Napoli Üniversitesi ve Okinawa Bilim ve Teknoloji Enstitüsü'nden araştırmacılar, ahtapotların beyin dalgalarını inceleyerek önemli bulgulara ulaştı. Beyinlerine özel elektrotlar yerleştirilen ahtapotların beyin aktiviteleri, ilk primatların beyin gelişimine dair ipuçları sunabilir.
Ahtapotların zekası neden ilgi çekiyor?
Ahtapotlar, benzersiz zeka yapılarıyla dikkat çekiyor. Deneyler, ahtapotların kavanoz kapağı açma veya labirentte gezinme gibi yeteneklerini ortaya koydu. Ayrıca, ahtapotların akvaryumlara gizlice girip balık çalma gibi davranışları, zekalarının karmaşıklığını gösteriyor.
2011'den bu yana yapılan çalışmalar
2011 yılında yapılan araştırmalar, ahtapotların her bir dokunaçlarının kendi "beynine" sahip olduğunu ve bu dokunaçlarda yaklaşık 10 bin nöron bulunduğunu ortaya koydu. Diğer bilimsel çalışmalar ise, ahtapotların birkaç böcek dışında alet kullanan tek omurgasız canlılar olduğunu gösterdi. Örneğin, yırtıcılardan korunmak için kabukları kullanabiliyorlar.
Çevre ile etkileşim ve öğrenme süreçleri
Ahtapotlar, çevreleriyle çeşitli şekillerde etkileşime girerek öğrenirler. Araç ve nesneleri kullanma, karmaşık işlemleri hatırlama ve gözlem yoluyla öğrenme yetenekleri, onların bilişsel başarılarını göstermektedir. Bilim insanları, yumuşakçaların beyinlerinin bu tür yeteneklere nasıl izin verdiğini tam olarak anlamak için çalışmalarını sürdürüyor.
Ahtapotlar ve insanlar arasındaki benzerlikler
Ahtapotlar, insan hareketlerini taklit edebilme yetenekleriyle dikkat çeker. İki uzuv üzerinde yürümek ve diğer altı uzuvunu etek gibi kullanmak, bu benzerliklerden sadece biridir. Proje lideri Dr. Michael Cuba, "Ahtapotlar ile aramızdaki büyük fark, 550 milyon yıldan fazla süren bağımsız evrimden kaynaklanıyor" açıklamasını yaptı.
Ahtapot beyinlerinin incelenmesindeki zorluklar
Ahtapotların beyin aktivitelerini okumak oldukça zor. Gizli ve gececil oldukları için vahşi doğada takip edilmeleri neredeyse imkansız. Bu nedenle, araştırmacılar genellikle esaret altındaki ahtapotlar üzerinde çalışıyor. Napoli Üniversitesi'nden Dr. Anna Di Cosmo, "Ahtapotların sekiz süper esnek dokunaçları var ve bu da ekipmanları almayı kolaylaştırıyor" dedi. Bu sorunu aşmak için, ahtapotların beyinlerine özel cihazlar yerleştirildi.
Elektrotların implantasyonu ve bulgular
Ahtapotların beynine yerleştirilen elektrotlar, öğrenme ve hafızayı kontrol eden bölgelere yerleştirildi. Anestezi altında yapılan operasyon sonrası, ahtapotlar tanklarında izlenerek iyileştirildi. Ekip, ahtapotların beyin dalgalarını incelediğinde, daha önce tanımlanmamış uzun, yavaş dalgalanmalar gözlemledi.
Araştırmacılar, ahtapotların zekasını daha iyi anlamak için çalışmalarına devam edecek. Sinirbilimciler, ahtapotların nasıl karar verdiklerini ve davranışlarının beynin belirli bölgeleri tarafından nasıl etkilendiğini tam olarak bilmek istiyor. Dr. Michael Kuba, "Ahtapotların zekasını kanıtlamak, insanların onlara ilgi ve saygıyla davranmasını sağlayacak" dedi.
