Ulusal Taşıt Tanıma Sistemi (UTTS) kapsamında kullanılan cihazın maliyeti ve fiyatlandırmasıyla ilgili kamuoyunda farklı iddialar dolaşıyor. Özellikle cihazın yalnızca 5 TL olduğu yönündeki söylemler, Darphane tarafından yapılan açıklamayla yalanlandı. Yetkililer, UTTS'de kullanılan çiplerin otomotiv sektöründe yer alan özel donanımlara sahip olduğunu ve bu nedenle üretim maliyetinin 8 ila 10 dolar seviyesinde olduğunu belirtti.
Bunun yanı sıra, sistemde kullanılan diğer bileşenlerin 7-8 dolar civarında bir maliyete sahip olduğu ifade edilirken, Taşıt Tanıma Birimi’nin toplam üretim maliyetinin 16-18 dolar arasında değiştiği vurgulandı. Ayrıca, cihazın alev sızdırmazlık sertifikasına sahip olduğu ve özel kapalı bir teçhizat içerdiği belirtildi.
2 Bin 791 TL’lik Fiyatın İçeriği Açıklandı
UTTS cihazının fiyatı konusunda kamuoyunda oluşan tepkiler üzerine Darphane detaylı bir maliyet analizi sundu. Buna göre:
- Taşıt Tanıma Birimi’nin satış fiyatı: 1.413 TL + montaj + KDV
- Montaj bedeli: 912 TL
- Genel toplam: 2.791 TL
Yetkililer, montaj işleminin yetkilendirilen 3 bin 385 firma tarafından standart bir fiyat üzerinden gerçekleştirildiğini vurguladı. Ayrıca, Türkiye’de benzer çiplerin özel sektörde bin 800 TL seviyesinde satıldığına dikkat çekildi.
"Turpak ile İşbirliği Yok"
Bazı haberlerde Turpak firmasının UTTS cihazlarının tedarikçisi olduğu öne sürülmüştü. Ancak Darphane, bu iddiaları kesin bir dille yalanladı ve Turpak’ın UTTS sisteminin yüklenicisi olmadığını, yalnızca montaj yetkisine sahip firmalardan biri olduğunu duyurdu.
5 Milyondan Fazla Sipariş Tamamlandı
Sistemle ilgili yapılan açıklamalarda, bugüne kadar 5 milyondan fazla Taşıt Tanıma Birimi siparişinin alındığı ve 700 binin üzerinde aracın montaj işlemlerinin tamamlandığı belirtildi. Ayrıca, cihazların İsrail veya Kanada menşeli olduğu iddialarının gerçeği yansıtmadığı ifade edildi.
UTTS’nin tamamen Türk mühendisleri tarafından geliştirilen bir yazılım altyapısına sahip olduğu ve herhangi bir güvenlik açığı bulunmadığı da vurgulandı.
UTTS’ye Kayıt Olmayanlara Ceza
31 Ocak 2025 tarihine kadar utts.gov.tr üzerinden kayıt yaptırmayan taşıt sahipleri, 30 Nisan 2025 itibarıyla akaryakıt alımlarında gider beyanında bulunamayacak ve vergi indiriminden yararlanamayacak.
Belirtilen süre içinde kayıt yaptırmayanlar için 7 bin TL ile 28 bin TL arasında değişen özel usulsüzlük cezaları uygulanacağı açıklandı. Ayrıca, akaryakıt istasyonlarında UTTS sistemine uyum sağlamayan işletmelerin 280 bin TL’ye varan cezalarla karşı karşıya kalabileceği duyuruldu.
Bireysel Araç Sahiplerine Zorunluluk Yok
Mevcut düzenlemeye göre, bireysel araç sahipleri için UTTS cihazı taktırma zorunluluğu bulunmuyor. Ancak, 1 Temmuz 2025’ten itibaren trafiğe çıkacak sıfır araçların ithalatçı ya da üreticileri tarafından cihazlı olarak piyasaya sürülmesi zorunlu olacak.
Öte yandan, mevcut taşıt tanıma sistemlerinde kullanılan taşınabilir cihazlar, Taşıt Tanıma Birimi (TTB) ile değiştirilecek. Böylece standartlaşma sağlanacak ve usulsüzlüklerin önüne geçilecek.
UTTS'nin Getirdiği Yenilikler
- Yeni sistemle birlikte, 8 milyon taşıtın akaryakıt giderleri elektronik olarak takip edilecek ve yıllık en az 15 milyar liralık kayıt dışılığın önüne geçilecek.
- Türkiye genelinde 1.500 montaj istasyonunda 4 bin teknisyen, UTTS donanımı montajı yapıyor.
- 4 bin akaryakıt istasyonu sisteme dahil oldu ve bu rakamın yıl sonuna kadar 8 bine ulaşması bekleniyor.
- 1,1 milyon TTB siparişi alındı, yıl sonuna kadar 2 milyon siparişe ulaşılması hedefleniyor.
Bu düzenlemeyle akaryakıt istasyonlarındaki fiyat rekabetinin daha adil hale gelmesi ve akaryakıt giderlerinin şeffaf bir şekilde takip edilmesi amaçlanıyor.
