GÜLER BİLGEN- Türk Kadın Hareketi(TKH)Güzelbahçe Temsilciliği, İzmir Kadın Kuruluşları Birliği(İKKB)ve Kadın Adayları Destekleme Derneği(KADER)İzmir Şubesi’nin düzenlediği “Tarihte Türk Kadını ve Cumhuriyet” konulu konferans, Güzelbahçe Belediyesi’nin desteğiyle Atatürk Kültür Merkezi’nde yapıldı.
Ege Üniversitesi Atatürk İlke ve İnkılapları Uygulama ve Araştırma Merkez Müdürü Prof. Dr. Cihan Özgün’ün sunumundan önce açış konuşması yapan Türk Kadın Hareketi Güzelbahçe Temsilcisi Mesude Öney, kadınların “dişi” değil, kişi olarak görülmesi halinde, kadın erkek eşitliğinin sağlanabileceğini savundu.
“KADIN HAKLARI GÖKTEN ZEMBİLLE İNMEDİ”
Türk Kadın Hareketi Genel Başkanı Pınar Gül, kadın hareketinin toplumun diğer sorunlarına benzemediğine işaret ederek, “Kadın toplumun bütünleyenidir. 1934 yılına gelinen süreçte kadın emeği yadsınamaz. Kadınların seçme ve seçilme hakkı mücadelesi, cesur kadınların fedakarlıkları ve kararlılığı sayesinde gerçekleşti. Pek çok kadın derneği, kadınların haklarını almaları konusunda görevlerini fazlasıyla yerine getirmişlerdir. Türk Medeni Kanunu’nun kabulü sırasında yapılan çalışmalar, kadının emeği sayesinde olmuştur. Bu haklar, gökten zembille iner gibi olmadı. Bizi buralara taşıyan tarihte yol gösteren öncü kadınlarımıza teşekkürlerimizi sunuyoruz“ dedi.
“NÜFUSUN YARISI KADIN, ANCAK TEMSİL DÜŞÜK”
Kadınlara seçme ve seçilme hakkının 1934 yılında verildiğini hatırlatan Türk Kadın Hareketi Güzelbahçe Temsilcisi Mesude Öney ise, “Ama yeterli mi, tabi ki hayır. 2025 yılına geldiğimiz şu günlerde, nüfusun yüzde 50’sini oluşturan kadınlar, milletvekilliğinde yüzde 50’nin çok gerisinde kaldı. Siyasette kadın oranını artırmanın en pratik yolu kota’dır. Kadınlara“kota” sözde değil, Seçim Kanunu’nu değiştirerek veya Anayasa’ya koyarak yapılmalıdır. Siyasetçiler bu konuda samimi olmalı, fermuar sistemini uygulamalıdır. Ancak, o zaman kadın siyasi haklarını tam olarak elde etmiş olacaktır. Bizler bu haklarımızı talep etmekten asla vazgeçmeyeceğiz. Mücadelemiz devam edecektir” diye konuştu.”
“CUMHURİYET KADINLARLA YAŞAR”
Türkiye’de gerçekten donanımlı, enerjisi yüksek kadınlar olmasına rağmen, ne siyasette, ne de karar alma mekanizmalarında temsil edilemediğini kaydeden Öney,“Bu bir demokrasi sorunudur. Kadını “dişi” değil, “insan” olarak görürsek, büyük oranda sorunları çözeceğimize inanıyorum. Çağdaş, eğitimli donanımlı kadınlar olarak hakkımızı alıncaya, kadar mücadelemize devam edeceğiz. Cumhuriyet kadınlarla yaşar, Cumhuriyet’i kadınlar yaşatır“dedi.
İzmir Kadın Kuruluları Birliği Başkanı (İKKB) Gülsen Özkan da, kadın hakları hareketinin, tarihin farklı dönemlerinde ortaya çıktığını ve geliştiğini söyledi.
