Türk edebiyatının en önemli isimlerinden biri olan Rıfat Ilgaz, 7 Mayıs 1911'de Kastamonu'da dünyaya geldi. İlk ve ortaokul eğitimini Kastamonu'da tamamlayan Ilgaz, 1930 yılında Muallim Mektebi'nden mezun oldu. Öğretmenlik mesleğinin yanı sıra edebiyatla da yakından ilgilenen Ilgaz, şiir yazmaya öğrencilik yıllarında başladı.
Edebiyat Dünyasına Adım Atışı ve İlk Eserleri
1940'lı yıllarda Hasan Tanrıkut, Sabahattin Kudret Aksal ve Salah Birsel gibi isimlerle tanışan Ilgaz, 1942'de Ömer Faruk Toprak ile birlikte "Yürüyüş Dergisi"ni çıkardı. Bu dergide Orhan Kemal, Sait Faik Abasıyanık, Cahit Irgat, İbrahim Abdülkadir Meriçboyu ve Nâzım Hikmet gibi önemli şair ve yazarlarla birlikte çalıştı.
Ilgaz'ın ilk şiir kitabı "Yarenlik" 1943'te yayımlandı. 1944'te yazdığı "Sınıf" adlı şiir kitabından dolayı 6 ay hapis cezası alan Ilgaz, öğretmenlikten ayrılmak zorunda kaldı ve gazetecilik yapmaya başladı.
Toplumcu Gerçekçilik Akımının Öncülerinden
Yazılarında ve yaşamında toplumcu gerçekçi bir çizgiyi benimseyen Ilgaz'ın 1953'te yazdığı "Devam" adlı kitabı da toplatıldı. Yazıları ve şiirleri nedeniyle birçok kez kovuşturmaya uğrayan Ilgaz, yaklaşık 5 buçuk yıl mahkumiyet aldı.
Aziz Nesin ve Esat Adil gibi isimlerle "Gerçek Gazetesi"ni ve sonrasında "Yığın Dergisi"ni çıkaran Ilgaz, "Markopaşa" adlı mizah dergisinde de yazı işleri müdürlüğü yaptı. Necati Sözen'in sahibi olduğu "Adembaba" dergisinde 1952'de yazmaya başlayan usta yazar, o dönemde popüler olan "Dolmuş", "Külah" ve "Taş" gibi mizah dergilerinde de yazılar yayımladı.
Hababam Sınıfı ile Efsaneleşti
Rıfat Ilgaz'ın en bilinen eseri ise şüphesiz ki "Hababam Sınıfı" serisi. Bu eser, Türk sinemasına da uyarlanarak büyük bir başarı elde etti ve hala izlenmeye devam ediyor.
Ilgaz'ın Diğer Eserleri
Ilgaz'ın şiir, hikaye, roman, tiyatro ve hatıra türünde birçok eseri bulunmaktadır. Bunlardan bazıları şunlardır:
- Şiir: Yaşadıkça, Devam, Üsküdar'da Sabah Oldu, Soluk Soluğa, Karakılçık, Uzak Değil, Güvercinim Uyur mu, Kulağımız Kirişte, Çocuk Bahçesi (çocuk şiirleri)
- Hikaye: Radarın Anahtarı, Don Kişot İstanbul'da, Kesmeli Bunları, Al Atını, Palavra, Bunadı Bu Adam, Tuh Sana, Çalış Osman Çiftlik Senin, Hababam Sınıfı Uyanıyor, Hababam Sınıfı Baskında, Hababam Sınıfı Sınıfta Kaldı
- Roman: Hababam Sınıfı, Bizim Koğuş, Karadeniz'in Kıyıcığında, Karartma Geceleri, Meşrutiyet Kırahathanesi, Apartıman Çocukları, Hoca Nasrettin ve Çömezleri
- Tiyatro: Hababam Sınıfı, Hababam Sınıfı Baskında, Hababam Sınıfı Sınıfta Kaldı, Çatal Mata Kaç Çatal, Abbas Yola Giden
- Hatıra: Kırk Yıl Önce Kırk Yıl Sonra, Yokuş Yukarı, Biz de Yaşadık
- Çocuk Edebiyatı: Bacaksız Kamyon Sürücüsü, Bacaksız Okulda, Bacaksız Paralı Atlet, Öksüz Civciv, Küçükçekmece Okyanusu, Cankurtaran Yılmaz, Kumdan Betona
2 Temmuz Sivas Katliamı’nda yakın dostu Asım Bezirci olmak üzere birçok kişinin katledildiği haberine çok üzülen Ilgaz, bundan 5 gün sonra, 7 Temmuz 1993’te evinde hayata veda etti ve Zincirlikuyu Mezarlığı’na, Asım Bezirci’nin yanına gömüldü.
