Türkiye genelinde hava sıcaklıkları artarken, uzmanlar bu durumu dikkate alarak sıcak çarpması vakalarında artış yaşandığına dikkat çekiyor. Özellikle son günlerde 38-40 dereceye kadar yükselen sıcaklıklar, hem yetişkinler hem de risk grubundaki bireyler için tehlike oluşturuyor. Doç. Dr. Emin Gemcioğlu, sıcak çarpmasının ilk belirtilerinin erken fark edilmesinin önemine vurgu yaparak, sıcak hava koşullarının özellikle bebekler, yaşlılar ve kronik hastalıkları bulunan bireyler için büyük bir risk taşıdığını belirtti.
Sıcak çarpmasının belirtileri neler?
Sıcak çarpması, vücut ısısının tehlikeli derecelere yükselmesiyle ortaya çıkan bir durumdur. Gemcioğlu, bu rahatsızlığın erken aşamalarında görülebilecek belirtiler arasında terlemenin azalması, çarpıntı, hızlı nabız, bulantı, kusma, kas krampları ve baş ağrısını saydı. Bebekler, yaşlılar, kronik hastalığı olanlar ve gebeler, bu tür semptomlara karşı daha duyarlı olduklarından, sıcak çarpması bu gruptaki bireylerde daha sık görülebiliyor. Sıcak havaya maruz kalma süresi uzadıkça, vücut ısısı 39-40 dereceye kadar çıkabiliyor ve bu durum, ciltte kuruluk, bilinç bulanıklığı gibi ciddi sağlık sorunlarına yol açabiliyor.
Riskli saatlerde dışarı çıkılmamalı
Sıcak çarpmasının önlenmesi için, özellikle 10:00 ile 16:00 saatleri arasında dışarıda bulunmamak büyük önem taşıyor. Bu saatlerde, güneş ışınlarının en yoğun olduğu ve vücut ısısının hızla yükseldiği zaman diliminde, 65 yaş üstü bireyler, bebekler, diyabet, kalp hastaları, kanser hastaları gibi risk grubundaki kişilerin dışarıda bulunmamaları gerektiğini belirten Gemcioğlu, bu gruptaki bireylerin sıcağa karşı daha duyarlı olduklarını vurguladı. Ayrıca, kalp hastalığı, tansiyon hastalığı ve idrar sökücü ilaç kullanan kişilerin sıcak çarpmasına daha yatkın oldukları için, bu bireylerin ekstra dikkatli olmaları gerektiğini belirtti.
Sıcak çarpması durumunda ilk yardım nasıl yapılır?
Sıcak çarpması belirtileri görüldüğünde, ilk müdahaleyi yapmanın çok önemli olduğunu ifade eden Gemcioğlu, şu adımları önerdi:
Serin bir alana alın: Kişiyi hemen serin bir yere taşıyın.
Kıyafetlerini çıkarın: Vücut ısısını hızlıca düşürmek için giysilerini çıkarın.
Soğuk kompres uygulayın: Vücuduna soğuk kompres yaparak, sıcaklığın hızla düşmesini sağlayın.
Sıvı takviyesi yapın: Eğer kişi bilincini kaybetmemişse, ağız yoluyla su veya elektrolit içeren içecekler verin. Bilinci kapalıysa, damar yoluyla sıvı tedavisi uygulanmalıdır.
Bu ilk yardım önlemlerinin sıcak çarpmasının etkilerini en aza indirgemede etkili olduğunu belirten Gemcioğlu, erken müdahale ile hastaların genellikle kısa sürede iyileşebileceğini ifade etti. Ancak santral sinir sistemi fonksiyonlarında bozukluk görülen hastaların hastaneye yatırılarak tedavi edilmesi gerektiğini de vurguladı.
Şekerli, gazlı ve alkollü içecekler tehlikeli olabilir
Sıcak havalarda, su tüketimi en önemli faktörlerden biri olarak öne çıkıyor. Gemcioğlu, gün içinde yeterli miktarda su içmenin büyük önem taşıdığını belirterek, ortalama 70 kilogram ağırlığındaki bir bireyin günde yaklaşık 2 litre su tüketmesi gerektiğini söyledi. Bununla birlikte, şekerli, gazlı ve alkollü içeceklerin vücudun su ihtiyacını artırabileceğinden bu tür içeceklerden uzak durulması gerektiğini vurguladı. Ayran ve bitki çayları gibi sıvılar, su kaybını dengelemekte daha etkili olurken, şekerli ve gazlı içeceklerin sıcak havada daha fazla su kaybına yol açabileceği uyarısında bulundu.
