Türkiye ekonomisinin can damarlarından olan hizmet ve ticaret sektörlerinin 2024 yılı enerji tüketim karnesi açıklandı. Türkiye İstatistik Kurumu tarafından 13 bin 455 girişimle yapılan kapsamlı bir araştırma sonucunda hazırlanan "Hizmet-Ticaret Sektörü Nihai Enerji Tüketim İstatistikleri" raporu, sektörlerin enerjiye olan iştahını ve bu alandaki eğilimleri ortaya koydu. Rapora göre, 2024 yılında bu sektörlerdeki nihai enerji tüketimi toplam 501 bin 104 terajul gibi dikkat çekici bir seviyeye ulaştı. Bu devasa tüketim, ülke ekonomisinin dinamizmini gösterirken, enerji kaynaklarının ne denli verimli kullanıldığına dair önemli ipuçları da barındırıyor. Araştırma, aynı zamanda kamu sektörünü ve dijitalleşmenin kalbi olan veri merkezlerini de ilk kez bu denli detaylı bir şekilde mercek altına almasıyla öne çıkıyor.
Tüketimin lokomotifi ticaret sektörü
Açıklanan verilere göre, enerji tüketiminde en büyük payı %28,9 ile "toptan ve perakende ticaret; motorlu kara taşıtlarının ve motosikletlerin onarımı" sektörü üstlendi. Günlük hayatın her anında karşılaştığımız mağazalar, marketler, alışveriş merkezleri ve araç tamirhanelerini kapsayan bu geniş sektör, adeta enerjiyi tek başına sırtlıyor. Bu durum, perakende ve ticaret ağının ne denli büyük bir enerji altyapısına ihtiyaç duyduğunu kanıtlar nitelikte. Listenin ikinci sırasında ise %22,0'lık pay ile "kamu yönetimi ve savunma; zorunlu sosyal güvenlik" yer alıyor. Devlet daireleri, askeri birimler ve sosyal güvenlik kurumlarının oluşturduğu bu kalem, kamunun da ne denli ciddi bir enerji tüketicisi olduğunu gösteriyor. Turizm ve gastronominin kalbi olan "konaklama ve yiyecek hizmeti faaliyetleri" sektörü ise %15,0'lık pay ile üçüncü sırada kendine yer bularak, özellikle yaz aylarında artan enerji ihtiyacının altını çiziyor.
Enerji kaynaklarında elektriğin ezici üstünlüğü
Sektörlerin enerji kaynakları tercihlerine bakıldığında ise elektrik enerjisinin ezici bir hakimiyeti göze çarpıyor. Toplam nihai enerji tüketiminin %57,2'si, yani yarıdan fazlası elektrikten karşılandı. Bu oran, hizmet ve ticaret sektörlerinin neredeyse tüm operasyonlarını elektrik enerjisi üzerine kurduğunu net bir şekilde ortaya koyuyor. Elektriği, %33,8'lik pay ile ısınma ve üretimde sıkça kullanılan doğal gaz takip ediyor. Özellikle kış aylarında konaklama ve kamu binalarında doğal gaz tüketiminin arttığı biliniyor. Petrol ürünlerinin payı ise %4,7 gibi daha düşük bir seviyede kalarak, bu sektörlerde fosil yakıtlara olan doğrudan bağımlılığın azaldığına işaret ediyor. Tüketimde lider olan ticaret sektörünün kendi içindeki dağılımına bakıldığında ise elektriğin payının %75,7'ye fırlaması, bu alandaki elektrifikasyonun ne kadar yoğun olduğunu bir kez daha kanıtlıyor.
Dijital çağın yeni enerji devi: Veri merkezleri
TÜİK'in bu yılki raporunda ilk defa ayrı bir başlık altında incelenen veri merkezleri tüketimi, dijitalleşen dünyanın enerji ihtiyacına dair önemli sinyaller veriyor. Yapılan tespitlere göre, Türkiye'deki veri merkezleri 2024 yılı boyunca toplamda 645 GWh elektrik tüketti. E-ticaretten bulut bilişime, sosyal medyadan bankacılık işlemlerine kadar hayatımızın her alanını yöneten bu merkezlerin artan enerji talebi, gelecekte enerji politikalarının şekillenmesinde kritik bir rol oynayacak. Bu veri, Türkiye'nin dijital altyapısını güçlendirirken, sürdürülebilir ve kesintisiz enerji kaynaklarına olan ihtiyacın da altını çiziyor. Enerji verimliliği yüksek, "yeşil" veri merkezleri yatırımlarının önemi, bu rakamlarla bir kez daha gündeme gelmiş oldu. TÜİK, bu konudaki bir sonraki bültenin ise Kasım 2026'da yayımlanacağını duyurdu.