Çedes Projesi amacı nedir? Proje hangi illerde yapılıyor? Neden karşı çıkılıyor? ÇEDES protokolüne göre projenin amacı, öğrencileri “bilime sevdalı, kültüre meraklı ve duyarlı; millî, ahlaki, insanî, manevi ve kültürel değerlere göre” yetiştirmek olarak ilan edildi.
Millî Eğitim Bakanlığı, Diyanet İşleri Başkanlığı, Gençlik ve Spor Bakanlığı tarafından hazırlanan protokole göre Çevreme Duyarlıyım, Değerlerime Sahip Çıkıyorum (ÇEDES) projesinin amacı; “bilime sevdalı, kültüre meraklı ve duyarlı; millî, ahlaki, insanî, manevi ve kültürel değerlere bağlı” öğrenciler yetiştirmek diye açıklanıyor.
ÇEDES PROJESİ KİME AİT ?
Milli Eğitim Bakanlığı, Diyanet İşleri Başkanlığı ile Gençlik Ve Spor Bakanlığı'nın ortak yürüttüğü 'Çevreme Duyarlıyım, Değerlerime Sahip Çıkıyorum Projesi işbirliği Protokolü' (ÇEDES) 2023 itibariyle tüm okullarda başlatıldı.
ÇEDES HANGİ İLLERDE BAŞLATILDI ?
Öğrencilerin adeta Diyanet'e tesliminin önünü açan proje kapsamında Eskişehir ve İzmir'de yer alan 842 okula, “Manevi danışman” adı altında imam, müezzin ve vaiz gibi din hizmetlerinde çalışan kişilerin atandı.
ÇEDES, MEB ve Gençlik Spor Bakanlığı’nın, Diyanet İşleri Başkanlığı’nın kendi aralarında imzaladığı protokol “Çevreme duyarlıyım, değerlerime sahip çıkıyorum” iş birliği projesi olarak kamuoyuna lanse edilen ve son günlerde çokça tartışılan hükümetin yeni icraatlarından birisi.
Açıklandığında toplumun önemli bir kesiminde özellikle de kadın örgütleri, Alevi SİVİL Topluk Kuruluşları ve siyasi muhalefet tepki gösterdi. ÇEDES projesine niye karşı çıkılıyor? Ayrıntılarında ne var ve iktidar bu projeyle ne yapmak istiyor?
Bununla öğrencilere manevi danışman, vaiz, imam, değerler eğitimi verilmesi hedefleniyor. “Değerler eğitimini aile, okul, öğretmen veremez mi?” diye sorabilirsiniz. Bunun için çok büyük analizlere gerek yok eğitimin kalan kırıntılarını da Diyanet’e teslim etmektir diye eleştiriliyor.
İMAM HATİP OLAN OKULLARDAN SONRA ÇEDES
Mevcut İktidar uzun süredir devlet okullarının önemli bir kısmını İmam Hatip yaptı. , Hatta bazı İmam Hatiplere çocuğunu kaydedenlere altın bile hediye ettiler.
Eğitimde özel okulların arttığı yoksulların eğitim hakkının elinden alındığı eleştirileri arttı. Köy okullarının kapatıldığı, eşitsizliğin her derinleştiği bir dönem olarak süreci şorumlayanlar da bu projeye karşı çıkıyor.
İDEOLOJİK BAKIŞ ELEŞTİRİSİ DE GELDİ
Kız çocukların eğitimden uzaklaştığı, ideolojik yaklaşımların eğitimi hırpaladığı da gündeme getirilirken, eğitim programlarının bilimden ve sorgulamadan uzak olduğu iddiaları da muhalefetin gündeminde.
Projenin ayrıntılarında şu da var: Bu işlerde görev alacaklar, personel müftülüklerce belirlenecek. Eğitim sistemi yoksulları İmam Hatiplere mecbur ederken, orta sınıf ve üstüne de yüksek ücretlerle özel okul tercihlerinin arttığını dile getiren ÇEDES karşıtları, sürecin eğitimi tarikat ve cemaatleri yönelttiğini de öne sürüyor.
ALEVİLER TEPKİLİ
Türkiye’de Amevi inancına sahip olan kesimler bu projeye karşı çıkarken şu temel görüşü savunuyorlar;
“Bir Alevi çocuk bu din derslerinde ya da ÇEDES projesinde ne yapacak evde Alevi okulda Sünni gibi mi davranacak. Yıllarca sakın dışarda Alevi olduğunuzu söylemeyin diye tembihlenen bu çocuklar için ne yapılmalı?”
