Orta Doğu'da ve dünya genelinde yaşanan gerginlikler, zaman zaman 3. Dünya Savaşı ihtimalini gündeme getiriyor. Bu senaryoda, Türkiye'nin hangi tarafta yer alacağı sorusu da önem kazanıyor. Türkiye, hem NATO üyesi olarak Batı bloğuyla hem de son dönemde geliştirdiği ilişkilerle Şangay İşbirliği Örgütü gibi oluşumlara ilgi göstermesiyle dikkat çekiyor. Peki, böyle bir çatışma durumunda Türkiye hangi tarafta olur?
Türkiye'nin NATO ile İlişkisi
Türkiye, 1952'den bu yana NATO'nun önemli bir üyesi konumunda. Kuzey Atlantik Antlaşması Örgütü (NATO), Türkiye'nin güvenlik politikalarının merkezinde yer alıyor. Türkiye'nin stratejik konumu, NATO'nun Orta Doğu ve Avrasya üzerindeki etkisini artırıyor. İttifakın diğer üyeleri ile ortak savunma yükümlülükleri, Türkiye’nin kolektif güvenlik açısından NATO'ya bağlılığını güçlendiriyor. Özellikle ABD ve Avrupa ülkeleriyle olan askeri işbirliği, NATO'nun Türkiye açısından öncelikli konumda kalmasını sağlıyor.
NATO'nun Türkiye'ye Sağladığı Avantajlar
- Askeri Güvence: NATO’nun 5. maddesi, herhangi bir üye devlete yapılan saldırının tüm üyelere yapılmış sayılacağı anlamına geliyor. Türkiye, bu güvenceden faydalanıyor.
- Askeri İşbirliği ve Teknoloji Transferi: NATO üyeleri arasında savunma işbirliği ve teknoloji paylaşımı, Türkiye’nin askeri gücünü artırıyor.
- Batı Dünyası ile Ekonomik ve Politik İlişkiler: NATO üyeliği, Türkiye’nin Avrupa ve ABD ile olan ekonomik ve siyasi ilişkilerini güçlendiriyor.
Türkiye'nin Şangay İşbirliği Örgütü ile İlişkisi
Şangay İşbirliği Örgütü (ŞİÖ), Rusya ve Çin gibi büyük güçlerin de içinde bulunduğu bir Asya bloğudur. Türkiye, bu örgüte diyalog ortağı olarak katılmıştır ve son yıllarda ŞİÖ ile ilişkilerini geliştirmeye yönelik adımlar atmıştır. Özellikle Batı ile zaman zaman yaşanan siyasi gerilimler, Türkiye’nin ŞİÖ’ye ilgisini artırmıştır. Ancak Türkiye, bu oluşuma tam üye değildir ve NATO üyeliğiyle çelişen herhangi bir adım atmamıştır.
Şangay İşbirliği Örgütü'nün Türkiye'ye Olası Katkıları
- Rusya ve Çin ile Stratejik İşbirliği: ŞİÖ, Türkiye’nin Asya’da Rusya ve Çin ile ekonomik ve askeri işbirliği yapmasını sağlar.
- Enerji ve Ticaret: ŞİÖ üyeleri arasında enerji kaynaklarına erişim ve ticaret kolaylaşabilir.
- Bölgesel Güvenlik: Türkiye, ŞİÖ üzerinden Orta Asya’daki güvenlik meselelerinde etkili olabilir.
Türkiye Hangi Tarafta Yer Alır?
Eğer 3. Dünya Savaşı gibi küresel bir çatışma çıkarsa, Türkiye’nin konumu büyük ölçüde NATO çerçevesinde şekillenir. Türkiye’nin NATO’ya olan bağlılığı, stratejik konumu ve ittifakın sağladığı güvenlik garantileri, Türkiye’yi Batı bloğu içinde tutacaktır. Ancak Türkiye, aynı zamanda Şangay İşbirliği Örgütü ve diğer Asya ülkeleriyle de dengeli bir dış politika izlemeye çalışacaktır.
Olası Senaryolar
-
NATO ile Kalma:
- Türkiye’nin NATO üyeliği devam eder ve Batı’nın yanında yer alır. Bu durumda Türkiye, NATO’nun savunma stratejilerine uyum sağlayarak ortak harekâtlara katılır.
-
Bağımsız Durma:
- Türkiye, böyle bir savaş senaryosunda tarafsız kalmaya çalışabilir. Şangay İşbirliği Örgütü ile ilişkilerini geliştirirken NATO’ya tam bağlı kalmama yönünde bir denge politikası izleyebilir.
-
ŞİÖ ile İşbirliği:
- NATO’dan uzaklaşması zor görünse de, Türkiye’nin Rusya ve Çin gibi ülkelerle daha yakın ilişkiler kurarak Şangay İşbirliği Örgütü ile askeri ve ekonomik işbirliğini artırma olasılığı düşük de olsa gündeme gelebilir.
