderek daha da uzak bir sembole dönüşmeye devam edecek.