Depresyon Nedir?
Depresyon, bireylerin kendilerini psikolojik olarak kötü hissetmesine ve bu durumun uzun süreler boyunca devam etmesine yol açan bir ruh sağlığı sorunudur. Günlük hayatı olumsuz etkileyen bu durum, kişinin işlevselliğinde belirgin bir değişiklikle kendini gösterir.
Depresyon Türleri Nelerdir?
Çoğu hastalıkta olduğu gibi depresyonun da çeşitli türleri vardır ve belirtileri farklılık gösterebilir. İşte bazı depresyon türleri:
Majör Depresyon:
En sık görülen ve en şiddetli depresyon türüdür. Semptomlar haftalarca veya yıllarca sürebilir ve kişinin kendini sürekli değersiz, ümitsiz hissetmesine neden olur.
Katatonik Özellikli Majör Depresif Bozukluk:
Motor davranış bozukluklarını içeren nadir fakat şiddetli bir depresyon türüdür. Nedensiz kas hareketleri ve alışılmamış beden pozisyonları gibi belirtilerle kendini gösterir.
Distimi (Süreğen Depresif Bozukluk):
Kronik ama hafif bir depresyon türüdür. Kişiler, en az iki yıl boyunca zamanlarının çoğunu depresif hissederler.
Doğum Sonrası Depresyon:
Genellikle doğumdan sonraki birkaç hafta içinde başlayan bu depresyon türü, yorgunluk ve uyku bozuklukları gibi belirtilerle kendini gösterir.
Mevsimsel Depresyon:
İklim değişikliklerine bağlı olarak ortaya çıkan bu depresyon türü, mevsim geçişlerinde kendini gösterir ve genellikle mevsim sona erdiğinde düzelir.
Atipik Depresyon:
Kişinin ani duygu değişimleri yaşadığı bu depresyon türünde, iştah artışı ve aşırı uyuma gibi belirtiler görülür.
Bipolar Bozukluk (Manik-Depresif Bozukluk):
Manik ve depresif dönemlerin yaşandığı bu bozukluk, taşkınlık ve çökkünlük evreleriyle karakterizedir.
Siklotimik Bozukluk:
En az iki yıl süren bu bozukluk, hipomanik belirtiler ve duygudurum dalgalanmalarıyla kendini gösterir.
Depresyon Belirtileri Nelerdir?
Depresyon sürecinde çok sayıda belirti gözlemlenebilir ve bunlar kişiden kişiye farklılık gösterebilir. İşte depresyon belirtileri:
- Sürekli üzgün hissetme veya depresif bir ruh hali
- Zevk alınan etkinliklere ilgi kaybı
- Diyetle ilgisi olmayan kilo kaybı veya artışı
- Uyku problemleri (çok fazla uyuma veya az uyuma)
- Enerji kaybı ve yorgunluk
- Karamsarlık ve çaresizlik hissi
- Hareketsizlik veya aşırı fiziksel aktivite
- Değersizlik hissi
- Kendini sürekli suçlu hissetme
- Konsantrasyon ve karar verme zorlukları
- Tekrarlayan ölüm veya intihar düşünceleri
- Cinsel isteksizlik
- Azalmış benlik saygısı ve gelecek beklentilerinin olmaması
-
Çocuklarda ve Gençlerde Depresyon Belirtileri Farklılık Gösterir mi?
Evet, depresyon belirtileri yaşa bağlı olarak farklılık gösterebilir. Okul öncesi çocukların yüzde 1'i ve ilkokul çocuklarının yüzde 2'si depresyondan etkilenmektedir. Gençlerde ise bu oran yüzde 3-10 arasındadır. İşte farklı yaş gruplarında depresyon belirtileri:
Okul Öncesi (3-6 Yaş):
- Sürekli üzgün ve huzursuz olma
- Kayıtsızlık ve içe dönük davranışlar
- Oyuncaklarla oynamama ve sindirim sorunları
-
Okul Çağı (6-12 Yaş):
- Ders başarısında düşüş ve derse ilgide azalma
- Sürekli üzgün ve mutsuz hissetme
- Değersizlik düşünceleri ve gerginlik
-
Ergenlik Dönemi (13-18 Yaş):
- Aşırı alınganlık ve kendine güvende azalma
- Sinirlilik ve öfke patlamaları
- Arkadaş ilişkilerinde bozulma ve uyku bozuklukları
Depresyonun Nedenleri Nelerdir?
Depresyonun birçok nedeni olabilir. İşte başlıca depresyon nedenleri:
Biyolojik Faktörler:
- Genetik yatkınlık
- Bazı hastalıklar ve ilaçlar
- Hormonal değişiklikler
-
Psikososyal Faktörler:
- Olumsuz yaşam olayları
- Sosyal desteğin yetersizliği
- Alkol ve uyuşturucu bağımlılığı
Depresyon Genellikle Kimlerde Görülür?
Depresyon, toplumda en yaygın görülen psikolojik rahatsızlıklardan biridir. Kadınlarda, erkeklere oranla neredeyse iki kat daha fazla görülmektedir. Çocukluk döneminde ortaya çıkan depresyon, tedavi edilmezse yetişkinlikte de devam edebilir. Ayrıca 65 yaş üstü bireylerde de sıkça görülmektedir.
Depresyon Tanısı Nasıl Konur?
Depresyon tanısı, uzman hekimler tarafından belirli kriterlere dayalı olarak konur. Depresyon belirtileri en az iki hafta sürmeli ve kişinin işlevsellik seviyesinde bir değişiklik olmalıdır. Psikiyatri uzmanı tarafından konulan doğru tanı, başarılı tedavinin ilk adımıdır.
Depresyon Nasıl Tedavi Edilir?
Depresyon tedavisi, ilaç tedavisi ve psikoterapi yöntemleriyle yapılır. Tedavi süreci, kişinin tercihine, tıbbi geçmişine ve depresyonun şiddetine bağlı olarak değişir. İlaçlar, doktor kontrolünde kullanılmalı ve etkileri 3-6 hafta içinde görülmelidir. Psikoterapide, bilişsel davranışçı terapi oldukça etkili bir yöntemdir. Sağlıklı beslenme, uyku düzeni ve yaşam tarzı da tedavi sürecinde önemlidir. Meditasyon ve yoga, duygusal dengeyi sağlamakta yardımcı olabilir.
