Lübnan ve İsrail arasında uzun süredir devam eden gerilim, ABD'nin önerdiği 60 günlük ateşkes taslağı ile yeni bir boyut kazandı. İsrail devlet haber ajansı KAN tarafından paylaşılan taslakta, ateşkesin maddeleri ve taraflara tanınan yetkiler dikkat çekiyor. Lübnan Başbakanı Necip Mikati, anlaşmanın "önümüzdeki saatlerde" imzalanmasını beklediğini belirtti.
ABD'NİN ATEŞKESE YÖNELİK GİRİŞİMİ NE İÇERİYOR?
ABD Başkanı'nın danışmanlarından Amos Hochstein tarafından hazırlanan ateşkes teklifi, Lübnan ve İsrail'e sunuldu. Anlaşmanın, bölgede kalıcı bir barışı sağlamak için önemli bir adım olacağı düşünülüyor. Tarafların Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nin 1701 sayılı çözüm önerisinde belirtilen “Mavi Hat” olarak bilinen tampon bölgeyi yeniden belirlemek için müzakerelere girmesi bekleniyor.
Her ne kadar taslak statüsünde olsa da anlaşma maddeleri taraflara büyük sorumluluklar yüklüyor. Özellikle ABD ve İsrail’in kazandığı bazı imtiyazlar Lübnan'da tartışmalara neden olmuş durumda.
ANLAŞMA MADDELERİ VE LÜBNAN’IN YÜKÜMLÜLÜKLERİ NELER?
Taslağın ilk altı maddesi, taraflar arasındaki barışın sağlanması ve güvenceye alınmasıyla ilgili. Bu maddelere göre, Hizbullah ve diğer silahlı gruplar ateşkes süresi boyunca askeri eylemlerden kaçınmak zorunda kalacak. ABD, sınırda konuşlu UNIFIL güçlerine destek sağlayacak ve Lübnan ile İsrail, askeri provokasyonlara karşı savunma hakkına sahip olacak.
Bu maddelerde dikkat çeken bir diğer unsur ise Lübnan’a verilen silah dağılımı üzerindeki kontrol yetkisi. 6. maddeye göre, Lübnan hükümeti, ülke sınırlarına giren tüm silahların kontrolünü sağlayacak. Sınır bölgesinde yalnızca Lübnan ordusu ve UNIFIL güçlerinin bulunmasına izin verilecek.
BÖLGEDEKİ KONTROL VE İZLEME FAALİYETLERİ ARTIRILACAK
Anlaşmanın 7. maddesi, Lübnan ordusunun bölgede artan sorumluluklarını tanımlıyor. Bu kapsamda Lübnan ordusu, ülke sınırlarına gelen silah girişlerini denetleyecek, yasa dışı üretim tesislerini kontrol edecek ve anlaşma kriterlerine uymayan silah ve mühimmatı imha edecek. ABD ve UNIFIL, Lübnan ordusuna bu süreçte tam destek verecek.
Taslakta dikkat çeken bir diğer madde ise İsrail’in Lübnan’dan tamamen çekilmesi için belirlenen süre. Anlaşmanın 8. ila 12. maddeleri, İsrail ordusunun 7 gün içinde Lübnan sınırından çekilmesini öngörüyor. Bu çekilmenin ardından Lübnan ordusu, sınıra bir ay içinde 10 bin asker konuşlandırmakla yükümlü olacak. ABD, Lübnan’a bu konuda yardım sağlama taahhüdünde bulunuyor.
IMEM: ULUSLARARASI DENETLEME MEKANİZMASI GÖREVE HAZIRLANIYOR
Anlaşmanın 13. maddesi ise taraflar arasında yapılan anlaşmaya uyulup uyulmadığını gözlemleyecek olan Uluslararası Denetleme ve Uygulama Mekanizması’nı (IMEM) oluşturulmasını öngörüyor. IMEM’in başkanlığını, ABD ordusundan bir general yapacak ve Lübnan, İsrail, ABD ve UNIFIL’den temsilcilerden oluşacak bu grup, tarafların anlaşmaya uygun hareket edip etmediğini denetleyecek.
19. madde, Hizbullah ve diğer hükümet dışı grupların ateşkes süresi boyunca silahlanmamasını içeriyor. El konulan silahların, IMEM tarafından denetleneceği belirtiliyor.
ABD VE İSRAİL, BÖLGEDEKİ GÜVENLİĞİ SAĞLAMA SORUMLULUĞUNU ÜSTLENİYOR
ABD ve İsrail arasında yapılan anlaşmanın yanında, tarafların güvenliği için ek bir belge daha yayımlandı. Bu belgede, Hizbullah’a yönelik çeşitli yaptırımlar ve Lübnan sınırındaki güvenlik şartları açıklanıyor. Ayrıca ABD, İran’ın bölgede istikrarı bozacak faaliyetlerine karşı duracağını taahhüt ediyor. İsrail ise anlaşmanın ihlal edilmesi durumunda, sınır bölgesinde askeri önlemler alabileceğini belirtti.
