Bel fıtığı, omurganın bel bölgesinde bulunan disklerin yırtılması veya kayması sonucu oluşan bir hastalıktır. Bel fıtığının nedenleri, belirtileri, tanısı ve tedavisi hakkında bilgi edinmek için bu makaleyi okuyun.
Bel Fıtığı Nedir, Nasıl Anlaşılır ve Tedavi Edilir?
Bel fıtığı, omurganın bel bölgesinde bulunan disklerin yırtılması veya kayması sonucu oluşan bir hastalıktır. Diskler, omurlar arasında yer alan ve omurgaya esneklik sağlayan kıkırdak yapıdır. Disklerin iç kısmında jelimsi bir madde, dış kısmında ise lifli bir tabaka bulunur. Bel fıtığında, disklerin dış tabakası zayıflar veya yırtılır ve iç kısımdaki jelimsi madde omurilik kanalına doğru sızar. Bu durum, omurilikten çıkan sinirlere baskı yapar ve ağrı, uyuşma, karıncalanma, kas güçsüzlüğü gibi belirtilere neden olur.
Bel fıtığının nedenleri arasında yaşlanma, aşırı kilo, ağır yük kaldırma, uzun süre oturma, zorlanma, düşme, fazla doğum gibi faktörler sayılabilir. Bel fıtığı her yaşta görülebilir, ancak genellikle 30-50 yaş arasındaki kişilerde daha sık rastlanır. Erkeklerde kadınlara göre daha yaygındır.
Bel fıtığının en önemli belirtisi, belde başlayıp kalça, bacak ve ayaklara yayılan şiddetli ağrıdır. Ağrı, öksürme, hapşırma, eğilme, oturma gibi hareketlerle artabilir. Ayrıca, bacaklarda veya ayaklarda uyuşma, karıncalanma, kas güçsüzlüğü, idrar veya gaita kaçırma, cinsel işlev bozukluğu gibi belirtiler de görülebilir.
Bel fıtığının tanısı, hastanın şikayetleri, fizik muayene ve görüntüleme yöntemleri ile konulur. Fizik muayenede, doktor bel, kalça ve bacaklardaki hassasiyet, refleks, kas gücü, duyu ve hareket kısıtlılığı gibi bulguları değerlendirir. Görüntüleme yöntemleri arasında, röntgen, manyetik rezonans görüntüleme (MRG), bilgisayarlı tomografi (BT), diskografi, elektromiyografi (EMG) gibi testler kullanılabilir.
Bel fıtığının tedavisi, hastanın yaşına, genel sağlık durumuna, bel fıtığının şiddetine, yerine ve süresine göre değişir. Bel fıtığının tedavisinde, cerrahi ve cerrahi dışı yöntemler olmak üzere iki seçenek vardır. Cerrahi dışı yöntemler, bel fıtığının hafif veya orta derecede olduğu ve sinir hasarı riski taşımadığı durumlarda tercih edilir. Cerrahi dışı yöntemler arasında, ağrı kesici, kas gevşetici, anti-inflamatuar ilaçlar, fizik tedavi, egzersiz, masaj, sıcak-soğuk uygulama, akupunktur, korse, enjeksiyon gibi seçenekler bulunur. Cerrahi dışı yöntemler, bel fıtığının neden olduğu ağrıyı azaltmak, diskleri rahatlatmak, kasları güçlendirmek, omurganın esnekliğini artırmak ve bel fıtığının tekrarını önlemek amaçlıdır.
Cerrahi yöntemler, bel fıtığının şiddetli, dayanılmaz ağrıya neden olduğu, sinir hasarı riski taşıdığı, idrar veya gaita kaçırma, cinsel işlev bozukluğu gibi komplikasyonlara yol açtığı veya cerrahi dışı yöntemlere yanıt vermeyen durumlarda uygulanır. Cerrahi yöntemler, bel fıtığının neden olduğu sinir basısını ortadan kaldırmak, ağrıyı gidermek, sinir fonksiyonlarını iyileştirmek ve bel fıtığının tekrarını önlemek amaçlıdır. Cerrahi yöntemler arasında, diskektomi, mikrodiskektomi, laminektomi, foraminotomi, disk replasmanı, füzyon gibi seçenekler bulunur. Cerrahi yöntemin seçimi, bel fıtığının yerine, büyüklüğüne, tipine ve hastanın genel durumuna göre doktor tarafından belirlenir.
Bel fıtığı, tedavi edildikten sonra tekrarlayabilir. Bel fıtığının tekrarlama riski, hastanın anatomik yapısı, yaşam tarzı, disk dejenerasyonu gibi faktörlere bağlıdır. Bel fıtığının tekrarlamasını önlemek için, aşırı kilodan kaçınmak, ağır yük kaldırmamak, doğru duruş ve oturuş alışkanlığı kazanmak, düzenli egzersiz yapmak, sigara içmemek gibi önlemler alınabilir.
