Türkiye, yıllık reel gıda enflasyonunun en yüksek olduğu dördüncü ülke olarak Dünya Bankası raporlarında yer alıyor. Rapora göre, Türkiye'de yıllık reel gıda enflasyonu yüzde 15'e ulaşmış durumda. Bu, küresel gıda enflasyonu ile Türkiye'deki gıda enflasyonu arasındaki farkın ne kadar büyük olduğunu gözler önüne seriyor.
Küresel gıda fiyatları düşüş eğiliminde olmasına rağmen, Türkiye'de gıda fiyatları 36 aydır sürekli olarak artıyor. Dünya Bankası'nın Gıda Güvenliği raporuna göre, özellikle düşük gelirli ülkelerde gıda fiyatları yüksek seyrediyor. Bu, Türkiye'nin reel gıda enflasyonunun ciddi bir sorun olduğunu gösteriyor.
Türkiye'nin Sıralamadaki Yeri
2023 yılının Mayıs-Ağustos dönemine ait verilere göre, yıllık reel gıda enflasyonunun en yüksek olduğu ülke Lübnan (yüzde 44) olurken, Mısır (yüzde 34) Türkiye'nin hemen ardından geliyor. Sierra Leone ve Türkiye ise yüzde 15 reel gıda enflasyonu ile dördüncü sırayı paylaşıyor. Türkiye nominal gıda enflasyonunda da (yüzde 74) dünya dördüncüsü konumunda.
Diğer Ülkelerle Karşılaştırma
Türkiye'nin reel gıda enflasyonundaki bu yükseliş, diğer gelişmemiş ve gelişmekte olan ülkelerle karşılaştırıldığında dikkat çekici. Örneğin, Burundi ve Malavi gibi ülkelerde yıllık enflasyon oranı yüzde 39 civarında seyrediyor. Bu, Türkiye'nin neredeyse yarısı kadar bir enflasyonla karşılaştırıldığında endişe verici bir durumu ifade ediyor.
Son 3 yılda Yüzde 338 Artış
Diğer gelişmekte olan ülkeler, gıda enflasyonu konusunda Türkiye'den daha iyi durumda. Türkiye reel gıda enflasyonunda son üç yılda yüzde 338 artış yaşarken, dünya genelinde bu artış yalnızca yüzde 24 olarak kaydedildi.
Reel Gıda Enflasyonu ve Türkiye
TÜİK verilerine göre, 2019 sonunda ve 2020 başında Türkiye'de yıllık reel gıda enflasyonu eksideydi. Yani, genel tüketici enflasyonu gıda enflasyonundan daha yüksekti. Ancak, Yeni Ekonomik Model'in etkisiyle bu durum tersine döndü ve Nisan 2022'de fark yüzde 20'nin üzerine çıktı.
Nominal yıllık gıda enflasyonu ise 2021 ortasına kadar çoğunlukla yüzde 10'un altında seyretmesine rağmen, Yeni Ekonomik Model ve Kur Korumalı Mevduat (KKM) döneminde rekor seviyelere ulaştı. Kasım 2022'de yıllık gıda enflasyonu yüzde 102'ye ulaştı.
Maaşlara Yansıyan Etki
Eylül itibariyle son üç ayda enflasyon yüzde 25'e yükseldi. Bu durum, memur maaşları ve asgari ücrete yapılan yüksek zamların etkisinin kısa sürede kaybolduğunu gösteriyor.
Sonuç olarak, Türkiye'deki gıda enflasyonu sorunu ciddi bir ekonomik zorluk oluşturuyor ve halkın yaşam standartlarına olumsuz etki ediyor.
