Kuyumcuların ve mücevher satıcılarının satışlarını zorlaştıran 5549 Sayılı Suç Gelirlerinin Aklanmasının Önlenmesi Hakkında Kanun'a göre değeri 7 bin 500 TL ve üstündeki kol saati, mücevher ve altın satışlarında vatandaştan istenen noter onaylı belgeler, şirket kuruluşunda bile isteniyor. Sektör temsilcileri, 50 bin TL'lik telefon alırken bile belge sorulmazken yaklaşık 400 dolara denk gelen 7 bin 500 TL üründen birçok resmi belge istenmesinin vatandaşa “bunu alma” demek olduğunu belirtti.
İZTO 22'nci Mücevher, Saat ve Hediyelik Eşya Grubu Meclis Üyesi Halil Telli, gerek Türk vatandaşlar gerekse Almanya'dan gelen Türk vatandaşları ve yabancılar için istenen belgelerin çokluğu nedeniyle iş yapamaz hale geldiklerini; müşterilerin de istenen belgeleri duyduğunda alışveriş yapmadan gittiğini söyledi. Telli, “Mevzuata göre; 7500 TL'lik fatura kestiğinizde müşteriden T.C numarası, kimlik bilgileri, ikametgah, ıslak imza örneğini, e-posta ve iletişim bilgilerini, iş adresini, uyruğunu ve benzeri bilgileri almak zorundayız. Eğer alış veriş yapan kişi tüzel kişi ise; bunlara ilaveten şirketin ünvanı, görevi, şirketin ticaret ve vergi sicil numarası, imza sirkülerinin de alınması zorunlu” dedi.
TARTIŞMA ÇIKIYOR, ALMIYOR
Alışverişi yapan kişinin sürekli müşteri olması halinde ise ikametgah belgesi yoksa ikametgahı gösteren elektrik, su faturası gibi bir belgeyi de vermek zorunda olduğunu vurgulayan Telli, “Bu belgeleri almanız da yetmiyor. Sizi denetlemeye geldiklerinde aldığınız bu belgelerin aslı veya noterden tasdikli sureti isteniyor. Yine bu evrakları 8 yıl saklamak zorundasınız” ifadelerini kullandı. Müşteriden TC numarası bile isterken çok zorlandıklarını ve açıklamakta sıkıntı yaşadıklarının altını çizen Halil Telli, bu belgeleri müşteriden istedikleri zaman ya kavga çıktığını ya da müşterinin alışveriş yapmadan dükkanı terk ettiğini açıkladı.
'AHİRET SORUSU'
İzmir Kuyumcular Odası Başkanı Murat Kurtuluş Buyrukçu ise bu kanun nedeniyle iş yapamaz hale geldiklerini belirtti. Buyrukçu, “Gelen müşterilerin kimlik numaralarını ve beyana dayalı ikametgah adreslerini alıyoruz; faturayı kesiyoruz. Bunun yeterli olması lazım. Bunun haricindeki bilgiler ticaret erbabının işi olamaz. Ne yazık ki müşteriyi kaçırmamak için bu belgelerin bir kısmını isteyebilen veya eksik alan firmalara 1.5 milyon TL'yi bulan çok ağır cezalar kesiliyor” dedi. Bu kanunun uygulanabilir hale getirilmesi gerektiğini kaydeden Buyrukçu, “Zaten işlerimiz bıçak sırtında; bir de müşteriyi kaçırtacak bir sürü belge istemek zorunda bırakılmayalım. Bu kadar ahiret sorusu sorulmamalı. Ayrıca bunlar polisiye tedbirler. Biz polis değiliz. Devletin yapması gereken tedbirleri bize 'siz yapın' diyorlar” diye konuştu.
NAKİT ÖDEMEK 'YASAK'
Diğer bir sorunun ise 7 bin 500 TL ve üstü alışverişlerde parayı elden nakit olarak alamamak olduğunu söyleyen İzmir Kuyumcular Odası Başkanı Murat Kurtuluş Buyrukçu şöyle konuştu: “Müşteri alışverişinin parasını peşin verip yapmak istediğinde, 'alamayız gidip bankadan bizim işyeri hesabına parayı yatırın' demek zorundayız. Bunun uygulanabilir bir yanı yok. Eğer bunu yapmazsanız da ağır cezalarla karşılaşıyoruz. Tüm bu konuları perşembe günü İstanbul'da ülke genelindeki kuyumcu oda başkanları ve dernek başkanlarının katılacağı Kuyumcular Birliği toplantısında dile getireceğiz. Bu konuda itiraz edilmesi konusunda zaten hepimiz hemfikiriz. Biz kolluk devletin kolluk kuvveti değiliz. Bunları biz yapmamalıyız. İzmir bir turizm bölgesi ama gelen turistten biz bu belgeleri nasıl isteyeceğiz? Dolayısıyla onlara satamıyoruz. Almanya'da yaşayan Türkler geldiğinde alışveriş yapmak istiyorlar ama yapamıyorlar. Ülkemize döviz kazandırmamız engellenmemeli. Düşünün ki, 50 bin liralık bir telefon alıyorsunuz kimse size belge sormuyor ama alt tarafı 7500 TL'lik bir kol saati aldığınızda 1 gününüzü belge toplamakla geçirmek zorunda kalabiliyorsunuz.”
