İktisatçı Prof. Dr. Aykut Kibritçioğlu'nun çarpıcı araştırması, Türkiye'de maaş ve ücretlerin asgari ücrete doğru hızla yaklaştığını ve bu durumun gelir dağılımında derin bir krize yol açtığını gözler önüne seriyor. Özellikle son yıllarda enflasyon canavarının etkisiyle asgari ücretin yükseltilmesi, ne yazık ki diğer gelir gruplarının aynı oranda zam alamaması anlamına geliyor. Bu da geniş bir kesimin reel gelir kaybına uğraması ve geçim sıkıntısı çekmesiyle sonuçlanıyor.
Emekli maaşı asgari ücretin altında
Prof. Dr. Kibritçioğlu'nun çalışması, kamu çalışanları, akademisyenler, imalat sanayi işçileri ve SGK emeklileri gibi farklı gelir gruplarının maaşlarını mercek altına alıyor. 2000'li yıllardan itibaren, özellikle 2014 sonrasında maaşların genel olarak asgari ücret seviyesine gerilediği, hatta kimi durumlarda altına düştüğü tespit ediliyor. Özellikle emekli aylıkları ile imalat sanayi ve kamu çalışanlarının maaşlarının hem asgari ücretin hem de kişi başına düşen milli gelir (GSYİH) seviyesinin altında kaldığına dikkat çekiliyor. Yaklaşık 20 milyon aktif ve pasif SGK sigortalısını ilgilendiren bu tablo, toplumun geniş bir kesiminin ekonomik olarak zorlandığını gösteriyor.
"Çoklu asgari ücret sistemi" çözüm olabilir mi?
Prof. Dr. Kibritçioğlu, mevcut sosyal güvenlik ve asgari ücret sisteminin köklü bir reforma ihtiyacı olduğunu savunuyor. Çalışmasında, daha adil bir gelir dağılımı için "çoklu asgari ücret sistemi" gibi yenilikçi politikalar öneriliyor. Farklı meslekler ve nitelikler için farklı asgari ücretler belirlenmesi ve bu ücretlerin enflasyon ve kişi başına ekonomik büyüme oranlarına göre düzenli olarak güncellenmesi, sistemin temelini oluşturuyor. Örneğin, üniversitelerde akademik unvanlara göre kademeli bir maaş skalası oluşturulması, bu sistemin ülke genelinde uygulanabilirliği konusunda fikir verebilir.
Sendika vurgusu
Araştırma aynı zamanda sendikal hakların güçlendirilmesi gerektiğine vurgu yapıyor. Çalışanların ücret pazarlıklarında daha güçlü bir konuma gelmesi için sendikaların önündeki engellerin kaldırılması ve yetkilerinin artırılması gerekiyor. Bu sayede çalışanlar, hak ettikleri ücretleri daha etkili bir şekilde talep edebilecekler.
Gelir Adaletsizliği Nasıl Giderilir?
Prof. Dr. Kibritçioğlu'nun araştırması, Türkiye'deki gelir dağılımı adaletsizliğinin derinleştiğini ve acil önlemler alınması gerektiğini ortaya koyuyor. Asgari ücret ve diğer ücretler arasındaki makasın kapanması, toplumun geniş kesimlerinin refah seviyesini yükseltmek ve ekonomik istikrarı sağlamak için hayati önem taşıyor.
