Enflasyondan korunmak amacıyla vatandaşların talebini öne çektiği, canlı dış
turizmin katkı verdiği Temmuz-Ağustos-Eylül aylarını kapsayan üçüncü çeyrekte,
yavaşlama görülse de, ekonomi yüzde 3,9 oranında, yılın ilk dokuz aylık bölümünde
ise yüzde 6,2 oranında büyümüştür. Ancak, geçen yılın aynı çeyreğine göre büyüyen
ekonomi 2022 yılının ikinci çeyreğine göre ise binde bir oranında daralmıştır. Yılın
son çeyreğinde de bu eğilimin devam etmesi olasılığı yüksektir. Dolayısıyla,
ekonomide bir makas değişimi yaşanmaktadır. 2023 yılının ilk çeyreğinde tüketim
çekişli yapay bir büyüme yaşanacak olsa da oldukça zorlu bir 2023 yılı bizi
beklemektedir” dedi.
Başkan Yorgancılar, "PMI verilerinin de desteklediği gibi ekonominin üçüncü çeyrekte
yavaşlamasının gerisinde sanayinin adeta durma noktasına gelerek ancak binde üç
büyümesi ve yüzde 14,1 oranında küçülen inşaat sektörü bulunmaktadır. Tarım
sektöründe üretimin en büyük bölümünün yapıldığı üçüncü çeyrekte büyümenin
yüzde 1,1 oranında yani nüfus artış hızının gerisinde kalması söz konusudur.
Sektörün ilk iki çeyrekte küçüldüğü de dikkate alındığında tarım ve gıda alanında
sorunların derinleşmesi kaçınılmaz görünmektedir. Yılın tamamında ekonominin uzun
dönem ortalamasına yakın yüzde 4-5 dolaylarında büyümesi olasıdır” diye konuştu.
Başkan Yorgancılar ayrıca “Üçüncü çeyrekte özel tüketim yüzde 22,4, kamu tüketimi
yüzde 8,5 oranında büyüyerek, ekonomiye katkı koymaya devam etmiştir. Özel
tüketimdeki yüksek oranlı büyümenin gerisinde özellikle dayanıklı (%29,9) ve yarı
dayanıklı tüketim malları (%21,8) talebindeki artış bulunmaktadır. Bu da
vatandaşların enflasyondan korunmak amacıyla talebi öne çekmelerinden
kaynaklanmaktadır. Yılın üçüncü çeyreğinde yatırımların ise yüzde 1,3 oranında
gerilediği görülmektedir. Ancak, bu gerileme daha çok inşaat yatırımlarının
gerilemesine bağlı olmuştur. Üçüncü çeyrekte inşaat yatırımları yüzde 19,9 oranında
gerilerken makine ve teçhizat yatırımları yüzde 14,3 oranında artmıştır. Diğer taraftan
yüksek oranlı kur artışına rağmen üçüncü çeyrekte mal ve hizmet dış ticaretinin iki
cephesi de yani ihracat (%12,6) ve ithalat (%12,2) yakın oranda büyümüştür.
Bununla birlikte yılın 9 aylık bölümünde mal ve hizmet ihracatının yüzde 14,5,
ithalatının ise 6,9 oranında büyümesi sevindiricidir” diye konuştu.
Pandemi sonrasında sanayi sektörünün oldukça iyi bir büyüme performans
gösterdiğini ve 2020 yılının üçüncü çeyreğinden 2022 yılının ikinci çeyreği dahil
geçen 8 çeyrekte ortalama yüzde 13,9 gibi takdire şayan bir büyüme performansı
yakaladığına ve istihdamını bir milyon 356 bin kişi artırdığına dikkat çeken Ender
Yorgancılar, “Ancak, geçen yılın üçüncü çeyreğine göre sektör sadece binde üç
büyürken ve bir önceki çeyreğe göre yaşanan yüzde 2,2 düzeyindeki küçülme ve 107
bin kişilik istihdam azalışı bizleri endişeye sevk etmiştir. Sanayi sektörümüz bugün
krediye erişimdeki sorunlar, maliyetlerdeki artışlar, kurun rekabetçi olmaktan
uzaklaşması, büyük pazarlarımızdaki resesyonist eğilimler ve yavaşlayan dış talep
nedeniyle çoklu bilinmezler ile karşı karşıyadır. Buna ek olarak, 2023 yılı içinde EYT
düzenlemesi ve enflasyon muhasebesine geçilmemesinden kaynaklı bir mağduriyet
ile de karşı karşıyadır. O nedenle de, üretimi ve istihdamı destekleyecek yeni
adımlara acilen ihtiyaç bulunmaktadır” ifadesini kullandı.
