Yıllarını öğrencilerine bilimi sevdirmeye adayan ve emekli olduktan sonra da doğayla bağını koparmayan Muğla Fethiyeli Rıfat Özdemir, iki yıl önce Denizli-Muğla sınırındaki dağlık arazide yürüyüş yaparken ilginç bir bitkiyle karşılaştı.

A A 20251216 39993615 39993599 E M E K L I F E N B I L G I S I O G R E T M E N I N I N D I K K A T I Y E N I B I T K I T U R U N U N K E S F I N I S A G L A D I

Bölgedeki bitki örtüsüne aşina olan Özdemir, gördüğü sarı çiçekli bitkinin bildiği türlerden farklı olduğunu fark etti. Merakı ve bilimsel altyapısı sayesinde bu keşfin peşini bırakmayan emekli öğretmen, çektiği fotoğrafları ve topladığı örnekleri konunun uzmanlarına ulaştırdı.

A A 20251216 39993615 39993601 E M E K L I F E N B I L G I S I O G R E T M E N I N I N D I K K A T I Y E N I B I T K I T U R U N U N K E S F I N I S A G L A D I

Özdemir’in bu hassasiyeti, Ege Üniversitesi Botanik Bahçesi ve Herbaryum Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürü Prof. Dr. Hasan Yıldırım ile Akdeniz Üniversitesi’nden pelemir uzmanı Prof. Dr. Ramazan Süleyman Göktürk’ü harekete geçirdi.

A A 20251216 39993615 39993600 E M E K L I F E N B I L G I S I O G R E T M E N I N I N D I K K A T I Y E N I B I T K I T U R U N U N K E S F I N I S A G L A D I

Bilim insanları, gönderilen örnekler üzerinde titiz bir çalışma başlattı.

A A 20251216 39993615 39993603 E M E K L I F E N B I L G I S I O G R E T M E N I N I N D I K K A T I Y E N I B I T K I T U R U N U N K E S F I N I S A G L A D I

Laboratuvarda doğrulanan eşsiz keşif

Akademisyenler, bitkinin yaprak yapısından çiçek formuna kadar her detayını mikroskop altında inceledi.

A A 20251216 39993615 39993602 E M E K L I F E N B I L G I S I O G R E T M E N I N I N D I K K A T I Y E N I B I T K I T U R U N U N K E S F I N I S A G L A D I

Morfolojik karşılaştırmalar, bu bitkinin bilinen hiçbir pelemir türüyle eşleşmediğini gösterdi.

A A 20251216 39993615 39993606 E M E K L I F E N B I L G I S I O G R E T M E N I N I N D I K K A T I Y E N I B I T K I T U R U N U N K E S F I N I S A G L A D I

Ancak bilimsel kesinlik için moleküler analiz şarttı.

A A 20251216 39993615 39993605 E M E K L I F E N B I L G I S I O G R E T M E N I N I N D I K K A T I Y E N I B I T K I T U R U N U N K E S F I N I S A G L A D I

Bu aşamada devreye giren Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi’nden Prof. Dr. Ergun Kaya, bitkinin genetik haritasını çıkararak onun tamamen bağımsız ve yeni bir tür olduğunu tescilledi.

A A 20251216 39993615 39993608 E M E K L I F E N B I L G I S I O G R E T M E N I N I N D I K K A T I Y E N I B I T K I T U R U N U N K E S F I N I S A G L A D I

Bu heyecan verici keşif, botanik dünyasının en saygın dergilerinden Phytotaxa’da yayımlanan makaleyle tüm dünyaya duyuruldu. Latince ismi Cephalaria cameliensis olarak belirlenen bitki, Türkçe literatüre ise "Çameli Pelemiri" olarak kaydedildi.

A A 20251216 39993615 39993607 E M E K L I F E N B I L G I S I O G R E T M E N I N I N D I K K A T I Y E N I B I T K I T U R U N U N K E S F I N I S A G L A D I

Türkiye, pelemir cenneti

Keşfin mimarlarından Prof. Dr. Hasan Yıldırım, Türkiye’nin bu bitki cinsi için dünyanın en önemli merkezlerinden biri olduğunu vurguladı.

A A 20251216 39993615 39993610 E M E K L I F E N B I L G I S I O G R E T M E N I N I N D I K K A T I Y E N I B I T K I T U R U N U N K E S F I N I S A G L A D I

Yıldırım, "Dünya genelinde 100’e yakın pelemir türü var ve bunların neredeyse yarısı, yani 49 tanesi ülkemizde yetişiyor. Daha da önemlisi, bu türlerin 25’i sadece Türkiye’ye özgü, yani endemik. Çameli Pelemiri de bu zenginliğe eklenen en yeni halka oldu" ifadelerini kullandı.

A A 20251216 39993615 39993609 E M E K L I F E N B I L G I S I O G R E T M E N I N I N D I K K A T I Y E N I B I T K I T U R U N U N K E S F I N I S A G L A D I

Nesli tehlikede, acil koruma şart

Ancak bilim insanlarının sevinci, bir uyarıyı da beraberinde getirdi.

Çin yeni nesil meteoroloji uydusunu başarıyla fırlattı
Çin yeni nesil meteoroloji uydusunu başarıyla fırlattı
İçeriği Görüntüle

A A 20251216 39993615 39993612 E M E K L I F E N B I L G I S I O G R E T M E N I N I N D I K K A T I Y E N I B I T K I T U R U N U N K E S F I N I S A G L A D I

Prof. Dr. Yıldırım, Çameli Pelemiri’nin sadece Denizli’nin Çameli ile Muğla’nın Fethiye ilçeleri arasındaki çok dar bir alanda, 1350-1850 metre rakımlarda yaşadığını belirtti.

A A 20251216 39993615 39993611 E M E K L I F E N B I L G I S I O G R E T M E N I N I N D I K K A T I Y E N I B I T K I T U R U N U N K E S F I N I S A G L A D I

Bitkinin yol kenarlarında yetişmesi nedeniyle yol yapım çalışmaları ve aşırı otlatma gibi tehditlerle karşı karşıya olduğunu söyleyen Yıldırım, "Bu nadide türün yok olmaması için acilen koruma önlemleri alınmalı" uyarısında bulundu.

Kaynak: AA