Türkiye İstatistik Kurumu tarafından açıklanan Ticaret Satış Hacim Endeksi, Eylül 2025 verileri, iç piyasadaki canlılığın ve tüketici harcamalarındaki gücün altını çizdi . Takvim etkilerinden arındırılmış endekse göre, toplam ticaret satış hacmi geçen yılın aynı ayına kıyasla yüzde 10,3'lük etkileyici bir büyüme kaydetti . Bu artışın ardındaki asıl itici güç ise, beklentileri aşarak yıllık bazda yüzde 14,3 oranında fırlayan perakende ticaret satış hacmi oldu . Bu oran, tüketicinin alışveriş iştahının yüksek olduğunu ve harcamalarını artırarak ekonomiye önemli bir dinamizm kazandırdığını gözler önüne serdi . Özellikle gıda dışı satışlardaki ve internet üzerinden yapılan alışverişlerdeki hareketliliğin bu rekor artışta başrol oynadığı tahmin ediliyor .
Toptan ticaret ve otomotiv de büyümeye eşlik etti
Ekonomik aktivitenin genele yayıldığını gösteren bir diğer önemli gelişme ise ticaretin diğer alt kollarında kaydedilen pozitif rakamlar oldu . Yıllık bazda toptan ticaret satış hacmi yüzde 8,9'luk bir artış göstererek genel büyümeye omuz verdi . Bu artış, üreticiden nihai satıcıya uzanan tedarik zincirindeki hareketliliğin ve ticari faaliyetlerdeki istikrarın bir yansıması olarak değerlendirildi . Aynı dönemde, motorlu kara taşıtlarının ve motosikletlerin toptan ve perakende ticareti ile onarımlarını kapsayan sektörde ise satış hacmi yüzde 8,3 oranında arttı . Bu veri, otomotiv sektörünün de yıllık bazda pozitif bir performans sergileyerek ticaretteki genel yükselişe katkı sağladığını doğruladı .
Aylık verilerde otomotivde hafif bir duraklama sinyali
Yıllık veriler genel olarak pozitif bir tablo sunarken, mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış aylık değişimler daha karmaşık bir yapıya işaret etti . Eylül ayında toplam ticaret satış hacmi bir önceki aya göre yüzde 4,7 arttı . Bu aylık artışın motoru, yüzde 7,0'lık güçlü yükselişle toptan ticaret oldu . Perakende ticaret de aylık bazda yüzde 2,2'lik artışla pozitif seyrini sürdürdü . Ancak dikkat çekici bir gelişme, motorlu kara taşıtları satış hacminde aylık yüzde 0,4'lük bir azalma yaşanması oldu . Bu küçük düşüş, sektörde talebin bir miktar yavaşladığına veya dönemsel bir duraksama yaşandığına dair ilk sinyal olarak yorumlandı ve ekonomistler tarafından yakından izlenmeye başlandı .
Tüketici harcamaları ve ekonomik beklentiler
Perakende satışlardaki yıllık yüzde 14,3'lük güçlü artış, tüketici güveninin ve harcama eğiliminin bir göstergesi olarak kabul ediliyor . Alt kalemler incelendiğinde, bu artışın sadece gıda, içecek ve tütün gibi temel ihtiyaçlardan değil, aynı zamanda tekstil, mobilya, elektronik eşya gibi dayanıklı tüketim mallarından ve özellikle posta veya internet üzerinden yapılan satışlardan kaynaklandığı görülüyor . Bu durum, dijitalleşmenin ve e-ticaretin perakende sektöründeki ağırlığını giderek artırdığını teyit ediyor . Genel olarak, Eylül ayı verileri, perakende sektörünün liderliğinde ticaretin ekonomik büyümeyi sırtlamaya devam ettiğini gösteriyor . Ancak, aylık verilerdeki dalgalanmalar, özellikle otomotiv gibi kilit sektörlerdeki değişimler, ekonominin gelecekteki seyrine ilişkin temkinli bir iyimserliği beraberinde getiriyor . TÜİK, konuyla ilgili bir sonraki veri bülteninin 11 Aralık 2025'te kamuoyu ile paylaşılacağını bildirdi .