Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2024 yılı “İstatistiklerle Kadın” verilerini açıkladı. Buna göre, Türkiye nüfusunun yüzde 49,98’ini kadınlar, yüzde 50,02’sini ise erkekler oluşturuyor. Kadınların yaşam süresi erkeklerden daha uzun olurken, 60 yaş ve üzeri gruplarda kadın nüfus oranı artıyor. 90 yaş ve üzerinde bu oran yüzde 69,1’e ulaşıyor.
Kadınlar daha uzun yaşıyor ancak sağlıklı yaşam süresi daha kısa
TÜİK’in verilerine göre, doğuşta beklenen yaşam süresi kadınlarda 80 yıl, erkeklerde ise 74,7 yıl olarak belirlendi. Ancak sağlıklı yaşam süresi kadınlarda 56,3 yıl iken, erkeklerde 59 yıl olarak kaydedildi. Bu durum, kadınların daha uzun yaşamasına rağmen sağlıklı yaşam sürelerinin erkeklerden kısa olduğunu gösteriyor.
Eğitimde cinsiyet farkı devam ediyor
25 yaş ve üzeri nüfusun ortalama eğitim süresi 2023 yılında kadınlarda 8,6 yıl, erkeklerde ise 10,1 yıl olarak açıklandı. En az bir eğitim düzeyini tamamlayan kadınların oranı yüzde 87,8 iken, bu oran erkeklerde yüzde 96,8 olarak kaydedildi. Yükseköğretim mezunu kadınların oranı yüzde 22,7’de kalırken, erkeklerde bu oran yüzde 26,2’ye ulaştı.
İşgücüne katılımda kadınlar geride
2023 yılında kadınların işgücüne katılım oranı yüzde 35,8 olurken, erkeklerde bu oran yüzde 71,2 olarak belirlendi. Eğitim seviyesi arttıkça kadınların işgücüne katılımı artıyor; yükseköğretim mezunu kadınların işgücüne katılım oranı yüzde 68,9’a ulaşıyor. Ancak lise altı eğitimli kadınlarda bu oran yüzde 26,8’de kalıyor.
Kadın istihdamı bölgelere göre farklılık gösteriyor
Kadınların istihdam oranı yüzde 31,3 olurken, erkeklerde bu oran yüzde 65,7 olarak kaydedildi. En yüksek kadın istihdam oranı yüzde 38,9 ile TR61 (Antalya, Isparta, Burdur) bölgesinde görülürken, en düşük oran yüzde 19,8 ile TRC3 (Mardin, Batman, Şırnak, Siirt) bölgesinde gerçekleşti.
Ücret eşitsizliği en çok yükseköğretimde
Kadınlar ve erkekler arasındaki ücret farkı, yükseköğretim mezunlarında en yüksek seviyede. Yıllık ortalama brüt ücret farkı yüzde 17,4 olurken, bu oran lise mezunlarında yüzde 20’ye çıkıyor. İlkokul ve altı eğitimli kadınlarda ise ücret farkı yüzde 13,2 olarak belirlendi.
Kamuda ve siyasette kadın temsili
Kadın büyükelçi oranı 2024 yılında yüzde 26,9’a yükseldi. Türkiye Büyük Millet Meclisi’ndeki kadın milletvekili oranı ise yüzde 19,9 olarak kaydedildi. Yükseköğretimde kadın profesör oranı yüzde 34,6’ya ulaşırken, üst ve orta düzey yönetici pozisyonlarında kadınların oranı yüzde 20,6 oldu.
Kadınların güvenlik algısı
Yaşam Memnuniyeti Araştırması’na göre, kadınların yüzde 35,9’u gece yalnız yürürken kendini güvensiz hissediyor. Bu oran erkeklerde yüzde 15,2 olarak belirlendi. Evde yalnızken kendini güvensiz hisseden kadınların oranı ise yüzde 8,4’te kaldı.
