ABD Başkanı Donald Trump'ın açıkladığı yeni ve kapsamlı gümrük vergisi uygulamaları, dünyanın en zengin insanlarına ağır bir darbe vurdu. Bloomberg Milyarderler Endeksi'ne göre, dünyanın en zengin 500 kişisinin toplam serveti perşembe günü tam 208 milyar dolar azaldı. Bu düşüş, endeksin 13 yıllık tarihindeki dördüncü en büyük günlük düşüş olarak kayıtlara geçerken, Covid-19 salgınının zirve yaptığı dönemden bu yana görülen en büyük kayıp olarak dikkat çekiyor.
Verilere göre, küresel milyarderlerin yarısından fazlası servetlerinde düşüş yaşadı ve ortalama kayıp oranı %3,3 olarak gerçekleşti. Uzmanlar, Trump'ın özellikle Çin'e yönelik %34'lük tarife artışı ve diğer ülkelere uygulanacak gümrük vergilerinin küresel ticaret dengesini bozması nedeniyle piyasaların sert tepki verdiğini belirtiyor.
Amerikalı milyarderler ağır darbe aldı
Vergilerden en çok etkilenen grup, ironik bir şekilde ABD'deki milyarderler oldu. Meta Platforms'un kurucusu Mark Zuckerberg ve Amazon'un kurucusu Jeff Bezos, en büyük kayıpları yaşayanlar arasında yer aldı. Amazon hisseleri perşembe günü %9 düşerek Nisan 2022'den bu yana en sert günlük kaybını yaşadı. Bu düşüş, Jeff Bezos'un kişisel servetinden 15,9 milyar dolar sildi. Şirketin hissesi Şubat ayındaki zirvesinden bu yana %25'ten fazla değer kaybetti.
Tesla CEO'su Elon Musk da büyük kayıp yaşayan isimler arasında yer aldı. Zaten 2025 yılının başından bu yana 110 milyar dolar kaybeden Musk'ın şirketi, geciken teslimatlar ve Trump'ın "verimlilik çarı" olarak tartışmalı rolünden olumsuz etkilendi. Trump'ın tarife açıklamasının ardından Tesla hisseleri perşembe günü %5,5 düşerek Musk'ın servetinde yeni bir erozyona neden oldu.
Lüks sektörü ve e-ticaret devleri zor günler yaşıyor
Avrupa Birliği'nin ABD'ye giden tüm ürünlere %20'lik yeni bir sabit tarife hazırlığında olduğu haberleri, lüks sektörünü derinden etkiledi. Dünyanın en büyük lüks ürünler şirketi LVMH'nin sahibi Bernard Arnault'un serveti, hisselerin Paris Borsası'nda düşmesiyle 6 milyar dolar azaldı. Christian Dior, Bulgari ve Loro Piana gibi markaların sahibi olan Arnault, Avrupa'nın en zengin kişisi konumunu korusa da, önemli bir darbe aldı.
E-ticaret sektöründe ise en çok Kanadalı e-ticaret devi Shopify'ın kurucu ortağı ve CEO'su Tobi Lutke etkilendi. Gelirinin çoğunu ithal malların satışından elde eden Shopify'ın hisseleri, Toronto Borsası'nda %20 düşerek şirketin 2020 Mart'ından bu yana en kötü performansını sergilemesine neden oldu. Bu düşüş, Lutke'nin 1,5 milyar dolar – servetinin yaklaşık %17'si – kaybetmesine yol açtı.
Kazananlar da var: Carlos Slim'in serveti yükseldi
Genel düşüş eğilimine rağmen, bazı milyarderler bu fırtınadan etkilenmedi, hatta kar bile etti. Meksika'nın en zengin insanı Carlos Slim, Trump'ın vergi politikalarının etkisinden kurtulan nadir milyarderlerden biri oldu. Meksika Borsası (Bolsa), ülkenin Beyaz Saray'ın karşılıklı vergi hedefleri listesinden çıkarılmasının ardından %0,5 yükseldi. Bu gelişme, Slim'in net servetinin yaklaşık %4 artarak 85,5 milyar dolara çıkmasını sağladı.
Bloomberg'in servet endeksine göre, Orta Doğu bölgesi gün boyunca net kazanç elde eden tek bölge oldu. Bölgedeki milyarderlerin çoğu, petrol fiyatlarındaki dalgalanmalardan nispeten daha az etkilendi ve bazı sektörlerde korumacı politikalardan yararlanma potansiyeli gösterdi.
Otomotiv ve ayakkabı sektörü güç kaybetti
Kullanılmış otomobil satış platformu Carvana'nın CEO'su Ernest Garcia III, şirketin hisselerinin %20 düşmesiyle servetinde 1,4 milyar dolarlık bir kayıp yaşadı. Şirketin hissesi 14 Şubat'a kadar geçen 12 ayda %425'ten fazla artış göstermişti, ancak o tarihten bu yana %36 değer kaybetti.
Çinli ayakkabı üreticisi Huali Industrial Group'un kurucusu Zhang Congyuan da Trump'ın Çin'e uyguladığı ek %34'lük gümrük vergisi nedeniyle ağır darbe alan isimlerden biri oldu. Congyuan, şirket hisselerinin düşmesiyle servetinin %13'ü olan 1,2 milyar dolar kaybetti. Bu sektördeki etki sadece Çin'le sınırlı kalmadı; Güneydoğu Asya'da önemli üretim tesisleri bulunan Nike, Lululemon Athletica ve Adidas gibi küresel markalar da çift haneli düşüşler yaşadı.
Ekonomistler uyarıyor: "Bu sadece başlangıç"
Ekonomistler, Trump'ın tarife politikalarının uzun vadeli etkilerinin çok daha derin olabileceği konusunda uyarıda bulunuyor. Morgan Stanley'den ekonomist Michael Wilson, "Küresel ticaret dengelerinin bu kadar hızlı değişmesi, tedarik zincirlerinde ciddi aksamalara ve maliyetlerde artışa neden olabilir. Bu da enflasyonist baskıları artırabilir ve merkez bankalarının para politikası kararlarını etkileyebilir" açıklamasında bulundu.
Uzmanlar, vergi politikalarının uzun vadede küresel ekonomi üzerindeki etkilerinin yakından izlenmesi gerektiğini, özellikle Çin'in misilleme yapmasının muhtemel olduğunu ve bunun yeni bir ticaret savaşını tetikleyebileceğini vurguluyor. Bu durum, milyarderlerin servetlerindeki dalgalanmaların önümüzdeki günlerde de devam edebileceğine işaret ediyor.
