Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde kabul edilen yeni yasa, sosyal güvenlik ve vergi alanında uzun süredir konuşulan değişiklikleri resmileştirdi. Kanunun yürürlüğe girmesiyle birlikte özellikle prim eksiği bulunan emekli adayları açısından süreç artık çok daha maliyetli bir hale geliyor.
Yeni düzenleme, Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nda önemli değişiklikler yaparak hem emeklilik sistemine hem de bireysel emeklilik modeline yeni kurallar getirdi.
Kanun, 1 Ocak 2026 itibarıyla yürürlüğe girecek.
Prim borçlanmasının maliyeti katlanıyor
TBMM'de kabul edilen düzenlemenin en dikkat çeken maddesi, isteğe bağlı sigorta prim oranlarında yapılan artış oldu. Emekli olmak için yaş şartını doldurmasına rağmen prim günü eksik olan milyonlarca kişinin borçlanma yoluna gittiği Türkiye’de bu değişiklik doğrudan cepleri etkileyecek.
Düzenlemeyle birlikte:
-
Asgari ücretin 7,5 katı olarak uygulanan prime esas kazanç üst sınırı, artık 9 kata çıkarıldı.
-
Bu artış, malullük, yaşlılık ve ölüm sigortası gibi emeklilikle doğrudan bağlantılı primlerde yükseliş anlamına geliyor.
-
Dolayısıyla doğum borçlanması, askerlik borçlanması, yurt dışı borçlanması gibi kalemlerde ödenecek tutar da otomatik olarak artacak.
Mevcut tabloda bir vatandaş prim borçlanması yapmak istediğinde ödeyeceği en düşük miktar asgari ücret üzerinden hesaplanıyordu. Üst sınırın yükselmesi, yüksekten borçlanmak isteyenleri daha da zorlayacak. Uzmanlara göre bu düzenleme, özellikle geç yaşta sigortalı olanların emeklilik planlarını yeniden gözden geçirmesine neden olacak.
SGK kesintilerine yeni çerçeve
Yeni yasa, SGK’den gelir veya aylık alanların prim borçlarının tahsilinde de yeni bir uygulama başlatıyor.
Buna göre:
-
Emekli aylığı üzerinden yapılacak kesinti oranı %25’i geçmeyecek.
-
Kesinti, vatandaşın hem kendi sigortalılığı hem de hak sahibi olduğu kişinin sigortalılığı kaynaklı borçları için uygulanabilecek.
-
Kesintilerin işleyişi ve usulleri tamamen SGK tarafından belirlenecek.
Bu düzenleme, özellikle emekli aylığı bağlandıktan sonra geçmiş döneme ait prim borçları ortaya çıkan kişilerin karşılaşacağı yükü artırabilecek.
Kamu personeli ve TSK için yeni hesaplama sistemi
Kanun ayrıca Emekli Sandığı kapsamında borçlanma yapan memurlar ile Türk Silahlı Kuvvetleri personeli için de maliyet artıran bir düzenleme içeriyor.
TSK Personel Kanunu kapsamındaki hizmetlerin emeklilik hesabına eklenmesinde artık:
-
Borçlanma ve kesenek oranı %45 olarak uygulanacak.
Bu durum, geçmiş hizmetlerini borçlanarak emeklilik hesabına dahil eden personelin ödemesi gereken tutarı ciddi şekilde yükseltecek.
Bireysel Emeklilik Sistemi’nde kritik yetki devri
Meclis’ten geçen yasada en çok tartışılan maddelerden biri, Bireysel Emeklilik Sistemi (BES) için getirilen düzenleme oldu.
Mevcut sistemde devlet katkısı oranı %30 olarak uygulanıyordu. Yeni düzenlemeyle:
-
Devlet katkısı oranını %50’ye kadar artırmaya,
-
Ya da sıfıra kadar indirmeye,
Cumhurbaşkanı yetkili hale getirildi.
Bu yetki devri, BES yatırımcılarının gelecekte alacağı katkı oranlarının tamamen yürütmenin kararına bağlı olacağı anlamına geliyor. Ekonomi çevreleri bu değişikliğin, uzun vadeli birikim planlayan vatandaşlar için belirsizlik oluşturabileceği yorumunu yapıyor.
Çalışma modellerini etkileyen önemli değişiklikler
Yeni düzenleme yalnızca emeklilik borçlanmalarını değil, bazı çalışma modellerini de doğrudan etkiliyor. Kanunda yapılan değişiklikler:
-
Ev hizmetlerinde çalışanlar
-
Tarım ve orman işlerinde süreksiz çalışanlar
-
Kısmi süreli çalışanlar
-
İsteğe bağlı sigortalılar
gibi farklı iş kollarında prim oranlarının yeniden belirlenmesini içeriyor.
Özellikle ev hizmetlerinde çalışan kadınlar ile günlük işlerde çalışan tarım işçilerinin prim yükü bu düzenlemeyle artmış olacak.
Prim artışı neden yapıldı?
Hükümet cephesinden yapılan değerlendirmelerde prim oranlarındaki artışın gerekçesi olarak:
-
Emeklilik sisteminin sürdürülebilirliği
-
Prim gelirlerinin artırılması
-
Emekli aylıklarının gelecek yıllarda güvence altına alınması
gibi başlıklar öne çıkıyor.
Ancak muhalefet ise düzenlemenin vatandaşın yükünü artıracağını, özellikle düşük gelirli kesimlerin emekliliğe erişimini zorlaştıracağını savunuyor.
Emekli olmak isteyenler ne yapacak?
Yasa yürürlüğe girmeden önce:
-
Prim günü eksik olanların 2025 yılı bitmeden borçlanma yapması öneriliyor.
-
Çünkü 2026 ile birlikte borçlanma tutarları asgari ücret artışı + yeni katsayı artışı nedeniyle çifte zamlanacak.
Uzmanlar, borçlanmayı planlayan vatandaşların Aralık ayı içinde SGK müdürlüklerine başvurarak mevcut oranlardan yararlanmasının avantaj sağlayacağını belirtiyor.
Düzenleme neden bu kadar konuşuldu?
Yeni yasayla birlikte:
-
Emekliliğe erişim zorlaşacak,
-
Borçlanma maliyetleri artacak,
-
BES’te devlet katkısı belirsiz hale gelecek,
-
Ev hizmetleri ve tarım işçilerinin prim yükü artacak,
-
TSK ve Emekli Sandığı borçlanmaları pahalanacak.
Dolayısıyla düzenleme hem çalışanları hem işverenleri hem de kendi birikimini oluşturan bireyleri doğrudan etkiliyor.