Özge Uyanık/ Türkiye’nin en gözde turizm cennetlerinden Çeşme, ihmaller zincirinin kurbanı oldu. Eski ve bakımsız elektrik hatları nedeniyle çıkan ve güçlükle kontrol altına alınamaya çalışılan yangın, hem doğayı hem de insan hayatını tehdit ediyor. Bölge halkı ise yıllardır süren uyarılarının dikkate alınmamasından dolayı öfkeli.
Tarım arazisinde başlayarak ormana sıçrayan yangın, rüzgarın etkisiyle büyüyerek büyük bir felakete dönüştü. Yangının şiddetlenmesiyle birlikte İzmir-Çeşme Çevreyolu'nun bazı bölümleri araç trafiğine kapatıldı. Çeşme ve Alaçatı gişelerinden İzmir yönüne geçişe izin verilmezken, İzmir'den Çeşme istikametine Zeytinlik gişelerinden itibaren araç geçişi durduruldu.
Trafolar 1970 yılından kalma
Çeşme Yarımada Çevre Derneği ve Çeşme Kent Konseyi Başkanı Ahmet Güler, yangınla ilgili yıllardır süren ihmalleri dile getirdi. Güler, yıllardır uyarılmasına rağmen yenilenmeyen, "Nuh Nebi'den kalma" elektrik hatlarının bugün yaşanan felaketin en büyük nedeni olduğunu vurgulayarak, "Bu yangın göz göre göre geldi. Kimse sorumluluk almadı, kimse hesap vermedi" dedi.
2020 yılında Aydem Enerji olarak sektöre devam eden Bereket Enerji Grubu hakkında konuşan Ahmet Güler şunları söyledi:
“Çeşme ve Ege’nin en büyük elektrik dağıtım şirketi biliyorsunuz, Gediz Elektrik. Gediz Elektrik, Bereket Enerji’nin bir kuruluşu. Ne yazık ki Bereket Enerji, dağıtım yaptığı bölgelerde aldığı elektrik dağıtım ihalelerinde şartnamelere uymadı. Aldığından beri buralara tek kuruş yatırım yapmadı. Eski trafolar, eski, nuh nebiden kalma elektrik hatları var. Çeşme gibi bir yerde biz yıllardır inanılmaz elektrik kesintileri yaşıyoruz. Çünkü hatlar ve trafolar 1970’lerden kalma ve tek kuruş yatırım yapılmamış."
7 defa elektrikten yangın çıktı
Daha önce de defalarca yangın çıktığını söyleyen Güler “Bu yangın Çay Ağzı dediğimiz bölgede oldu. Bu bölgede elektrik hatlarının kısa devre yapması, kontak yapması sekizinci kez yaşanıyor. Geçtiğimiz yıllarda burada yedi defa yine bu elektrik hatlarından yangın çıkmıştı.
Özellikle yaz aylarında, klima kullanımının yoğun olduğu dönemlerde hatlar çok ısınıyor. Hatlara değen kuşlar veya ağaç dalları nedeniyle hatlar kıvılcım çıkarıyor. Bölge çok kuru olduğu için hemen yangın başlıyor. Yangın, çok şiddetli rüzgâr nedeniyle doğuya doğru, yani batıdan gelen rüzgârın etkisiyle 85 km hızla ve değişken şekilde ilerleyerek neredeyse Çeşme’nin içine kadar ulaştı. Ne yazık ki bu konuda büyük bir ihmalkârlık yapılıyor ve kimse bunun hesabını sormuyor.
Amerika’daki TÜGVA’ya Kızılay üzerinden 8 milyon dolar bağış yapan şirket, işte bu Bereket Enerji’ydi. Amerika’ya 8 milyon dolar Kızılay üzerinden bağış yaparken, burada elektrik hatlarına veya altyapıya bir kuruş yatırım yapmadılar. Ne İzmir’e, ne Çeşme’ye, ne de başka dağıtım bölgelerine…
Germiyan evleri dediğimiz bölgede yoğun bir yangın var. Oradaki evleri kurtarmaya çalışıyorlar. Sağ olsun Orman Genel Müdürlüğü, İzmir Büyükşehir Belediyesi itfaiye ekipleri, başka illerden gelen ekipler… Bolu Belediyesi’nden bile itfaiye ekipleri geldi. Hepsi yoğun bir çaba içinde yangını söndürmeye çalışıyor. Uçaklar da devrede. Ama henüz tehlike geçmiş değil…” diye konuştu.
