Marmaris ilçesinde faaliyet gösteren Onmega Dolphin Park, beş yunusun ardı ardına ölümü sonrasında yaşanan hukuki mücadele ve artan kamuoyu baskısı nedeniyle gösteri ve terapi amacıyla tutsak edilen yunusların yaşamını yitirdiği son yunus parkı olarak kapatıldı. Tesis, yasadışı olarak inşa edilen platformların kaldırılması için yetkili kurumların açtığı davanın tesis aleyhine sonuçlanması sonrasında deniz içindeki tüm yapılarının tamamen sökülmesiyle kapatıldı.

Yunuslara Özgürlük Platformu (YÖP) ve Hayvan Hakları İzleme Komitesi (HAKİM) tarafından takip edilen süreçte, hayatta kalan iki yunusun acilen sağlık kontrolünden geçirilerek koruma altına alınması talep edilmişti. Ancak tesis kapatılmadan önce, Eva ve Daisy adlı yunuslar gizlice Antalya'daki başka bir yunus gösteri merkezine transfer edildi. Dolphinland adlı yunus parkına taşınan yunusların sağlık durumları endişe yaratıyor.

Onmega Dolphin Park, Fethiye ve Kaş'tan sonra Türkiye'de hayvan hakları savunucularının yürüttüğü mücadele sonucu kapatılan üçüncü yunus parkı oldu.

Hayvan hakları örgütleri geçtiğimiz yıl Ağustos ayında bir tesiste yunusların peşi sıra ölmesine ek olarak, hayvan sayısını artırmaya yönelik "kapasite artırımı" ve "suni dölleme" uygulamasının yapıldığını kanıtlamıştı. Yunusların esaret altında üretildiği ve doğum yaptığı tesis, yunuslar için yasak olan kapasite artırımına rağmen hayvan sayısını artırmak için bu yönteme başvurmuştu. Yapılan sualtı görüntüleri, yunusların sağlık durumlarını etkileyen ve göz enfeksiyonlarına sebep olan son derece kirli, bulanık ve sığ sular içerisinde ömürlerini geçirdiklerini ortaya koydu. Ayrıca yunus parkı altyapısı da şiddetli rüzgar ve dalgalara dayanamadığı için kopan metal ve plastik parçalar yunuslara zarar veriyordu.

Hayvan hakları örgütleri, tutsak edilen yunusların gerekli bakım ve tedavilerinin deniz memelisi uzmanı veteriner hekimler tarafından yapılmadığını ve hayatta kalan yunuslardan bazılarının hasta, yaralı ve bitkin olduğunu belirtti. Yunuslara antibiyotik yüklemesi yapılarak hayvanların bağışıklıklarının düşürüldüğü de görsel materyallerle kanıtlandı. Aynı zamanda veteriner hekim uzmanlığı olmayan kişilerin tesis içinde yunuslara nekropsi (hayvan otopsisi) uyguladığı ve tesis dışındaki özel veteriner kliniklerinin ise deniz memelisi uzmanlığı olmayan veteriner hekimler aracılığıyla ölüm raporu hazırladığı da bildirildi.

Hayvan hakları örgütleri, tesis sahipleri hakkında suç duyurusunda bulundu ve işletmeye gerekli yaptırımların uygulanmasını talep etti. Ancak Marmaris Cumhuriyet Başsavcılığı ile Tarım ve Orman Bakanlığı, delil niteliğindeki fotoğraf ve video kayıtları, tanık beyanları ve başvuru sonuçlarına rağmen, YÖP kurucusu ve sözcüsü Öykü Yağcı'nın, Av. Tuğçe Berber’in ve Hayvan Hakları ve Etiği Derneği vekili olarak Av. Hacer Gizem Karataş’ın şikayeti üzerine başlatılan dosyada, “kovuşturmaya yer olmadığı” kararını vererek ihlaller karşısında tesise para cezası kesmedi. Nesli tükenme tehlikesi altında olan afalina türü yunusların ölümüne karşı da tesis sahiplerine cezai yaptırım uygulanmadı.

Yunuslara Özgürlük Platformu ve HAKİM, Tarım ve Orman Bakanlığı'nın yunus parklarını düzenli olarak denetlemesi gerektiği halde denetimsizlik göstermesi nedeniyle 5199 sayılı kanuna ve uluslararası sözleşmelere açık bir şekilde aykırı davrandığını iddia ederek şikayetlerini mahkemelere ve ilgili bakanlıklara bildirdi. Bu şikayetler, yunus parklarıyla işbirliği halindeki özel veteriner klinikleri de dahil olmak üzere, görevlerini kasıtlı veya ihmal yoluyla yerine getirmeyen tüm kişi, kurum ve işletmeler hakkında "görevi kötüye kullanma" suçundan yapılacak.

Suç duyurusunda, kanunun gerektirdiği ancak uygulanmayan maddeler ve belgelerdeki tutarsızlıklar nedeniyle şüphelilerin görevlerini açıkça ihlal ettikleri, yapmaları gereken görevleri yapmadıkları ve/veya kanunun gerektirdiği şekilde yapmadıkları, geciktirdikleri belirtiliyor.

Editör: Kazim Bozkurt