Çocuklar bazen saldırgan, isyankar ya da asi tavırlar sergileyebilir. Ancak bu davranışlar süreklilik gösteriyorsa, dürtü kontrol bozukluğuna işaret ediyor olabilir. Özellikle belirtiler 6-12 ay boyunca devam ediyorsa... Peki, nedir dürtü kontrol bozukluğu?
Dürtü kontrol bozukluğu, bireyin dürtülerini kontrol etmekte zorlandığı bir durum olarak tanımlanır. Bu bozukluk, kişinin kendine veya başkalarına zarar verebilecek davranışlarda bulunmasına neden olabilir.
Kleptomani ve Piromani gibi dürtü kontrol bozuklukları, halk arasında çalma ve yangın çıkarma dürtüsüne karşı koyamama olarak bilinir. Peki, diğer dürtü kontrol bozuklukları nelerdir? Çocuklarda nasıl belirti verirler? Hangi tedavi yöntemleri uygulanmalıdır?
Dürtü kontrol bozukluğu erkeklerde daha yaygın
Çocuk Ergen Psikiyatri Uzmanı Önder Küçük, TRT Haber'e verdiği röportajda, dürtü kontrol bozukluklarının erkek çocuklarda daha sık görüldüğünü belirtiyor. Kleptomani ise kız çocuklarda daha yaygın olarak gözlemleniyor.
Bilinen dürtü kontrol bozuklukları
- Kleptomani: Çalma dürtüsüne karşı koyamama
- Piromani: Yangın çıkarma dürtüsüne karşı koyamama
- Trikotillomani: Saç veya diğer vücut kıllarını çekme dürtüsüne karşı koyamama
Dürtü kontrol bozukluklarının belirtileri
Çocuklar zaman zaman isyankar ve zorlayıcı tavırlar gösterebilir. Ancak, bu davranışların süresi ve sıklığı önemlidir. 6 ila 12 ay boyunca gözlemlenen bu davranışlar, dürtü kontrol bozukluğuna işaret edebilir.
tartışmacı tutum, sözel veya fiziksel taşkınlıklar, kurallara uymada zorluk, okuldan kaçma, gereksiz riskler alma, dövüşme, zorbalık, yalan söyleme ve çalma gibi davranışlar yer alır. Bu bozukluklar, uzun vadede depresyon ve madde kullanımı gibi diğer ruh sağlığı sorunlarıyla ilişkilendirilebilir.
Ailelerin rolü ve tedavi yöntemleri
Psikiyatrist Önder Küçük, dürtü kontrol bozukluğu yaşayan çocukların ailelerinin tutumlarının önemli olduğunu vurguluyor. Katı, baskıcı ve tutarsız ebeveynlik tutumlarından kaçınılması gerektiğini belirten Küçük, ailelere şu önerilerde bulunuyor:
- Çocuğun kendini güvende hissetmesini sağlamak
- Sevgi dolu ve anlayışlı bir ortam yaratmak
- Çocuğun ihtiyaçlarını karşılamak
Bilişsel Davranışçı Terapi, aile terapileri, sosyal beceri eğitimleri ve ebeveynlik eğitimleri yer alır. İlaç tedavisi de belirtileri azaltmaya yönelik olarak kullanılabilir.
Erken teşhis ve müdahalenin önemi
Dürtü kontrol bozukluklarının tedavisinde erken teşhis büyük önem taşır. Psikiyatrist Önder Küçük, erken teşhis ve doğru müdahale ile bu bozuklukların etkilerinin azaltılabileceğini belirtiyor. Bu şekilde çocukların sağlıklı bir şekilde gelişimi desteklenebilir.
Dürtü kontrol bozuklukları, çocukların davranışlarını, sosyal ilişkilerini ve akademik performanslarını olumsuz etkileyen ciddi bir durumdur. Erken teşhis ve müdahale, bu bozuklukların etkilerini azaltmak ve sağlıklı gelişimi desteklemek açısından kritik öneme sahiptir. Ailelerin ve uzmanların bu konuda bilinçli olmaları, çocukların geleceği için büyük bir fark yaratabilir.