Özkan, kadın hakları hareketi sürecini şöyle özetledi:
“Öncelikle eşit haklar talep etmeye başlayan kadınlar, bu mücadelede oy hakkını elde ederek, büyük bir başarıya imza attılar, farkındalık sağlayan miting ve toplantılarla örgütlendiler. 20.yüzyılda ise kadınlar, çalışma haklarına sahip olmayı ve cinsiyete dayalı ayrımcılığın sona ermesini talep ettiler, seçme ve seçilme hakkının yanı sıra eşit ücret ve eşit iş fırsatları gibi konularda mücadele ettiler. Son olarak ortaya çıkan kadın hakları hareketi, cinsiyete dayalı şiddetin sona ermesini, cinsel saldırıya uğrayan kadınlara destek sağlanmasını ve cinsiyet kimliği temelli ayrımcılığın kaldırılmasını savunmaya devam etmektedir”
Kadın Adayları Destekleme Derneği İzmir Şube Başkanı Banu Önkol İçhedef de, kadın hakları hareketinin dünya genelinde büyük ilerlemeler kaydettiğine dikkat çekerek,“ Ancak, hala birçok alanda eşitlik sağlanması gerekmektedir. Kadınlar, siyasette daha fazla temsil edilmeli, ekonomik fırsatlara erişimleri artırılmalı ve toplumsal cinsiyet konusunda mücadele edilmelidir.”dedi.
“HAVVA ANA’DAN MERYEM ANA’YA KADIN”
Ege Üniversitesi Atatürk İlke ve İnkılapları Uygulama ve Araştırma Merkez Müdürü Prof. Dr. Cihan Özgün “Tarihte Türk kadını ve Cumhuriyet” konulu sunumunda, tarihsel süreçte kadınların uğradıkları zulüm ve ötekileştirmeye yönelik detayları anlattı.
Özgün, “Eski çağlarda kadın erkekle birlikte dışarı çıkıp avlanırken, neolotik dönemde bu eşitlik bozulmuş, kadın mağarada, erkek ise tarlada çalışmaya başlamıştır. Bu dönemde kadının iyice değersizleştirildiğini görüyoruz. Antik Yunan’da kadın kapanarak, kötülüklerin ayası olarak görülüyor. Adem-Havva- Elma ve Meryem Ana süreci arasında geçen zaman dilimi, kadını ötekileştiren dönem olarak karşımıza çıkıyor. Aristo, (Kadın natamamdır, Eksiktir, erkek tamamdır)diyerek, o süreçte kadına bakış zihniyetini yansıtıyor. Daha sonra kadınlar,’biz de varız’ dedikleri zaman ciddi bir alerji oluşuyor.” dedi.
Özgün, Ortaçağ’da kadına bakış açısını da araştırdığını kaydederek, “Hindistan’da koca öldüğü zaman kadınlar yanlarına diri diri gömülüyordu. Roma dünyasında bir erkeğe ‘Kadın kılıklısın’ demek, en büyük küfür sayılırdı.”diyerek, kültürel kod’ların bilerce yıl ötesine dayandığına işaret etti.
ATATÜRK KADININ HAKKINI VERDİ
Mustafa Kemal”in kadınlara seçme ve seçilme hakkını tepki almamak için yavaş yavaş verdiğini anlatan Özgün,”Kadınların kamu alanlarında görülür olmaya başlaması 1923 ten sonra oluyor. Kırılma noktası Cumhuriyet Gazetesinin 1929 yılında güzellik yarışması düzenlemesi ile başlıyor. 1932 yılında Keriman Halis dünya güzeli oluyor. Türk kadını görünür oluyor. Taassuba ve geleneğe karşı çıkma açısından önemli bir kırılma noktasıdır. 1926 yılında kadınların çalışma hayatına girmesi, kürtaj yapma hakkı, kadın ayırımcılığına karşı mücadele hakkı yavaş yavaş geldi. 1997 yılında kimliklerden “dul” ibaresi kalktı. Mecliste kadın-erkek eşitliği komisyonu kuruldu” dedi.
“CHP’DE KADIN KOTASI YÜZDE 50 OLACAK”
Güzelbahçe Belediyesi Meclis Üyesi Çağlayan Bilgen de, konferans sunumundan sonra Prof. Dr. Cihan Özgün’e Belediye Başkanı Mustafa Günay adına çiçek sundu. Bilgen, eşitlik için kadın mücadelesinin her geçen gün güçlenerek devam etmesinin memnuniyet verici olduğunu belirterek,“Ancak, herkesin bu harekete katkı sağlaması önemlidir. Kadın hakları, insan haklarıdır ve toplumun ilerlemesi için herkesin desteklemesi gereken bir konudur.”dedi
Bilgen, Cumhuriyet Halk Partisi’nin, son tüzük kurultayında yüzde 33 olan kadın kotasını ilk seçimde yüzde 40’a, daha sonra da yüzde 50’ye çıkarılması kararının alındığını belirterek, partisinin kadınların umudu olacağını söyledi.
Konferansın ardından KADER’in hazırlattığı “Yolumuzu açan 18 Kadın” adlı belgesel film izlendi. Tarihsel süreçte 18 öncü kadının mücadelesinin anlatıldığı film büyük ilgi gördü.
