9 Eylül Gazetesi'nden Mert Yasin Alpdündar'ın haberine göre; Türkiye’de Mahalli İdareler Genel Seçimlerinde, Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) 1977 yılından beridir ilk defa birinci parti konumuna yükseldi. Yerel seçimlerde AK Parti’nin kazandığı belediye sayısı 39’dan 24’e kadar inerken, CHP’nin kazandığı büyükşehir ve il belediye başkanlığı sayısı 21’den 35’e yükseldi. Resmi olmayan sonuçlara göre toplamda 17 milyondan fazla oy alan Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) birinci parti konumuna yükselerek yüzde 37,77 oranında oy aldı. AK Parti ise 16 milyon 339 bin oy alarak yüzde alarak yüzde 35,49’luk oy oranı ile en çok oy alan ikinci parti oldu. CHP’nin yerel seçimlerdeki başarısı kamuoyunda konuşulmaya devam ederken Siyaset Bilimci Prof. Dr. Tanju Tosun ise seçim sonuçlarını 9 Eylül Gazetesi’ne değerlendirdi. Tosun, “Ben erken seçim beklemiyorum. Parlamentoda çoğunluk Cumhur İttifakı’nda. Cumhur İttifakı, erken seçimin kendi yararına olacağına kanaat getirmesi gerekiyor. Bu koşullarda erken seçimin iktidar tarafından olumlanması bir politik intihar olabilir" dedi.
EKONOMİ ETKİLİ OLDU
Siyaset Bilimci Prof. Dr. Tanju Tosun seçim sonuçlarının bu şekilde olmasının ekonomik nedenlerinden bahsederken, “Bunun arka planında mevcut ekonomik krizin seçmenin hayat standartından, satın alma gücünde yarattığı olumsuzluklar, gelir dağılımı adaletsizliği geliyor. Özellikle istihdamda liyakat yerine sadakatin esas alınması toplumsal adaletsizlik algısını pekiştirdi. Bu sonucun nedeninin ekonomik boyutudur” ifadelerini kullandı.
‘SEÇMEN CHP’Yİ DOĞRU ADRES OLARAK GÖRDÜ’
Tosun seçimlerde CHP’nin yükselişinin diğer nedeninin ise yaşanan liderlik değişimi olduğunu ifade ederken, “CHP, toplumun her kesimine seslenen parti kimliğini daha fazla hissettirmeye başladı. Bu da seçmende CHP’nin yönetiminin parti algısını oluşturdu. Özellikle CHP’nin geçmiş dönemde seçim kazanmadığı illerde bu faktör çok etkili oldu. Bir de siyasi iktidarın, siyasal kutuplaştırma politikaları partizan seçmeni kendi partilerinde tutarken, bundan rahatsız olan bir kısım seçmeni, ekonomik faktörlerle birleşip, AKP’den uzaklaştırmaya başladı. CHP yönetiminin parti algısı da yükselince CHP’yi doğru adres olarak görmüş. Özellikle belediye başkanlığı seçiminde bir oy fazla alan seçimi kazandığı için seçmen AKP karşısında güçlü aday hangisi ise ona destek verdi. Bunun da etkisi olduğunu düşünüyorum” diye konuştu.
‘KATILIMIN DÜŞÜKLÜĞÜ AKP’Yİ OLUMSUZ ETKİLEDİ’
Katılımın düşük olmasının da AKP’yi olumsuz etkilediğini dile getiren Tosun, “AKP’ye bir miktar olumsuz etkiledi. Ama katılımın düşük olması bir sonraki seçimde sandığa gelmeyen seçmenin, Genel Seçimlerde, AKP’ye oy verir ve AKP bir sonraki seçimlerde başarılı olur önermesinde bulunmak mümkün değil. Burada önümüzdeki süreci belirleyecek olan CHP’nin belediyelerdeki performansıdır. Toplumun taleplerini ne ölçüde iyi okur ve bu yönde politikaları ne kadar üretirse, 2028 Genel Seçimlerinde de bu başarısını pekiştirebilir” diye vurguladı.
‘ERKEN SEÇİM İKTİDAR AÇISINDAN POLİTİK İNTİHAR OLABİLİR’
Yerel seçimlerin ardından bir erken seçim beklemediğini söyleyen Tosun, “Ben erken seçim beklemiyorum. Parlamentoda çoğunluk Cumhur İttifakı’nda. Cumhur İttifakı, erken seçimin kendi yararına olacağına kanaat getirmesi gerekiyor. Bu koşullarda erken seçimin iktidar tarafından olumlanması bir politik intihar olabilir. Gerçi belediye meclisi sonuçlarını dikkate aldığımızda, belediye başkanlığı kadar AKP’de kayıp olmadığını görüyoruz ama genel seçimde parlamentoda çoğunluğu kaybetme riski ortaya çıkabilir. Bu riski almazlar” diye belirtti.
‘CHP OYUN KURUCU BİR PARTİ OLARAK REKABETİN İÇERİSİNE GİRMİŞTİR’
“Erken seçim olmasa da CHP’li belediyeler başarılı olduğu takdirde AKP’den uzaklaşan seçmenin, AKP’ye dönmesi için bir gerekçe kalmaz” diyerek sözlerine devam eden Tosun, “Dolayısıyla bundan sonraki süreçte CHP, oyun kurucu bir parti olarak rekabetin içerisine girmiştir” dedi.
‘YENİDEN REFAH’IN CİDDİ ALTERNATİF OLMA SEÇENEĞİ YOK’
AK Parti seçmeninin tamamının Yeniden Refah partisini bir alternatif olarak görmeyeceğini söyleyen Tosun, “AKP’nin alternatifi kendisini yumuşak bir şekilde siyasal merkezde konumlandıracak merkez sağ partidir. Yeniden Refah partisi seçmen tabanını genişletebilir ama bu ideolojik kimliğinin yumuşamaması durumunda alternatif olması mümkün değil. Yumuşamaz da. Çünkü varoluş nedeni ve tarihsel mirası buna uygun değil. Ama tabii bir başarıdır. Bunun temel nedenlerinden biri ‘Erbakan’ markasıdır. Onun dışında Türkiye’deki ekonomik anlamda gelir dağılımı bozukluğu ve yoksullaşma muhafazakâr seçmenin bir kısmını Yeniden Refah partisine yöneltmiştir. Özellikle ekonomik olarak mutsuz ve endişeli muhafazakâr kitlenin bugünkü adresi Yeniden Refah Partisidir. Ama AKP sosyolojisi muhafazakârlar dışında hala merkeziyetçi seçmen var. Bu kitlenin ideolojik kimliği ile Yeniden Refah Partisi’nin kimliği birbirine örtüşmüyor. O yüzden ciddi anlamda alternatif olma seçeneği yok” diye vurguladı.
‘İMAMOĞLU VE YAVAŞ POTANSİYEL CUMHURBAŞKANI ADAYI’
Tosun, seçimlerde kamuoyunda isimleri en çok duyulan Ekrem İmamoğlu ve Mansur Yavaş’ın gelecekteki konumları hakkında da değerlendirme yaparken, “Ekrem İmamoğlu ve Mansur Yavaş, CHP’nin toplumsal tabanını genişletecek isimlerdir. Bu tabanı belediyecilik uygulamaları ve politikalarıyla önümüzdeki dönemde de genişleteceklerini dşünüyorum. Her ikisi de potansiyel Cumhurbaşkanı adayıdır ve kimin olacağını zaman gösterecektir” dedi.