Yerel halkın rant endişesi
Yanan alanlarda imar riskine dikkat çeken Güler “Ne yazık ki bu yangınlar hep çok şiddetli, birkaç gün süren rüzgârların beklendiği dönemlerde ortaya çıkıyor. Son on yıldır yaşadığımız durum hep böyle. Ne zaman güçlü rüzgârlar bekleniyorsa, bir bakıyorsunuz yangınlar başlıyor. Sanki bilinçli olarak bazı alanlar ağaçsızlaştırılıyor. Daha sonra buraların imara açılması endişesi ortaya çıkıyor. Geçmişte birçok kez, güvenlik güçleri tarafından buralarda yangın çıkaran kişiler yakalandı. Bu yüzden Yarımada halkı, İzmirliler, Çeşmeliler bu yangınların masumane olduğuna inanmıyor. İleride bu sahaların imara açılacağından endişe ediyorlar.” Dedi.
Çeşme halkı uyarmış: “Kabloyu kendiniz çekin dediler”
Vatandaşlar, eski ve bakımsız elektrik hatları nedeniyle yaşadıkları sıkıntıları defalarca dile getirdiklerini, ancak yetkililerden bir türlü çözüm bulamadıklarını söylüyor. Gelen tepkiler, yangının adeta "göz göre göre" geldiğini gösteriyor.
Henüz 27 Haziran günü internet üzerinden de şikayette bulunan Tuğrul Bey “Çeşme Ildır'da sokak lambaları 5 gündür yanmıyor, güvenlik tehlikesi artıyor. İzmir Çeşme Ildır Mahallesi Uşaklar Sitesi'nde sokak lambaları çalışmıyor. 5 gündür aramama ve kayıt açtırmama rağmen gelip müdahale etmiyorlar. Sokaklar çok karanlık. Nasıl bir şirket anlamadım, ne yapmamız gerektiğini bilemedim.” Dedi.
Orhan Bey: “Çeşme Alaçatı'da 6 aydan fazladır kablolar zarar gördüğü için elektrik almakta sorun yaşıyoruz. Gediz A.Ş.'ye bildirdiğimizde, sokaktaki trafodan eve kadar elektrik kablosunu bizim çekmemizi istiyorlar. Tam 55 metre yol kazdırıp evimize kadar kablo çekecekmişiz ve bu 30 bin TL'yi buluyor. Her ay faturamızı ödüyoruz, ancak bize hizmet etmeleri gerekirken ‘kabloyu siz çekeceksiniz’ diyorlar. Şikayetçiyim, gereği yapılsın artık. Bizi mağdur etmeye hakları yok.”
Figen Hanım: “Tam 9 direkte aydınlatma yok. Evimizin çevresi zifiri karanlık. Kendimiz bahçemizi aydınlatmaya çalışıyoruz ancak yeterli olmuyor. 4 kere dilekçe vermemize rağmen gerek olmadığı söylenerek reddediliyor. Gelip bakarlarsa görebilirler. Video, fotoğraf hepsi mevcut. Lütfen çok basit olan bu işlem için daha fazla bizleri mağdur etmeyin.”
Burhan Bey: “Elektrikler bakım ve onarım amaçlı çok sık kesilmekte, bu da elektronik eşyalarımıza zarar vermektedir. Hemen hemen gün aşırı kesinti mesajı almaktayım. Bu tür aksaklıkların özellikle sadece 2-3 ay (yaz ayları) elektriğin yoğun kullanıldığı Çeşme bölgesinde yatırıma gidilmesini ve bölgemizde geçmişte planlanan toprak altı elektrik bağlantısının tez vakitte hayata geçirilmesini diliyorum. Üzülerek ödediğimiz yüksek meblağlı faturaların karşılığını hizmet olarak alamamaktayız.”
