Dünya Bankası, Küresel Ekonomik Beklentiler Raporu'nun Haziran 2024 sayısını yayımladı. Raporda küresel ekonominin üç yıl aradan sonra ilk kez istikrara kavuşmasının beklendiği ancak bu istikrarın yakın tarihi standartlara göre zayıf bir seviyede kalacağı vurgulandı.
Küresel büyümenin 2024'te yüzde 2.6 ve 2025 ile 2026'da yüzde 2.7 olmasının tahmin edildiği belirtilen raporda bu oranların Kovid-19 salgınından önceki 10 yılda yüzde 3.1 olan ortalamanın oldukça altında kaldığı aktarıldı. Raporda bu tahminin 2024-2026 yıllarında dünya nüfusunun ve küresel Gayrisafi Yurt İçi Hasıla'nın (GSYH) yüzde 80'inden fazlasını oluşturan ülkelerin salgından önceki on yıla göre daha yavaş büyüyeceği anlamına geldiğine işaret edildi.
Dünya Bankası'nın ocak ayında yayımladığı raporda küresel ekonomiye ilişkin büyüme beklentisi, 2024 için yüzde 2.4 ve 2025 için yüzde 2.7 olmuştu.
Gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelere dair büyüme tahminleri yükseltildi
Gelişmekte olan ekonomilerin 2024'te ortalama yüzde 4 büyümesinin öngörüldüğü ve bu oranın 2023'e göre daha yavaş olduğuna işaret edilen raporda düşük gelirli ekonomilerdeki büyümenin 2023'teki yüzde 3.8'den 2024'te yüzde 5'e çıkmasının beklendiği kaydedildi. Gelişmiş ekonomilerde büyümenin 2024'te yüzde 1.5 olacağı ve 2025'te 1.7'ye yükseleceğinin öngörüldüğü ifade edildi.
Bankanın ocak ayındaki raporunda bu yılki büyüme tahmini; gelişmekte olan ülkeler için yüzde 3.9, düşük gelirli ülkeler için yüzde 5.5 ve gelişmiş ülkeler için 1.2 olarak açıklanmıştı. Raporda Türkiye’ye dair büyüme beklentisi, 2024 için yüzde 3 ve 2025 için 3.6 olurken ABD için de sırasıyla yüzde 2.5 ve 1.8 olarak öngörüldü.
Enflasyonun düşüş hızı yavaşladı
Küresel enflasyonun 2024'te yüzde 3.5'e ve 2025'te 2.9'a gerilemesinin beklendiği bildirilen raporda düşüş hızının daha önceki tahmine göre daha yavaş olduğu belirtildi. Raporda birçok merkez bankasının politika faiz oranlarını düşürmede temkinli kalmasının beklendiği vurgulandı.
Küresel faiz oranlarının son on yılların standartlarına göre yüksek kalmaya devam etmesinin muhtemel olduğu belirtilen raporda 2025-2026 döneminde ortalama yüzde 4 civarında seyredeceği ve bunun da 2000-2019 ortalamasının yaklaşık iki katı olduğu aktarıldı.
Raporda yer alan iki analitik bölümün ilkinde kamu yatırımının özel yatırımı hızlandırmak ve ekonomik büyümeyi desteklemek için nasıl kullanılabileceği özetlenirken ikinci bölümde 1.5 milyon veya daha az nüfusa sahip küçük ülkelerin neden kronik mali zorluklar yaşadığı araştırıldı. Kamu yatırımlarının güçlü bir politika kaldıracı olabileceği aktarılan raporda küçük devletlerin mali zorluklarını ele almak için de kapsamlı reformlara ihtiyaç olduğunun altı çizildi.
"Küresel ekonomik büyümenin istikrara kavuştuğu görülüyor"
Rapora ilişkin değerlendirmelerde bulunan Dünya Bankası Grubu Başekonomisti ve Kıdemli Başkan Yardımcısı Indermit Gill, "Pandemi, çatışmalar, enflasyon ve parasal sıkılaştırmanın neden olduğu çalkantılardan dört yıl sonra küresel ekonomik büyümenin istikrara kavuştuğu görülüyor" ifadesini kullandı.
Büyümenin 2020 öncesinden daha düşük seviyelerde olduğuna değinen Gill, dünyanın en fakir ekonomileri için beklentilerin daha da endişe verici olduğunu vurguladı. Gill, gelişmekte olan ekonomilerin özel yatırımı teşvik etmenin, kamu borcunu azaltmanın ve eğitim, sağlık ve temel altyapıyı iyileştirmenin yollarını bulmak zorunda kalacağına işaret etti.
Dünya Bankası Grubu Başekonomist Yardımcısı Ayhan Köse ise gıda ve enerji fiyatlarının dünya genelinde ılımlı seyretse de çekirdek enflasyonun nispeten yüksek kalmaya devam ettiğini ve bu şekilde kalabileceğini anlattı.
Bu durumun gelişmiş ekonomilerdeki merkez bankalarını faiz indirimlerini ertelemeye sevk edebileceğini kaydeden Köse, "Daha uzun süre yüksek oranların olduğu bir ortam, daha sıkı küresel finansal koşullar ve gelişmekte olan ekonomilerde çok daha zayıf büyüme anlamına gelecektir" değerlendirmesinde bulundu.
