Emekli maaşları ile ilgili yeni bir düzenlemenin sinyali verildi. 2026 Yılı Cumhurbaşkanlığı Yıllık Programı'nda yer alan bilgilere göre; aylık bağlama sistemi kişilerin daha çok istihdamda kalmasını teşvik edecek ve mali yük getirmeyecek şekilde yeniden düzenlenecek. Bu detayların ardından emekli maaşlarında artış olacak mı sorusu sorulmaya başlandı. Uzman isim; 'Daha fazla çalışmayla daha fazla emekli maaşı' noktasını işaret etti.
Daha yüksek emekli maaşı nasıl mümkün olacak? 2026 Yılı Cumhurbaşkanlığı Yıllık Programı'na göre; kişilerin daha çok istihdamda kalmasını teşvik eden, hakkaniyeti ve aktüeryal dengeyi önceleyen düzenlemeler hayata geçirilerek, sosyal güvenlik sisteminin mali sürdürülebilirliği güçlendirilecek. Bu konudaki reformları hayata geçirmek üzere ilgili kurumlar ortak çalışmalar yürütecek.
CNN Türk yayınında CNN Türk editörü Gülşen Coşkun, ekonomist Prof. Dr. Abdulkadir Develi'ye "2026 yılı için Cumhurbaşkanlığı yıllık programında yer alan bazı sistemsel değişikliklerin önden sinyali verildi. Şimdi emeklilik sistemine ilişkin olarak özellikle aylık bağlama sistemi üzerinde bazı çalışmalar bekleniyor.
Develi şu ifadeleri kullandı:
"Öncelikle önemli bir konu bu. Milyonları ilgilendiren bir konu. Çünkü burada emekli olduktan sonra ne kadar maaş alacağımız sorusuyla ilgili bir durum aynı zamanda bu. Burada aylık bağlama sistemi demiş olduğumuz yani bu 2000'li yıllardan önce yüzde 76'lara kadar çıkmıştı. Yani bu aylık bağlama oranı demiş olduğumuz nokta emekli olduktan sonra sizin ne kadar maaş alacağınızı belirleyen aynı zamanda orandır bu oran. Bu ne kadar yüksek olursa siz emekli olduktan sonra o kadar yüksek bir maaşa sahip olacaksınızdır bu. Maaş çarpı oran ile yüzde 76'nın çarpımı ile 2000'den önce hesaplanıyordu. Daha sonra bu 2008 yılına yüzde 50'ye geldi ve şu anda da zaman zaman yüzde 30'a kadar düşebiliyor bu. Tabii bunun hesaplanma sistemi var.
"YAŞAM SÜRESİ ARTTIKÇA İNSANLARIN DAHA FAZLA SİSTEMDE KALMASINI TEŞVİK ETMEK BURADA OLDUKÇA ÖNEMLİ"
Burada temel soru şu. Emeklilerin maaşı burada nasıl artacak? Tabii burada öncelikle sistemin sürdürülebilmesi önemli. Aktüeryal denge demiş olduğumuz yani sistemin, sosyal güvenlik sisteminin kendi kendini burada finanse edeceği ve sürdürülebilirliğini sağlayacağı bir durum söz konusu olmalı. Diğer taraftan da artık yaşam süreleri de uzuyor, artıyor ve gümüş ekonomi diye bir kavram var şu an dünyada. Yani silver ekonomi demiş olduğumuz yani daha çok belli bir yaş üstü olan insanların çalışma hayatında devam etmeleri anlamına gelen bir ifadedir bu. Yaşam süresi arttıkça o insanların daha fazla aynı zamanda sistemde kalmasını teşvik etmek burada oldukça önemli.
"EMEKLİLİK SONRASI DAHA YÜKSEK MİKTARDA MAAŞ"
İki nokta önemli. Birincisi sisteme mali yük getirmeden yani sosyal güvenlik sistemine mali yük getirmeden işveren kesintisinin artırılarak, aynı zamanda çalışan kesintisinin de bu noktada artırılarak sistemin birikimin burada artırılması ve emeklilik sonrası daha yüksek miktarda maaşın sağlanması, hatta daha fazla uzun çalışmanın da burada teşvik edileceği bir sistem. Daha çok çalışmak, daha uzun çalışmak ve daha yüksek emekli maaşı almayı daha cazip hale getirmek aslında sistemin temel motivasyonu"
Coşkun'un "Bu uzayan yaşam süresinde çalışanların daha uzun çalışması teşvik ediliyor böylelikle. Yani çalışanın çalışma süresi artınca emekli maaşı da artmış olacak. Doğru mu anlıyoruz?" sorususu üzerine Develi şöyle konuştu:
"Çok doğru. Sistemdeki temel motivasyon. Bazıları mesela asgari ücretin biraz üzerinde maaş alıyor ve emekli olmak istemiyorlar. Çalıştıkça da emekli maaşları azalacak. Bunu biliyorlar. Aslında buraya bir şu anda bir burayla ilgili bir düzenleme geliyor bu. Yani sistem şuraya gitmeli aynı zamanda; daha fazla çalışan, daha fazla bu noktada emeklilik primi biriktiren emekli olduğu daha fazla maaş alsın noktası olmalı burada"
NE ZAMAN DEVREYE GİRER VE KİMLERİ KAPSAR?
Develi bununla ilgili "Bu herkesi kapsayacak bir husus. Şu anda çalışan, halihazırda çalışan, prim ödeyen, herkesi kapsayacak olan bir düzenlemedir. Burada artık dediğimiz gibi yaşam süreleri uzadığından dolayı silver ekonomi yani burada belli bir yaş üstü olan insanların daha fazla ekonomide kalmalarını sağlayacak ve daha fazla ekonomiyle daha fazla istihdamda kalmalarından dolayı daha fazla prim biriktirecekler ve daha yüksek miktarda emekli maaşına burada ulaşacaklar. Dediğim gibi burada mali yük getirmeden bu önemli bir tabir çünkü sistemi korumak lazım. Çünkü aktüeryal denge şu anda çok iyi bir noktada değil. Bunun iyileştirilmesi lazım. Dolayısıyla burada birazcık daha yük işçi ve burada çalışanlar ve aynı zamanda işverenlere için bu daha fazla prim ödemeyle bu sistemin desteklenmesi amaç. İyi tarafı şu; daha fazla çalışmayla daha fazla emekli maaşı" ifadelerini kullandı.