İzmir’de kapatılan hayvanat bahçesinde uzun yıllar tek başına yaşayan Asya fili Pak Bahadır, 1954 yılında Pakistan’dan getirildi. Eklem ve kemiklerindeki hastalık nedeniyle yurt dışından gelen uzmanlar tarafından tedavi edildi. Ancak 2007 tarihinde tam da 59 yaşındayken hayatını kaybetti. Pahbahadır, Türkiye’de yaşayan en yaşlı fil olarak bilinir ve ölümünden sonra ruhuna Fatiha okunmuştur. Peki, Pak Bahadır kimdir ve neden İzmir’in simgesi olmuştur?
Pak Bahadır’ın mezarı açıldı, iskeleti sergileniyor
Pak Bahadır’ın iskeleti, 12 Ağustos’ta kutlanan 2023 Dünya Fil Günü’nde ziyarete açıldı. Bu gün, dünya çapında fillerin korunmasına ve tehditlere dikkat çekmek için ayrılmıştır. Filler, Uluslararası Doğa Koruma Birliği (IUCN) tarafından "Tehdit Altındaki Türler Kırmızı Listesi"nde yer almaktadır. Kaçak avcılık, fildişi ticareti, yaşam alanlarının yok edilmesi ve esaret altında tutulma gibi nedenlerle fillerin sayısı giderek azalmaktadır.
Pak Bahadır’ın iskeleti, ziyaretçilere fillerin anatomisi, yaşam tarzı ve kültürel önemi hakkında bilgi vermektedir. Ayrıca, zürafa, su aygırı ve timsah gibi diğer hayvanların iskeletleriyle karşılaştırma yapma imkanı da sunmaktadır. Hayvan İskeletleri Müzesi, İzmir’in ilk ve tek müzesi olma özelliğini taşımaktadır.
Pak Bahadır’ın gelişi
Pak Bahadır, 6 yaşındayken Pakistan’dan İzmir’e getirildi. Kültürpark Hayvanat Bahçesi’nde yaşamaya başladı. Burada bir süre dişi fil Naciye ile birlikte kaldı. Ancak Naciye, 1962 yılında öldü. Pak Bahadır, bundan sonra hayvanat bahçesindeki tek fil oldu. Bu yüzden de İzmir halkının ilgi odağı haline geldi.
Pak Bahadır’ın hastalığı
Pak Bahadır, yaşlandıkça eklem ve kemiklerinde sorunlar yaşamaya başladı. Ayrıca prostat büyümesi de vardı. Bu nedenle hareket etmekte zorlanıyordu. Yurt dışından gelen veterinerler, Pak Bahadır’a ameliyat yapmaya karar verdiler. Ameliyat, 21 Temmuz 2007 tarihinde Kültürpark Hayvanat Bahçesi’nde gerçekleştirildi. Ancak Pak Bahadır, anesteziden uyandırılamadı. 59 yaşındayken hayata veda etti.
Pak Bahadır’ın İzmir halkı için önemi
Yaşları yeten hemen her İzmirlinin Bahadır ile fotoğrafı vardır. Bahadır'a yemiş verilirken çekilmiş fotoğraflar gururla gösterilir 'Beni çok sevdi' denilirdi. En güzel seda ise Fuar zamanı pak Bahadır'ın hortumundan çıkan güçlü sesle bütün Kültürpark inlerdi. Pak Bahadır’ın ölümü, İzmir halkını derinden üzdü. Pak Bahadır, İzmir’in sembolü haline gelmişti. Birçok kişi, çocukluklarında onu ziyaret ettiklerini, hortumuyla ıslattığını, fıstık verip beslediklerini anlattılar. Pak Bahadır’ın mezarı, hayvanat bahçesinin yanındaki bir alana yapıldı. Üzerine de bir anıt dikildi. Pak Bahadır’ın kemikleri ise 2013 yılında bilim insanları tarafından çıkarılarak incelendi. Pak Bahadır’ın soyağacı ve ölüm nedeni araştırıldı.
Pak Bahadır’ın mirası
Pak Bahadır, İzmir’in kültür ve belleğinde önemli bir yere sahiptir. Pak Bahadır, aynı zamanda hayvan hakları konusunda da farkındalık yarattı. İzmir Büyükşehir Belediyesi, 2008 yılında Kültürpark Hayvanat Bahçesi’ni kapattı. Tüm hayvanları, Çiğli’de kurulan İzmir Doğal Yaşam Parkı’na taşıdı. Burada hayvanlar, kendi doğal ortamlarına uygun alanlarda yaşamaya başladı. Pak Bahadır, İzmir’in unutulmaz bir parçası olarak yaşamaya devam ediyor.
Doğal Yaşam Parkı'nın ziyaret ederseniz kalabalık günlerde Pak Bahadır'ın anıt mezarı başında dua eden İzmirlilere rastlayabilirsiniz. Konuşursanız size çocukluğundaki Pak Bahadır anısını sanki dün yaşamış gibi gözleri parlayarak anlatacaktır. İzmirliler Pak Bahadır'ı hiç bir zaman unutmadı... Ölümünün ardından lokma ve helva dağıtan esnaf ve vatandaşlar bile olmuştur. Bir filin Asya dışında bu kadar değer gördüğü pek görülmüş bir şey değildir.
