Günümüzde giderek artan insan yapımı mega yapılar, sadece göz kamaştırıcı yapılar değil, aynı zamanda Dünya'nın dönüşünü de yavaşlatma potansiyeline sahipler. Özellikle Çin'deki Üç Boğaz Barajı gibi devasa yapıların, gezegenimizin dönüşünü çok küçük de olsa yavaşlattığı belirtiliyor. Peki, bu durum dünya için nasıl bir etki yaratabilir?
Üç Boğaz Barajı Dünya'nın Dönüşünü Nasıl Etkiliyor?
NASA’da görev yapan bilim insanı Dr. Benjamin Fong Chao, Üç Boğaz Barajı gibi 185 metre yüksekliğindeki devasa bir yapının, Dünya'nın dönüşünü saniyenin 60 milyarda biri olan 0,06 mikrosaniye kadar yavaşlatabileceğini belirtiyor. Chip dergisinin aktardığına göre, bu kadar küçük bir yavaşlama bile, gezegenin dönüş sabitliği açısından ciddi bir etkiye neden olabilir.
Bu etkiler sadece dönüş hızını değil, aynı zamanda Dünya'nın kutup noktalarının konumunu da değiştirebilir. NASA’nın 2005’te yayımladığı bir rapora göre, bu tip devasa yapılar, Dünya'nın kutuplarının yaklaşık iki santimetre kadar kaymasına sebep olabilir. İlk bakışta küçük bir kayma gibi görünse de, bu değişim uzun vadede büyük sonuçlara yol açabilir.
Eylemsizlik Momentinin Artışı: Dünya Neden Yavaşlıyor?
Bilim insanlarına göre, Üç Boğaz Barajı dolduğunda, barajın su kütlesi ve bu kütlenin Dünya'nın dönüş eksenine olan uzaklığı arttığı için, eylemsizlik momenti olarak adlandırılan kuvvet de yükseliyor. Bu da, Dünya'nın dönüşüne karşı bir direnç oluşturuyor ve gezegenin yavaşlamasına neden oluyor. Barajın kütlesi arttıkça, açısal momentum sabit kalmak zorunda olduğundan, Dünya'nın dönüş hızı yavaşlama eğilimine giriyor.
Uzaklık Artarsa Yavaşlaması Gerekiyor
Dünya'nın dönüş hızını belirleyen önemli bir fiziksel kavram olan açısal momentum, korunması gereken bir büyüklüktür. Kütlenin dönüş ekseninden uzaklaşması durumunda, açısal momentumun korunabilmesi için nesnenin yavaşlaması gerekir. Aksi takdirde, kütlenin eksene daha yakın olması, Dünya'nın dönüş hızını artırır. Aynı prensip, barajlar gibi büyük yapıların etkisi için de geçerlidir. Bu yapıların kütlesi arttıkça, gezegenin yavaşlaması beklenir.
Küçük Etkiler, Büyük Sonuçlar Doğurabilir
Dünya üzerindeki diğer mega yapılar da benzer şekilde dönüş hızına küçük ölçekte etki edebilir. Tek başına bu değişimler bizler için önemsiz gibi gözükse de, binlerce yıl süresince devam ettiklerinde çok daha büyük sonuçlara sebep olabilirler. Uzun vadede bu yavaşlamalar, gezegenin iklimi, manyetik alanı ve diğer jeofizik özellikleri üzerinde değişimlere yol açabilir.
Mega yapılar inşa edilirken, sadece bu yapının yerel ekosistemlere etkisi değil, aynı zamanda gezegenin bütünsel dengesine olan etkileri de dikkate alınmalı.
