Mars yer aracı Curong, Mars'ta iklimin 400 bin önce değiştiğine ilişkin kanıtlar buldu.
Space.com'un haberine göre, Çin Bilimler Akademisi Ulusal Astronomik Gözlemevleri'nden Li Çunlay liderliğindeki bilim insanları, Utopia Planitia olarak adlandırılan Mars ve Güneş Sistemi'ndeki en büyük çarpma havzasındaki kumulları inceledi.
Bilim insanları, Curong ve Mars'ın yörüngesindeki Tianwen-1 Keşif Uydusu'nun yüksek çözünürlüklü kameraları vasıtasıyla, Curong'un Mayıs 2021'de indiği bölgedeki kumullarda iklim değişikliğine işaret eden kanıtlar buldu.
Araştırmada, Kızıl Gezegen'in alt orta enlemlerindeki kumul tepelerinde de sıklıkla görülen ve "enine rüzgar sırtları (TAR)" adı verilen uzun karanlık sırtların yüzbinlerce yıllık aşınmayla oluştuğu, açılarının ise küresel atmosferik sirkülasyon modelleriyle belirlenen Mars rüzgarlarının oluşturduğu kumullardan farklı olduğu kaydedildi.
Curong'un TAR'ların oluştuğu hilal şekilli kumullarda, koyu renkli maddelerin altında parlak kumların bulunduğunu keşfettiği, Tianwen-1'in de Mars genelinde 2 bin 262 parlak kum tepesi gözlemlediği vurgulandı.
Araştırmada, bunların 2,1 milyon ila 400 bin yıl önce oluştuğunun tahmin edildiği, koyu renkli TAR'ların ise son 400 bin yılda, yani Mars'ın son buzul çağının bittiği dönemde oluştuğu anlamına geldiği belirtildi.
Bilim insanları TAR'ların kumullara göre farklı açılarına bakarak son buzul çağının ardından Mars'taki rüzgarların, alt orta enlemlerde yön değiştirdiğini tespit etti.
MARS'TA BUZUL ÇAĞLARI NASIL OLUŞUYOR?
Mars'taki buz çağlarının, Dünya'daki buzul çağlarını da tetikleyen Milankoviç Döngüleri adı verilen bir olguyla oluştuğu belirtildi. Buzul çağlarının, Güneş'in, Jüpiter ve diğer gezegenlerin çekim etkilerinin yanı sıra gezegenin yörünge şekli ve yalpalaması sonucu Mars dönüş ekseninin, yörünge düzlemine göre periyodik olarak değişmesiyle başlayıp bittiği kaydedildi.
Mars'ın şu anda 25 derece olan dönüş ekseni eğikliğinin 2,1 milyon ila 400 bin yıl önce 15-35 derece arasında değiştiği, bunun da Mars'ın iklimini önemli ölçüde etkilediği belirtildi.
Mars'taki buzul çağlarının Dünya'dakinden farklı olduğu, kutuplarda daha yüksek sıcaklıklar ile su buharı ve tozun orta enlemlere doğru hareketiyle karakterize edildiği açıklandı. Son buzul çağında, Mars'ın çeşitli bölgelerinde hala yüzeyin altında kalan metrelerce kalınlığında su ve toz tabakası oluştuğu vurgulandı.
Araştırma Nature dergisinde yayınlandı.
