High-Flyer Capital Management destekli yapay zeka modeli DeepSeek, kısa sürede teknoloji dünyasında büyük yankı uyandırdı. 20 Ocak’ta piyasaya sürülen DeepSeek-R1, açık kaynaklı yapısıyla ve düşük maliyetli geliştirme süreciyle dikkat çekti. ABD merkezli yapay zeka modelleriyle rekabet eden DeepSeek, uygulama mağazalarında ChatGPT’yi geride bırakarak en çok indirilen yapay zeka uygulaması haline geldi.
Buckingham Üniversitesi Bilgisayar, Hukuk ve Psikoloji Fakültesi Dekanı Harin Sellahewa, DeepSeek’in beklenmedik popülaritesinin teknoloji piyasasını sarstığını ve bazı borsalarda dalgalanmalara neden olduğunu ifade etti. Modelin sunduğu fiyat avantajı, yüksek doğruluk oranı ve hızlı yanıt süresi gibi faktörler, DeepSeek’in kısa sürede geniş bir kullanıcı kitlesine ulaşmasını sağladı.
DeepSeek neden yasaklandı?
DeepSeek’in ABD’nin New York, Virginia ve Texas eyaletlerinde, Avrupa’da ise Hollanda ve İtalya’da yasaklanması, veri güvenliği endişeleriyle ilişkilendirildi. Ancak, uzmanlar bu yasakların jeopolitik rekabetin bir parçası olabileceğini belirtiyor.
Belfast Queen’s Üniversitesi Öğretim Görevlisi Deepak Padmanabhan, DeepSeek’in veri toplama yöntemlerinin OpenAI ve Google gibi Batılı yapay zeka modellerinden farklı olmadığını belirtti. Ancak, bu verilerin Çin hükümetinin erişimine açık olabileceği ihtimali, modelin güvenlik açısından risk oluşturduğu yönündeki tartışmaları alevlendirdi.
Melbourne Kraliyet Teknoloji Enstitüsü’nden Dana McKay ise, DeepSeek’in temel kodlarının ve veri setlerinin tam olarak açıklanmamış olmasının güvenlik tartışmalarını artırdığını söyledi. McKay, modelin biyometrik veri toplayarak kullanıcıları tanımlayabileceği ihtimalinin de göz ardı edilmemesi gerektiğini vurguladı.
DeepSeek’in teknolojik farklılıkları
DeepSeek, ChatGPT ve Gemini gibi büyük dil modelleriyle benzer bir mantıkta çalışıyor, ancak bazı farklılıklara sahip. Buckingham Üniversitesi’nden Harin Sellahewa, DeepSeek’in "Uzmanlar Karışımı (MoE)" mimarisini kullanarak farklı disiplinlerden uzmanların bilgisini harmanlayarak daha kapsamlı yanıtlar ürettiğini ifade etti.
DeepSeek’in açık kaynaklı olması, yapay zeka geliştiricileri için avantaj sağlarken, veri güvenliği konusunda soru işaretleri doğuruyor. Geliştiriciler modelin algoritmalarını değiştirebiliyor, ancak bu durum kötü amaçlı kullanım riskini de beraberinde getiriyor.
Öte yandan, Deepak Padmanabhan, DeepSeek’in düşük enerji tüketimi ve maliyet avantajının yapay zeka sektöründe rekabeti kızıştırdığını belirtti.
Yasaklar DeepSeek’in popülerliğini artırabilir mi?
DeepSeek’e yönelik yasakların, modelin popülaritesini artırabileceği iddia ediliyor. Padmanabhan, “DeepSeek, Batı merkezli büyük teknoloji firmalarının dışından çıkan ilk büyük üretken yapay zeka modeli” diyerek, ABD’nin Nvidia çipleri üzerindeki ihracat kısıtlamalarının da bu süreci etkilediğini belirtti.
Uzmanlara göre, Avrupa, Avustralya ve İngiltere gibi Batı ülkeleri, DeepSeek’i ABD merkezli yapay zeka devlerine karşı bir tehdit olarak görüyor. Ancak, yasakların DeepSeek’e olan ilgiyi daha da artırabileceği değerlendirmesi yapılıyor.
