Türkiye’de sağlıklı gıda denince ilk akla gelen sorunlardan biri, tarım ürünlerinde kullanılan kimyasal maddeler, yani pestisitler. Bu kimyasallar, zararlı böcekleri, yabani otları ve mantarları yok etmek için kullanılıyor. Ancak pestisit kalıntıları, sebze ve meyvelerin yüzeyinde kalarak insan sağlığını tehdit ediyor.
Temizlikte temel kural: Yıka, soy, yoksa yeme
Halk sağlığı uzmanı Prof. Dr. Çağatay Güler, sebze ve meyve tüketiminde “yıka, soy, yoksa yeme” ilkesine dikkat çekiyor. Prof. Dr. Güler, pestisit kalıntılarından kurtulmak için etkili yöntemler öneriyor:
- Sebze ve meyveleri akan suyun altında yıkamak, kapta çalkalamaktan daha etkili. Sert kabuklu ürünleri, elma ve armut gibi, iyice ovalayarak yıkamak önemli.
- Temizliğe başlamadan önce eller mutlaka yıkanmalı. Marul ve lahana gibi yapraklı ürünlerin dış yaprakları atılarak, iç kısımlar tek tek ayrılmalı.
Doğru yıkama ve soyma yöntemleri
Meyve ve sebzelerdeki pestisit kalıntılarını uzaklaştırmanın en etkili yöntemlerinden biri de soyma. Özellikle üzüm, elma, domates ve patlıcan gibi ürünlerin girintili kısımları daha fazla kalıntı taşıyabileceği için dikkatle temizlenmeli. Patates gibi sert kabuklu sebzeler ise fırçalanarak veya soyularak kullanılabilir.
Karbonat ve sirke mucizesi
Uzmanlar, karbonatlı su ve sirke kullanımının pestisit temizliğinde etkili olduğunu vurguluyor:
- Litre başına 6 çay kaşığı karbonat eklenen suyun içinde ürünler 12-15 dakika bekletildiğinde, yüzeydeki kimyasalların büyük bölümü temizleniyor. Daha sonra musluk altında iyice durulanmalı.
- Meyve ve sebzeler, yüzde 10 sirke ve yüzde 90 sudan oluşan karışımda 20 dakika bekletilip durulanarak da temizlenebilir. Ancak bu yöntem böğürtlen ve dut gibi ince kabuklu meyvelerin tadını değiştirebilir.
Tuzlu su uygulaması
Yüzde 2-10 oranında tuzlu su kullanımı da etkili bir yöntem. Meyve ve sebzeler bu karışımda 20 dakika bekletildikten sonra musluk altında durulandığında, yüzeydeki pestisit kalıntılarının çoğu uzaklaştırılabiliyor. Tuz ve sirke birlikte de kullanılabilir; 1,5 su bardağı sirkeye bir yemek kaşığı tuz eklenerek karışım hazırlanabilir.
Bu yöntemler, pestisitlerin zararlarını en aza indirerek daha sağlıklı bir yaşam için önemli bir adım atmanızı sağlayabilir.