2018 yılı, Türkiye’de emeklilere bayram ikramiyelerinin verilmeye başlandığı tarih olarak kaydedildi. İlk başta 1.000 TL olan bu ödemeler, Ramazan ve Kurban Bayramları’nda emeklilerin maddi desteği olarak iki kez yapılıyordu. 2025 yılına kadar geçen sürede, bayram ikramiyeleri hem miktar hem de alım gücü açısından ciddi bir değişim geçirdi.
İlk yıllarda en düşük emekli maaşının yüzde 63’üne denk gelen bayram ikramiyesi, enflasyon oranları ve döviz kurlarındaki değişimle birlikte erimeye başladı. 2023 yılında ise, Cumhuriyet’in 100. yılı dolayısıyla yapılan ekstra 5.000 TL’lik ödemeye rağmen, en düşük emekli maaşına göre bayram ikramiyesi oranı azalmaya devam etti.
Dolar bazında bayram ikramiyeleri nasıl değişti?
Emekli bayram ikramiyeleri, TL bazında her yıl artırılsa da, döviz kuru bazında önemli bir değer kaybı yaşandı. 2018 yılında 1.000 TL olarak ödenen bayram ikramiyesi, o dönemdeki dolar kuru ile hesaplandığında yaklaşık 376 dolar ediyor. Ancak, yıllar içinde döviz kuru ve ekonomik değişiklikler bu rakamı düşürdü.
Örnek olarak:
- 2019’da 354 dolar,
- 2020’de 290 dolar,
- 2021’de 259 dolar,
- 2022’de 138 dolar,
- 2023’te 180 dolar,
- 2024’te ise 185 dolar oldu.
Yani, 2018 ile 2024 arasındaki dönemde dolar bazında kayıp yüzde 51 oranında oldu. Bu, bayram ikramiyelerinin dolar karşısında değer kaybı yaşadığını net bir şekilde gösteriyor.
Emekli maaşlarına göre bayram ikramiyeleri
Emekli maaşlarının yükselmesiyle birlikte, bayram ikramiyelerinin en düşük maaşa oranı da azaldı. 2018’de, bayram ikramiyesinin en düşük emekli maaşına oranı yüzde 63 seviyesindeyken, yıllar içinde bu oran hızla düştü. Örneğin, 2025 yılı itibarıyla, en düşük emekli maaşı 14.469 TL’ye ulaşırken, bayram ikramiyesi ise 3.000 TL olarak kalırsa, bu oran yüzde 21 seviyelerine gerileyecek.
Bu durum, emeklilerin bayram ikramiyesinden aldıkları payın zaman içinde azaldığını ve maaşlarının alım gücünün zayıfladığını gözler önüne seriyor. 2018 yılındaki oranlarla kıyaslandığında, 2024’te emeklilerin alması gereken bayram ikramiyesi, 9.169 TL olmalıydı.
Asgari ücrete göre bayram ikramiyeleri
Bayram ikramiyelerinin asgari ücretle karşılaştırıldığında da ciddi bir değişim gözlemleniyor. 2018 yılında 1.603 TL olan asgari ücretin yüzde 62’si kadar bayram ikramiyesi ödenirken, 2024’te bu oran sadece yüzde 18 seviyelerine kadar düştü. Asgari ücret artışları, emekli maaşlarına göre daha hızlı yükselirken, bayram ikramiyelerinin asgari ücretle orantısı giderek azaldı.
Sonuç olarak, 2018’deki bayram ikramiyesinin asgari ücretle oranı oldukça yüksekken, bugün bu oran ciddi bir düşüş yaşamış durumda.
Emeklilerin bayram ikramiyeleri, geçen yıllarla birlikte hem TL bazında artış göstermiş olsa da, dolar ve maaş karşısında ciddi bir erimeye uğramış durumda. 2025 yılı itibarıyla emeklilerin bayram ikramiyeleri, en düşük maaş ve asgari ücretle karşılaştırıldığında düşük kalmaya devam edecek gibi görünüyor.
