Türkiye’de il belediye başkanı seçilen ilk kadın olan Fatma Müfide İlhan, hem siyasette hem de eğitimde önemli izler bırakmış bir isimdir. Bu yazıda, İlhan’ın hayatını, başarılarını ve dönemin siyasetine olan etkisini okuyacaksınız.
Fatma Müfide İlhan Kimdir?
Fatma Müfide İlhan, 19 Şubat 1911’de İstanbul’da doğmuştur. Babası, Çanakkale Cephesi’nde şehit düşen Mehmet Nafiz Çakmak, annesi Emine Hanım’dır. Amcası ise Mareşal Fevzi Çakmak’tır. İlhan, amcasının himayesinde büyümüş ve çocukluğu Ankara ve İstanbul’da geçmiştir.İlhan, Kandilli Kız Lisesi’nden mezun olduktan sonra, ilkokul öğretmeni olarak meslek hayatına başlamıştır.
İlhan, ilk evliliğini subay Nuri Çetinkaya ile yapmış ve bu evlilikten iki kızı olmuştur. Eşinin görevi nedeniyle Erzurum, Doğu Beyazıt ve Kırklareli gibi farklı şehirlerde öğretmenlik yapmıştır. 1936-1937 yıllarında eşinin Berlin’e askeri ateşe olarak tayini üzerine Almanya’ya gitmiş ve burada Almanca öğrenmiş, Alman okullarında incelemelerde bulunmuştur.Bu evlilik boşanma ile sonuçlanınca Ankara’ya dönmüş ve özel bir anaokulu açmıştır.
İlhan, ikinci evliliğini Mersin’in ilk belediye başkanı Galip İlhan’ın oğlu olan doktor Faruk İlhan ile yapmıştır. Eşinin Afganistan’da görevlendirilmesi üzerine Kabil’e gitmiş ve burada Türk çocuklarının eğitimi için çalışmıştır. 1945 yılında Türkiye’ye dönen İlhan, Çocuk Esirgeme Kurumu’nda idarecilik yapmıştır. 1946 yılında eşi ile birlikte Mersin’e yerleşmiş ve burada siyasete atılmıştır1
Fatma Müfide İlhan Nerenin Başkanı?
Fatma Müfide İlhan, 1950 yılında Demokrat Parti’den aday olarak Mersin Belediye Başkanı seçilmiştir. Bu seçimle birlikte, Türkiye’de il belediye başkanı seçilen ilk kadın olmuştur. İlhan, belediye başkanlığı döneminde Mersin’in altyapı, ulaşım, eğitim, sağlık, kültür ve sosyal hizmetler alanlarında önemli çalışmalar yapmıştır1
İlhan, belediye başkanlığı sırasında, Demokrat Parti ile yaşadığı siyasi anlaşmazlıklar nedeniyle 1951 yılında görevinden ve partisinden istifa etmiştir. İstifasından sonra, Mersin’de Müstakilleri Destekleme Cemiyeti adlı bir dernek kurmuş ve Mücadele adlı bir dergi çıkarmıştır. Eşinin İzmit’e atanması üzerine İzmit’e taşınmış ve burada Türk Kadınlar Birliği’nin şubesini kurmuştur.
İlhan, 1966 yılında Türk Anneler Derneği tarafından yılın annesi seçilmiştir. Yaşamı boyunca pek çok sivil toplum kuruluşuna katılmış ve destek vermiştir. 2 Şubat 1996’da Bodrum’da hayatını kaybetmiştir
Fatma Müfide İlhan’ın Dönemin Siyasetine Olan Etkisi
Fatma Müfide İlhan, Türkiye’de kadınların siyasi yaşama katılımına öncü ve örnek olmuş bir siyasetçidir. Belediye başkanlığı döneminde, Mersin’i modern bir kent haline getirmek için çaba göstermiş, halkın ihtiyaç ve taleplerine duyarlı olmuş, sosyal adaleti savunmuş ve demokratik değerlere bağlı kalmıştır1
İlhan, Demokrat Parti ile yaşadığı sorunlar nedeniyle istifa etmesiyle, Türkiye’de ilk kez bir belediye başkanının görevden ayrılmasına neden olmuştur. Bu durum, dönemin siyasi ortamında büyük yankı uyandırmış, İlhan’ın cesaret ve kararlılığı takdir edilmiştir.İlhan, istifasından sonra da siyasetten kopmamış, bağımsız bir siyasi duruş sergilemiştir.
İlhan, Türkiye’de kadın hakları mücadelesine de katkıda bulunmuştur. Türk Kadınlar Birliği’nin İzmit şubesini kurarak, kadınların eğitim, sağlık, istihdam, siyaset gibi alanlarda daha fazla fırsat ve hak elde etmesi için çalışmıştır. Ayrıca, Türkiye’nin ilk kadın il belediye başkanı olmasıyla, kadınların siyasette daha aktif rol alabileceğini göstermiştir.
