Bitlis'in Adilcevaz ilçesinde çok sayıda kuş türüne ev sahipliği yapan Arin Gölü'nde su seviyesinin düşmesiyle ortaya çıkan alanlar, hayvanların otlatıldığı yerlere dönüştü.
İklim krizi, kuraklık ve yağışların azalması, Van Gölü gibi Süphan Dağı'nın eteklerinde yer alan Arin Gölü'nün de alan kaybetmesine yol açıyor.
Kapladığı 13 kilometrekarelik alanıyla göçmen kuşlar için önemli olan volkanik set gölünde su seviyesi, kuraklık, açılan kuyular ve bilinçsiz tarımsal sulamanın da etkileriyle her yıl daha da düşüyor.
Seviyenin düşmesiyle metrelerce çekilmenin yaşandığı kıyılarda, bir zamanlar su altında olan geniş alanlar ortaya çıktı.
Bölgedeki besiciler de metrelerce çekilmenin ardından yeşeren alanlarda küçük ve büyükbaş hayvanlarını otlatmaya başladı.
Van Gölü'nde de su seviyesinin düşmeye devam etmesi sonucu Adilcevaz kıyılarında yeni mikrobiyalitler ile bazı kalıntılar görüldü.
"SÜREÇ BÖYLE DEVAM EDERSE GÖÇMEN KUŞLAR ARTIK GELMEYECEK"
Uzmanlık alanı coğrafya olan Bitlis Eren Üniversitesi (BEÜ) Rektörü Prof. Dr. Necmettin Elmastaş, Arin Gölü'nün kıyılarındaki alanların daha önce suyun altında bulunduğunu söyledi.
Gölün yağışlardan yeteri kadar beslenemediğini belirten Elmastaş, "Son yıllarda yaşanan kuraklık sonucu Arin Gölü'nün yaklaşık yarısı kurudu. Bu süreci etkileyen faktörler devam ediyor. Yağışların son yıllarda düştüğünü görüyoruz. Yağışların ortalamanın üzerine çıkmayacağı tahmin ediliyor. Bu yıl yağış biraz artsa da kuraklığın devam edeceği öngörülüyor" dedi.
Su kuyularının, yer altı su seviyesinin düşmesine ve bazı kaynakların kurumasına neden olduğunu anlatan Elmastaş, şunları kaydetti:
"Gölleri besleyen bazı kaynakların kuruması ve yağışların azalmasından dolayı su seviyesindeki alçalma hızlandı. Bu süreç devam edecek gibi görünüyor. 25-30 yıllık sürede de çok iyimser bir tablo görünmüyor. Arin Gölü'nün neredeyse yarısının çekildiğini söyleyebiliriz. Sığ bir göl olduğu için su seviyesi bir metre düştüğünde çok büyük bir alan karaya dönüşüyor. Arin Gölü özelinde yıllara göre seviyenin ne kadar düştüğünü görüyoruz. Bununla ilgili çalışma yapmayı planlıyoruz çünkü göçmen kuşların barınma alanı olan Arin Gölü'nün önemli bir kısmı çekildi. Süreç böyle devam ederse göçmen kuşlar artık gelmeyecek veya gelse de burada o ortamı bulamayacak. Bu durum, ekolojik dengede ve sistemde bir bozulmanın da meydana geleceğini gösteriyor."
"SULAMA İÇİN AÇILACAK KUYULARIN DENETLENMESİ GEREKİYOR"
Yer altı sularının dengesini sabit tutmak için kuyularla ilgili planlama yapılması gerektiğinin altını çizen Elmastaş, 7 yıl önce Nemrut Dağı'nın yamaçlarındaki kuyularda sulama öncesi ve sonrası yaptıkları ölçümlerde su seviyesinde yaklaşık 5 metre düşüş tespit ettiklerini söyledi.
Yer altı sularının belli bir rezervinin bulunduğunu kaydeden Elmastaş, "Kar ve yağmurla beslenen yer altı sularını bilinçsiz çektiğinizde bir süre sonra tükenecek. Sulama için açılacak kuyuların denetlenmesi gerekiyor. Suyun denetimli şekilde kullandırılması, yeni açılacaklara da buna göre izin verilmesi gerekiyor. Bu, hem rezervlerimizin kısa sürede tükenmesini engelleyecek hem de ayrı bir ekosistemi olan bu göllerde problemi azaltacak" değerlendirmesinde bulundu.
Arin Gölü'nün yeşeren kıyılarında hayvanlarını otlatan Devran Ergün ise "Burası eskiden asfalt yola kadar suydu. Artık buralarda otlar çıktı. Biz de hayvanlarımızı getirip burada otlatıyoruz" dedi.
