Eski CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu, Esenyurt Belediye Başkanı Ahmet Özer'in tutuklanması ve belediyeye kayyum atanması üzerine yaptığı açıklamada "Sine-i Millet" kavramına vurgu yaparak dikkatleri üzerine çekti. Kılıçdaroğlu, bu açıklamasında "Saray ve kullanışlı aparatlarından kurtuluşumuzun tek yolu: Sine-i Millettir" diyerek siyasi bir tavır önerisinde bulundu. Peki, "Sine-i Millet" ifadesi Türk siyasetinde ne anlam taşır?
"Sine-i Millete Dönmek" Ne Demek, Tarihi Anlamı Nedir?
"Sine-i millete dönmek" ifadesi, Türkiye siyasi tarihinde, bir siyasi temsilin meşruiyetini kaybettiği düşünüldüğünde TBMM’den çekilerek siyasete halk arasında devam etme anlamında kullanılmıştır. Bu terim, özellikle Türkiye’nin çok partili hayata geçişiyle beraber, siyasi bir protesto ve halkla bütünleşme eylemi olarak değerlendirilmektedir. Kılıçdaroğlu’nun bu çıkışı, "Sine-i Millet" kavramının anlamını ve amacını yeniden tartışmaya açtı.
Sine-i Millet Kararı Nasıl Uygulanır?
Türkiye Cumhuriyeti Anayasası'na göre, Sine-i Millet kararının hayata geçirilmesi için TBMM Genel Kurulu’nun onayı gereklidir. Anayasa’nın 84. maddesi, milletvekillerinin istifalarının ancak Genel Kurul tarafından kabul edilmesi halinde geçerlilik kazanacağını öngörmektedir. Bu düzenleme, "İstifa eden milletvekilinin görevinin sona ermesi, istifanın geçerli olduğunun TBMM Başkanlık Divanı tarafından belirlenmesinin ardından, Genel Kurul kararıyla gerçekleşir" şeklinde ifade edilmiştir. Bu süreç, Sine-i Millet kararının hayata geçebilmesi için gerekli anayasal prosedürü belirlemektedir.
Sine-i Millete Dönüş Fiilen Hangi Durumlarda Gerçekleşti?
"Sine-i millete dönme" hareketini fiilen gerçekleştiren ve kayıtlara geçen tek örnek, 1989 yılında Turgut Özal’ın cumhurbaşkanı seçilmesinden sonra DYP milletvekili Murat Sökmenoğlu’nun TBMM üyeliğinden istifa etmesidir. Sökmenoğlu, Özal’ın Meclis’te yeterli oy desteğine sahip olmadığını belirterek bu durumu protesto etmek amacıyla milletvekilliğinden çekilmiştir. Bu olay, Türkiye siyasi tarihinde Sine-i Millet kararının sembolik bir örneği olarak yer almaktadır.
