Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer, çiftçilerin kredi borcundaki çarpıcı artışa dikkat çekti. Devlet desteklerinin yetersiz kalması ve artan girdi maliyetleri nedeniyle çiftçilerin finansal açıdan büyük bir baskı altında olduğunu belirten Gürer, 2020 yılında 111 milyar 216 milyon lira olan tarımsal kredi borcunun 2025 itibariyle 886 milyar 627 milyon liraya ulaştığını ifade etti.
"Bugün borcu olmayan çiftçi kalmadı" diyen Gürer, çiftçilerin ancak kredi kullanarak üretime devam edebildiğini ve bu durumun tarım sektöründe sürekliliği tehdit ettiğini söyledi.
Tarımda süreklilik riske girdi
Tarımsal üretimin devam edebilmesi için çiftçilerin finansal olarak desteklenmesi gerektiğini vurgulayan Gürer, mevcut borç yükünün tarımın geleceğini tehdit ettiğini belirtti. Artan mazot, gübre, tohum, ilaç, kira ve işçilik maliyetleri nedeniyle çiftçilerin gelirleri borçlarını kapatmaya yetmiyor. Tarım sektöründeki sürekliliğin tehlikeye girdiğini belirten Gürer, acil destek mekanizmalarının devreye sokulması gerektiğini ifade etti.
Devlet destekleri yetersiz kaldı
Çiftçilere sağlanan devlet desteklerinin yetersiz olduğunu belirten Gürer, Tarım ve Orman Bakanlığı'nın duyurduğu destek ödemelerinin aslında bir önceki yıla ait olduğuna dikkat çekti. Geçen yıl 91 milyar lira destek verildiğini, ancak bunun milli gelirin sadece yüzde birlik bir kısmına denk geldiğini belirten Gürer, 2025 yılında verilmesi gereken desteğin 615 milyar lira olması gerekirken, planlanan miktarın 135 milyar lirada kaldığını ifade etti.
Çiftçinin maliyetleri artarken gelirleri düşüyor
Girdi maliyetlerinde yaşanan kontrolsüz artış nedeniyle çiftçilerin üretim yapmakta zorlandığını belirten Gürer, özellikle mazot, gübre, tohum, ilaç, işçilik ve elektrik fiyatlarındaki fahiş artışın çiftçiyi borca sürüklediğini belirtti. Geçtiğimiz yıl buğday ve arpa fiyatlarındaki yetersiz artış nedeniyle çiftçilerin büyük zarar ettiğini ifade eden Gürer, 2024’te buğday üretiminde 1 milyon 200 bin ton, hububatta ise 3 milyon 300 bin tonluk bir düşüş yaşandığını belirtti.
Buğday üretimi düştü, ithalat artıyor
Türkiye’nin buğdayda kendine yeterlilik oranının düştüğünü vurgulayan Gürer, yıllık ortalama 20-22 milyon ton buğday üretimi yapan Türkiye’nin 10 milyon tona yakın buğday ithal ettiğini belirtti. Bu ithalatın bir kısmı Dahilde İşlem Rejimi (DİR) kapsamında yurt dışına ihracat edilse de, Türkiye’nin buğdayda net ithalatçı bir ülke konumuna geldiğini ifade etti.
Buğdayda "askıda buğday" uygulamaları ile dikkat çeken tartışmaların, aslında çiftçinin yaşadığı maliyet baskısını ve gelir kaybını gizleyemediğini belirten Gürer, tarım politikalarının gerçekçi ve uzun vadeli planlarla yeniden ele alınması gerektığini vurguladı.
